кіксану́ць

‘няўдала ўдарыць кіем па шары ў більярднай гульні (кіксануць мяч і па мячы); сфальшывіць’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. кіксану́ кіксанё́м
2-я ас. кіксане́ш кіксаняце́
3-я ас. кіксане́ кіксану́ць
Прошлы час
м. кіксану́ў кіксану́лі
ж. кіксану́ла
н. кіксану́ла
Загадны лад
2-я ас. кіксані́ кіксані́це
Дзеепрыслоўе
прош. час кіксану́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

біягеагра́фія, ‑і, ж.

Навука, якая вывучае заканамернасці пашырэння і размеркавання жывых арганізмаў і іх згрупаванняў па зямным шары.

[Ад грэч. bíos — жыццё і геаграфія.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

касмагра́фія, ‑і, ж.

Уст. Апісанне бачнай часткі Сусвету. // Вучэбны прадмет, які выкладаў асновы вучэння аб зямным шары і Сусвеце.

[Ад грэч. kósmos — Сусвет і graphō — пішу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шар-зо́нд, шара-зонда, М (аб) шары-зондзе, м.

Напоўнены вадародам шар для даследаванняў высокіх слаёў атмасферы пры дапамозе аўтаматычных прыбораў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кікс ’няўдалы ўдар кіем па шары ў більярднай гульні’ (ТСБМ), ’нішто, пройгрыш’ (Бяльк.). З ням. Kicks ’тс’ (Слаўскі, 2, 100).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

карамбо́ль, ‑ю, м.

У більярднай гульні — рыкашэтны ўдар шара, які адскочыў ад другога шара, па трэцяму. // Більярдная гульня ў тры шары з прымяненнем такога ўдара.

[Фр. carambole.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

амша́лы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і абымшэлы. У нагах у яго [хорама] рассцілаўся абшар Хвоек гонкіх і пахані чорнай, Сонных вёсак шары, хат амшалых, як мар. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Краке́т ’гульня, у якой драўляныя шары праводзяцца праз драцяныя варотны ўдарамі драўляных малаткоў’ (ТСБМ). Запазычанне праз рус. крокет з англ. croquet (Шанскі, 2, 8, 402).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

краке́т, ‑а, М ‑кеце, м.

Гульня, у якой драўляныя шары ўдарамі драўляных малаткоў праводзяцца праз драцяныя варотцы, расстаўленыя ў пэўным парадку. // Набор прадметаў для такой гульні. Купіць кракет.

[Англ. croquet.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рознакаляро́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае неаднолькавы з чым‑н. колер, афарбоўку; рознага колеру, рознай афарбоўкі. Рознакаляровыя шары. Рознакаляровыя алоўкі. □ На ясным небе загараліся зоркі, дрыгацелі, свяціліся рознакаляровымі агеньчыкамі, пераліваліся. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)