brand

[brænd]

1.

n.

1) гату́нак -ку m.

a good brand of butter — до́бры гату́нак ма́сла

2) гандлёвая ма́рка

of the best brand — найле́пшае ма́ркі

3) кляймо́ n.

4) Figur. пля́ма га́ньбы, кляймо́

5) галаве́шка f.

6) са́жа f. (хваро́ба збо́жжавых расьлі́наў)

7) Poet. меч, мяча́ m.

2.

v.t.

1) кляймі́ць

2)

клеймава́ць, кляймі́ць

He has been branded as a traitor — Яго́ закляймі́лі як здра́дніка

3) вылуча́ць, адро́зьніваць, рабі́ць

Her hairstyle brands her as oldfashioned — Е́йная фрызу́ра ро́біць яе́ старамо́днай

4) Figur. урэ́звацца па́мяць), рабі́ць вялі́кае ўра́жаньне

events branded on one’s memory — падзе́і ўрэ́заліся ў па́мяць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

імя́, імя́ і імені, Д імю і імені, мн. імі і імёны, імяў, імён і імёнаў, н.

1. Асабістая назва чалавека, якая даецца яму пры нараджэнні.

Уласнае і.

Яго і. — Сяргей.

2. Поўная асабістая назва чалавека з імем па бацьку, а таксама яго прозвішчам.

Завуць Раман, а і. па бацьку Пракопавіч.

3. Спадчыннае афіцыйнае найменне, якое паказвае на прыналежнасць чалавека да пэўнай сям’і, напр., у беларусаў: Брыль, Гарэцкі, Дубоўка, Карскі, Мележ, Насовіч, Шырма, Янчук.

4. Асабістая вядомасць, рэпутацыя.

Вучоны з сусветным імем.

5. Назва прадмета, з’явы.

Расліна альяс вядома пад імем сталетнік.

6. У выразе: у імя́ каго-чаго — у памяць, у гонар каго-, чаго-н. (высок.).

У і. дружбы.

7. у знач. прыназ. з Р. Названы ў гонар каго-, чаго-н.

Тэатр і.

Янкі Купалы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

разві́ць, -заўю́, -заўе́ш, -заўе́; -заўём, -заўяце́, -заўю́ць; -звіў, -звіла́, -ло́; -зві́; -звіты (да 1 знач.) і -звіты́; зак.

1. што. Раскруціць, расплесці што-н. звітае, завітае.

Р. вяроўку.

2. што. Даць чаму-н. памацнець, узмацніць; паспрыяць узнікненню і ўмацаванню (якіх-н. якасцей, уласцівасцей).

Р. мускулы.

Р. памяць.

Р. цікавасць да навукі.

3. каго-што. Давесці да якой-н. ступені духоўнай сталасці, свядомасці, культуры.

Р. вучня.

Р. грамадства.

4. што. Падняць узровень чаго-н.

Р. прамысловасць краіны.

5. што. З усёй энергіяй разгарнуць што-н.

Р. грамадскую дзейнасць.

6. Паступова павялічваючы, давесці да значнай ступені.

Самалёт развіў вялікую хуткасць.

7. што. Распаўсюдзіць, паглыбіць і пашырыць змест або прымяненне чаго-н.

Р. думку.

Р. свае доказы.

|| незак. развіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. развіццё, -я́, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

помя́ть сов.

1. памя́ць; (покомкать) пакамячы́ць;

2. (подавить) паці́снуць, падушы́ць, (много, долго, неоднократно) пападу́шваць, пападушы́ць; (размять) паце́рці, патаўчы́;

3. (помесить) памясі́ць, (долго, неоднократно) папаме́шваць, папамясі́ць;

4. (потоптать) патапта́ць;

5. (лён, пеньку) паце́рці;

6. перен., прост. пабі́ць, (много, неоднократно) папабіва́ць, папабі́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

grben

*

1.

vt

1) капа́ць, рыць

in die rde ~ — рыць зямлю́

2) (nach D) шука́ць (у зямлі – руду і г.д.)

2.

(sich) зако́пвацца, зарыва́цца

sich ins Gedächtnis ~ — запа́сці ў па́мяць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

hołd, ~u

м.

1. ушаноўванне, выказванне пашаны;

zbierać ~y — прымаць знакі пашаны (увагі);

złożyć hołd czyjej pamięci — ушанаваць чыю памяць;

2. гіст. прысяга васала каралю; васальная залежнасць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Bewsstsein

n -s свядо́масць, па́мяць

bei vllem ~ — пры по́ўнай свядо́масці [па́мяці]

er kam weder zum ~ — ён зноў апрыто́мнеў

es kommt mir zum ~, dass… — мне стано́віцца я́сна, што…, да маёй свядо́масці дайшло́, што…

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

перемя́ть сов.

1. (сильно измять, измять всё или многое — одежду, бумагу) перамя́ць, памя́ць; перакамячы́ць, пакамячы́ць;

2. (ягоды) пераці́снуць, паці́скаць, перадушы́ць, падушы́ць; (размять) пераце́рці, паце́рці, ператаўчы́, патаўчы́;

3. (перемесить) перамясі́ць, памясі́ць;

4. (траву) стапта́ць, ператапта́ць, патапта́ць, вы́таптаць, павыто́птваць;

5. (лён, пеньку) пераце́рці, перамя́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

невменя́емый

1. юр. / в невменя́емом состоя́нии у ста́не по́ўнай адсу́тнасці па́мяці;

он невменя́ем у яго́ по́ўнасцю адсу́тнічае па́мяць;

2. (раздражённый, не владеющий собой) непрыто́мны; (исступлённый) раз’ю́шаны, шалёны;

быть невменя́емым (вне себя́) не по́мніць сябе́;

невменя́ем от гне́ва не по́мніць сябе́ ад гне́ву.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

меда́ль, ‑я, м.

Знак пераважна ў выглядзе металічнага кружка з якім‑н. рэльефным адбіткам і надпісам для ўзнагароды за асаблівыя заслугі, баявыя і працоўныя подзвігі. Медаль «За адвагу». Медаль «За працоўную доблесць». □ Тры стужкі — адзнакі аб раненнях, ордэны і медалі на гімнасцёрцы самі сабой сведчылі аб .. шляху [Паходні] ў гады вайны. Хадкевіч. // Падобны знак, які выдаецца за выдатныя поспехі ў вучобе або пераможцам конкурсаў, спаборніцтваў. Залаты алімпійскі медаль. □ Уладзімір Ільіч ганарыўся залатым медалём, які ён атрымаў разам з атэстатам сталасці. Чарнышэвіч. // Падобны знак, выпушчаны ў памяць аб якой‑н. гістарычнай падзеі або ў гонар выдатнага дзеяча.

•••

Адваротны бок медаля гл. бок.

[Фр. médaille.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)