адро́ны

(ад гр. adros = моцны)

элементарныя часціцы (пратоны, нейтроны, гіпероны, мезоны), якія моцна ўзаемадзейнічаюць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

радыеакты́ўны

(ад лац. radius = прамень + activus = дзейны)

здольны распадацца на элементарныя часціцы і выпраменьваць энергію (напр. р-ыя мінералы).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

рэвізо́р, ‑а, м.

1. Службовая асоба, упаўнаважаная рабіць рэвізію (у 1 знач.). — Мы парушаем самыя элементарныя правілы касавай дысцыпліны і любы талковы рэвізор нам можа здорава ўсыпаць. Скрыган.

2. Кантралёр у асобных галінах чыгуначнай справы. Рэвізор спрытна шчоўкнуў кампосцерам, вярнуў білет і гэтак жа спрытна і моўчкі працягнуў зноў руку. Адамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыеакты́ўны

(ад радые- + актыўны)

1) здольны распадацца на элементарныя часціцы і выпраменьваць энергію, мець у сваім складзе элементы, што падлягаюць такому распаду (напр. р-ыя мінералы);

2) заснаваны на распадзе на элементарныя часціцы, што суправаджаецца выпрамяненнем энергіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

радыеакты́ўнасць

(ад радые- + актыўнасць)

здольнасць некаторых атамных ядзер самаадвольна распадацца, вылучаючы элементарныя часціцы — электроны, пазітроны і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

барыёны

(ад бары- + іон)

элементарныя часціцы (нуклоны, гіпероны) з паўцэлым спінам і масай, не меншай за масу пратона.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кварк

(англ. quark = нешта няпэўнае, містычнае — неалагізм ірландскага пісьменніка Дж.Джойса)

гіпатэтычная часціца, з якіх, як мяркуецца, складаюцца элементарныя часціцы (адроны).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ЗВЯ́ЗАНЫ СТАН,

стан сістэмы часціц (цел), пры якім іх адносны рух адбываецца ў абмежаванай прасторы на працягу прамежкаў часу, большых за характэрныя для гэтай сістэмы перыяды. Для ўтварэння З.с. неабходна існаванне сіл прыцяжэння паміж усімі (або асобнымі) часціцамі сістэмы на некат. адлегласцях паміж імі. Прыклады З.с.: элементарныя часціцы (адроны і рэзанансы), ядры атамныя, атамы, малекулы, падвойныя зоркі, зорныя скопішчы, планетныя сістэмы.

т. 7, с. 42

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

антыферамагнеты́зм

(ад анты- + ферамагнетызм)

магнітны стан рэчыва, пры якім элементарныя магніцікі яго суседніх часціц арыентаваны насустрач адзін другому, што абумоўлівае малую намагнічанасць цела ў цэлым.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

інстыту́цыі

(лац. institutio = настаўленне)

1) элементарныя падручнікі старажытнарымскага права, складзеныя ў 6 ст. у Візантыі пры імператары Юстыніяне; як і дыгесты, мелі сілу закона;

2) установы, арганізацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)