бала́ст, -у, М -сце, м.

1. Спецыяльны груз, які забяспечвае ўстойлівасць і асадку карабля, а таксама груз для рэгулявання вышыні палёту аэрастата.

2. перан. Што-н. лішняе, непатрэбнае, што не прыносіць ніякай карысці.

3. Шчэбень або пясок, якім засыпаюць чыгуначнае палатно і на які ўкладваюць шпалы (спец.).

Сухі б.

Платформы з баластам.

|| прым. бала́сны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

псефі́ты

(ад гр. psephos = галыш, галька)

горныя пароды — шчэбень, галька, жарства, жвір з памерам зярнят ад 10 см да 1 мм.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Splitt

m -es, -e

1) шчэ́бень, друз, жвір

2) го́нта

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

szaber, ~ru

I szab|er

м.

шчэбень, друз

II м.

мяшочніцтва, мяшэчніцтва

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Graus

I

m -es жах, жу́дасць

II

m -es уст. шчэ́бень, друз

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

крышы́цца несов.

1. кроши́ться; дроби́ться;

зу́бы кры́шацца — зу́бы кро́шатся;

ка́мень кры́шыцца ў шчэ́бень — ка́мень дроби́тся в ще́бень;

2. страд. кроши́ться; нареза́ться; дроби́ться; измельча́ться, размельча́ться; сокруша́ться; см. крышы́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Schutt

m -s

1) сме́цце; шчэ́бень

in ~ und sche legen* — ляжа́ць у руі́нах

2) перан. сме́цце, хло́мазы́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

утрамбава́ць сов.

1. утрамбова́ть; (о дороге — ещё) уе́здить;

у. брук — утрамбова́ть мостову́ю;

у. даро́гу — утрамбова́ть (уе́здить, уката́ть) доро́гу;

2. втрамбова́ть;

у. шчэ́бень у брук — втрамбова́ть ще́бень в мостову́ю

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бала́ст

(англ. ballast)

1) спецыяльны груз для забеспячэння правільнай асадкі і ўстойлівасці судна, для рэгулявання вышыні палёту аэрастата;

2) шчэбень або пясок, якім засыпаюць чыгуначнае палатно;

3) перан. тое, што з’яўляецца лішнім, непатрэбным.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Друзшчэбень, друз’ (БРС), ’перабітая і засохлая камякамі зямля; смецце з зямлёй’ (Шат.), ’трэскі; смецце; кавалкі гліны, цэглы’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. рус. дыял. друз ’смецце’. Параўн. далей рус. друзга́ ’наогул усё рыхлае і сухое; смецце, сухое лісце і да т. п.’, друзг ’галлё’, ст.-рус. друскъ ’галлё’, польск. druzga ’асколкі і да т. п.’ Лічацца аддзеяслоўнымі ўтварэннямі прасл. характару (агляд форм гл. у Фасмера, 1, 543; падрабязна ў Трубачова, Эт. сл., 5, 133). Не выключаецца, аднак, што некаторыя формы могуць быць самастойнымі ўтварэннямі ў паасобных слав. мовах. Гл. дру́згаць, друзгата́ць. Сюды адносіцца і бел. дру́зачка ’трэска, кавалачак’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)