кава́лак, ‑лка, м.

Тое, што і кусок. У горне ляжаў прадаўгаваты кавалак распаленага дабяла жалеза. Курто. — Які ж з цябе чалавек, калі ты адабраў ад родных дзяцей кавалак! Лупсякоў. Можа, у лісце нічога і не сказана важнага, а для Алесі ў кожным слове — кавалак жыцця. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

zjadać

zjada|ć

незак. з’ядаць;

rdza zjadać żelazo — іржа раз’ядае жалеза;

zjadać go zazdrość — яго грызе зайздрасць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

дабяла́ прысл.

1. (чысты) weiß; rein; bis es weiß ist;

адмы́ць бялі́зну дабяла́ Wäsche weiß wáschen*, Wäsche wáschen*, bis sie weiß ist;

2. (распаліць жалеза) Éisen bis zur Wéißglut erhítzen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

дэкарбаніза́цыя

(ад дэ- + карбанізацыя)

вызваленне якога-н. матэрыялу ад вугляроду, напр. д. чыгуну пры вырабе з яго жалеза і сталі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

карбі́ды

(ад карба- + гр. eidos = выгляд)

злучэнні металаў і некаторых металоідаў з вугляродам (напр. к. жалеза — цэментыт, к. крэмнію — карбарунд).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ферама́рганец

(ад фера- + марганец)

сплаў жалеза з марганцам, які выкарыстоўваецца пры легіраванні (гл. легіраваць) сталі для павышэння яе механічных уласцівасцей.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цэменты́т

(ад цэмент)

хімічнае злучэнне жалеза з вугляродам, структурная састаўная частка сталей і чыгуноў, якая надае ім цвёрдасць і крохкасць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сартавы́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да сорту (у 2 знач.), да размеркавання па сартах. Сартавая праполка. Сартавыя якасці насення. // Які прызначаны, служыць для вывядзення новых якасных сартоў. Сартавы ўчастак.

2. Які належыць да высокага, каштоўнага або спецыяльнага сорту. Сартавая пшаніца. Сартавая бульба. Сартавое шкло. Сартавое жалеза.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́пуха, ‑і, ДМ ‑пусе, ж.

Абл.

1. Вусце печы і пад. Сопуха печы. □ Ціхон узяў клешчамі даўгаваты прэнт жалеза і сунуў яго ў сопуху горна. Сабаленка.

2. Сажа. Лахматыя камякі дыму кружацца між небам і зямлёю. Вось-вось — лезе сопуха ў ноздры, у рот, труціць чадам. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здаро́вы, -ая, -ае.

1. Які мае добрае здароўе, не хворы.

Здаровае дзіця.

З. арганізм.

2. Які выражае здароўе, уласцівы здароваму чалавеку.

З. выгляд.

З. смех.

3. Карысны для здароўя.

Здаровае надвор’е.

Здаровае харчаванне.

4. перан. Карысны, правільны.

Здаровая ідэя.

З. быт.

5. Моцнага целаскладу, дужы (разм.).

З. хлопец.

6. Вялікі, моцны (пра з’явы, прадметы; разм.).

З. мароз.

З. кавалак жалеза.

7. у знач выкл. здаро́ў (здаро́ва)! Ужыв. як прывітанне пры сустрэчы (разм.).

◊

Будзь (або бывай) здароў — развітальнае пажаданне заставацца здаровым.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)