даце́рці, датру, датрэш, датрэ; датром, датраце; пр. дацёр, ‑церла і ‑цёрла; зак., што.

Скончыць церці што‑н.; сцерці ўсё, да канца. Дацерці лён.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шму́ляць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., што.

1. Выціраць ад частага ўжытку (звычайна адзенне).

2. Церці, сціраць, націраць (скуру). Цвёрды хамут шмуляе каню шыю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

przecierać

незак.

1. праціраць; церці;

2. пракладваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

смуры́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак.

Абл. Вадзіць па чым‑н.; паціраць, церці. Мы доўга стаялі ў нерашучасці, смурыжылі адна аб адну ногі, адганяючы камароў-крывасмокаў. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шмарга́ць

‘цягаць, тузаць каго-небудзь, што-небудзь кароткімі, рэзкімі рухамі (шмаргаць хлопца); праводзіць па чым-небудзь, церці што-небудзь і чым-небудзь па чым-небудзь (шмаргаць рукой па носе); носам уцягваць паветра (шмаргаць носам)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шмарга́ю шмарга́ем
2-я ас. шмарга́еш шмарга́еце
3-я ас. шмарга́е шмарга́юць
Прошлы час
м. шмарга́ў шмарга́лі
ж. шмарга́ла
н. шмарга́ла
Загадны лад
2-я ас. шмарга́й шмарга́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шмарга́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

мяць несов.

1. в разн. знач. мять;

2. обл. (лён, пеньку и т.п.) см. це́рці 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

недаўме́нны, ‑ая, ‑ае.

Які выяўляе недаўменне, поўны недаўмення. Варывончык глядзеў на жонку з недаўменным здзіўленнем. Кулакоўскі. Меншы [хлапчук], год чатырох, пазіраючы недаўменнымі вачанятамі ка маці, пачынаў церці кулачкамі вочы. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шарава́цца ​1, ‑руецца; незак.

Зал. да шараваць ​1.

шарава́цца ​2, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; незак.

1. Разм. Церці сябе чым‑н. Шаравацца вяхоткай.

2. Церці, закранаць сваёй паверхняй аб паверхню іншага прадмета, рухаючыся ўзад і ўперад. Чуваць было, як уздыхаў конь, зрэдку шараваўся аб сцяну ці аб жолаб. Чорны. [Гілёрык] чуў як бы нейкі шум, але сам не мог разабраць, ці то пчолы гудуць, ці вулей шаруецца аб салому. Колас.

3. Зал. да шараваць ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фрыкаты́ў

(фр. fricatif, ад лац. fricare = церці)

лінгв. шчылінны зычны гук (напр. з, с, ф, х).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сце́лішча, ‑а, н.

Месца, дзе рассцілаюць лён, каноплі або палатно для адбельвання. Падняўшы трасту са сцелішча, пачалі яе церці, трапаць, узважваць ільновалакно. Бялевіч. Да вайны ў .. [гумне] складвалі знятыя са сцелішча каноплі. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)