мадэра́та

(іт. moderato)

1) муз. умераны тэмп, больш хуткі, чым анданціна, але павольнейшы за алегрэта;

2) музычны твор або яго частка ў такім тэмпе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

экано́мны, ‑ая, ‑ае.

1. Які прытрымліваецца эканоміі (у 1 знач.), беражліва, ашчадна расходуе што‑н. Колішнія невядомыя жыхары Плутона, відаць, былі эканомныя і не раскідваліся сваімі рэчамі. Шыцік. // перан. Дакладна разлічаны, скупы. Рухі ў .. [Цімкі] былі ўпэўненыя, эканомныя, стрыманыя. Карпаў. // Стрыманы, умераны ў праяўленні чаго‑н. Эканомны ў словах і ўчынках.

2. Які патрабуе меншых затрат, дазваляе абыходзіцца меншай колькасцю чаго‑н.; эканамічны. Мастацкая дэталь — гэта найбольш эканомны сродак раскрыцця думак. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

umiarkowany

umiarkowan|y

1. памяркоўны;

żądania ~e — памяркоўныя (сярэднія) патрабаванні;

2. сярэдні;

klimat ~y — умераны клімат

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

míld, mílde

1.

a мя́ккі, лаго́дны, ці́хі, рахма́ны

~es Klíma — уме́раны [сярэ́дні] клі́мат

2.

adv мя́кка

~ geságt — мя́кка ка́жучы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

БА́ГІО

(Baquio),

горнакліматычны курорт на Філіпінах. За 240 км ад г. Маніла, на в-ве Лусон, у гарах, абкружаны хваёвымі лясамі. Засн. ў 1904. Умераны горны клімат. Летам у Багіо функцыянуе рэзідэнцыя ўрада Філіпін.

т. 2, с. 207

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«ВЯНО́ЧАК»,

«Вяночкі», бел. сцэнічны танец, у якім сінтэзаваны тыповыя рысы дзявочых карагодаў. Вызначаецца лірычнасцю і дэкаратыўнасцю. Муз. памер 2/4. Тэмп умераны. Створаны К.Мулерам для пастаноўкі нац. балета «Князь-возера» В.Залатарова (1949), увайшоў у рэпертуар Дзярж. ансамбля танца Рэспублікі Беларусь, самадз. Калектываў.

Ю.М.Чурко.

т. 4, с. 391

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БУРБАНЭ́

(Bourbonnais),

гістарычная вобласць у цэнтр. ч. Францыі. Пл. 7 тыс. км². Нас. каля 400 тыс. чал. (1990). Гал. горад — Мулен. У рэльефе пераважаюць паўн. адгор’і Цэнтр. Франц. масіву. Клімат умераны, блізкі да марскога. Бальнеалагічны курорт — раён (на базе мінер. крыніц) з цэнтрам Вішы.

т. 3, с. 347

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

клі́мат

(гр. klima, -atos = нахіл)

1) шматгадовы рэжым надвор’я, уласцівы пэўнай мясцовасці ў залежнасці ад геаграфічных абставін (напр. вільготны к., умераны к.);

2) перан. абстаноўка, умовы існавання каго-н., чаго-н. (напр. у аддзеле склаўся нездаровы к.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

klimat, ~u

м.

1. клімат;

klimat umiarkowany — сярэдні (умераны) клімат;

klimat gorący — трапічны клімат;

2. перан. клімат; атмасфера;

klimat polityczny — палітычны клімат

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

míttler

a

1) сярэ́дні, які́ ляжы́ць пасярэ́дзіне

2) праме́жкавы, сярэ́дні, уме́раны

éine ~e Stadt — го́рад сярэ́дняй велі- чыні́

in den ~en Jáhren — сярэ́дніх гадо́ў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)