БРА́ШПІЛЬ

(галанд. braadspil),

лябёдка з гарыз. валам для пад’ёму якара, падцягвання судна з дапамогай тросаў да прычала (пірса, сценкі) пры яго швартоўцы. Бываюць ручныя, паравыя, эл. і гідраўлічныя. На вял. ваен. караблях замест брашпіля ўстанаўліваецца шпіль — механізм лябёдачнага тыпу з верт. валам і пераважна эл. Прыводам.

т. 3, с. 255

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Спі́чак ‘верхняя завостраная частка чаго-небудзь’, ‘шпіль на будынку’, ‘плоскае выгнутае шыла для падплятання лапцей’ (ТСБМ), ‘верцел’ (Гарэц.), ‘невялікі шчупачок’, ‘стары лось’ (ТС), спіча́сты ‘востраканцовы’ (ТСБМ, Касп., Сл. ПЗБ). Да спіца; значэнні пад уплывам польск. szpic, ст.-польск. szpica, śpica, якое з ням. Spitze ‘вастрыё’; чэш. špice ‘тс’; гл. Брукнер, 553; Борысь, 606; Махэк₂, 621; спіча́сты з польск. spiczasty, szpiczasty < szpica, гл. Кюнэ, Poln., 98.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

surmount [səˈmaʊnt] v. fml

1. пераадо́льваць, перамага́ць;

surmount difficulties пераадо́льваць ця́жкасці

2. уве́нчваць, вы́сіцца;

peaks surmounted with snow вяршы́ні, пакры́тыя сне́гам;

The spire is surmounted by a weathervane. Шпіль заканчваецца флюгерам.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

падсо́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. падсох, ‑ла; зак.

Злёгку высахнуць, стаць больш сухім. Як толькі падсохла сырая зямля, Брыгада лён сеяць У поле пайшла. Танк. / у безас. ужыв. Дзень быў ясны, цёплы. Нават на цельшынскай вуліцы падсохла. Колас. // Засохнуць часткова. Мы ў горадзе — пара сасонак, апавітых дымком пры мурах... Нам расці б... Ды над шапкай зялёнай верхавінка падсохла, як шпіль. Арочка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шпіц ​1, ‑а, м.

Уст. Тое, што і шпіль (у 1 знач.). З мільённага людскога мурашніку, што трапятаў перад Ганнінымі вачыма, рэльефна выступала фігура Рыгора. Гэта фігура засланяла сабою і гмах Ісакіеўскага сабора, і шпіц Петрапаўлаўкі. Гартны.

[Ням. Spitze.]

шпіц ​2, ‑а, м.

Невялікі пакаёвы сабачка, які мае вузкую морду, стаячыя вушы і пушыстую густую поўсць. «Дзе ж праўда ёсць? — падумала яна [балонка]. — Каму павага? Шпіцам ды аўчаркам?» Корбан.

[Ням. Spitz.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спіча́к ж

1. архіт (шпіль) Túrmspitze f -, -n, Túrmaufsatz m -es, -sätze;

2. (вастрыё) Spítze f, Nádel f -, -n; Stáchel m -s, -n (калючка, шып)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

needle

[ˈni:dəl]

n.

1) го́лка, іго́лка f.

2)

а) вяза́льны пруто́к

б) вяза́льны кручо́к

3) шпіль -я m.

needle of a compass — стрэ́лка ко́мпаса

4) іго́лка (патэфо́нная, хво́йная, во́жыкава)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

spire

I [spaɪr]

1.

n.

1) сьпіча́к -а́ m.; шпіль -я m. (ве́жы, хво́і)

2) пік -а m.

2.

v.i.

вы́сіцца, уздыма́цца ўго́ру

II [spaɪr]

n.

скру́так -ка m., сьпіра́ль f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

szpic

м.

1. шпіль; востры канец;

2. шпіц (парода сабак);

sweter w szpic — джэмпер;

bródka w szpic — востраканечная бародка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

спіча́к, ‑а, м.

1. Верхняя завостраная частка чаго‑н. Абгніла абалонь, і толькі смаловы стрыжанок вострым спічаком кранаўся зямлі. Кірэйчык. Ярка-бронзавае сонца тырчала на спічаку яліны. Лобан.

2. Вузкая высокая надбудова пірамідальнай або канічнай формы на будынку; шпіль. Як толькі на аэрадроме прызямліўся самалёт і я ўбачыў спічак старой каплічкі, .. у мяне тарганулася сэрца. Скрыган.

3. Тое, што і спіца (у 3 знач.). Узняўся з лаўкі гаспадар, утыркнуў спічак у высокую лапцеву пяту і стаў. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)