быть несов., в разн. знач. быць;

быть (чему) быць (чаму), а чаще переводится глаголом быть в соответствующем лице будущего времени;

быть бу́ре бу́дзе бу́ра, быць бу́ры;

быть тебе́ бу́дзеш ты, быць табе́;

будь (в знач.: если бы) калі́ б… быў (была́, было́), каб… быў (была́, было́);

будь он учёным, он бы… калі́ б (каб) ён быў вучо́ным, ён бы…;

не будь калі́ б не быў (не была́, не было́);

не будь у него́ друзе́й, он бы… калі́ б (каб) не было́ ў яго́ сябро́ў, ён бы…;

будь то (в знач.: всё равно кто, что) няха́й гэ́та, няха́й гэ́та бу́дзе (мн. бу́дуць), ці гэ́та, ці гэ́та бу́дзе (мн. бу́дуць);

будь то сам профе́ссор няха́й гэ́та (бу́дзе) сам прафе́сар, ці гэ́та (бу́дзе) сам прафе́сар,

◊

будь, что буде́т а ўжо ж што бу́дзе, няха́й бу́дзе, што бу́дзе; што бу́дзе, то́е бу́дзе;

была́ не была́ было́ не было́, ці пан, ці прапа́ў;

как бы то ни́ было як бы там ні было́;

и был тако́в то́лькі яго́ і ба́чылі, і знік;

быть по сему́ уст. няха́й бу́дзе так;

как быть? што рабі́ць?;

ста́ло быть зна́чыць, выхо́дзіць;

так и быть няха́й бу́дзе так, (ладно) до́бра;

на́до быть (вероятно) ма́быць, напэ́ўна, му́сіць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

rejestr, ~u

м.

1. рэестр; спіс; пералік;

2. муз. рэгістр;

co było a nie jest, nie pisze się w rejestr — што было, травой парасло; няма таго, што раньш было

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

breakfast​1 [ˈbrekfəst] n. сне́данне, сняда́нак;

a hearty/light breakfast сы́тнае/лёгкае сне́данне;

What did you have for breakfast? Што ў вас было на снеданне?

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ungracious [ʌnˈgreɪʃəs] adj. fml няве́тлівы, непрыя́зны;

It was ungracious of me not to appreciate your help. Было непрыгожа з майго боку не ацаніць вашу дапамогу.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

не́калі нареч.

1. (нет времени) не́когда;

2. (в далёком прошлом) не́когда, пре́жде; когда́-то;

н. там было́ непрахо́днае бало́та — не́когда (пре́жде, когда́-то) там бы́ло непроходи́мое боло́то;

3. (в будущем) когда́-то, когда́-нибудь;

н. і гэ́та зро́бім — когда́-то (когда́-нибудь) и э́то сде́лаем

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыбы́ць сов.

1. (прийти, приехать) прибы́ть;

цягні́к ~бы́ў своечасо́ва — по́езд при́был во́время;

2. (увеличиться) прибы́ть, приба́виться; (в весе — ещё) приба́вить;

вады́ ў рацэ́ ~было́ — безл. воды́ в реке́ при́было (приба́вилось);

◊ на́шага палку́ ~было́ — на́шего полку́ при́было;

ні прыбу́дзе, ні адбу́дзе — ни прибу́дет, ни убу́дет

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ме́нтаць ’разглядаць’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Няясна. Відавочна, значэнне лексемы запісана не зусім дакладна ці недастаткова. З прыведзенага прыкладу можна было б вывесці ’разглядаць рэч, перабіраючы яе рукамі’. У такім выпадку ментаць можна было б генетычна вывесці з польск. miąć ’мяць’, miętolić, miętosić.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бурла́к

(рус. бурлак)

наёмны рабочы, які даўней уваходзіў у арцель, што перамяшчала рачныя судны ўручную пры дапамозе канатаў і вёслаў; у 17—19 ст. бурлацтва на Беларусі было самастойным і адыходным промыслам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

экспрэсіяні́зм

фр. expressionisme, ад expression = выражэнне < лац. expressio = выражэнне)

мадэрнісцкі кірунак у літаратуры і мастацтвт першай пал. 20 ст., для якога асноўнай мэтай было выражэнне суб’ектыўнага стану чалавека; характарызаваўся ірацыяналізмам, фантастычнасцю вобразаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мача́жына Мокрае месца (Слуцк.). Параўн.: Па калдобінах, мачажынах і гацях Колькі зломана было калёс, карэтаў (ЛіМ, 4/XI 1966, 3).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)