хо́лад, -ду
○ по́люс ~ду — по́люс хо́лода;
◊ цярпе́ць х. і го́лад —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хо́лад, -ду
○ по́люс ~ду — по́люс хо́лода;
◊ цярпе́ць х. і го́лад —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зно́сіць
1. (в одно место) сноси́ть; (тяжёлые предметы — ешё) ста́скивать;
2. (сверху вниз) сноси́ть; (тяжёлые предметы — ещё) ста́скивать;
3. (переписывать, переносить вниз) сноси́ть;
4. (разрушать) сноси́ть; (ветром, водой — ещё) срыва́ть, уноси́ть;
5. (срубать) сноси́ть;
6.
7. (уходя, брать с собой, похищать) уноси́ть;
8.
1-8
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лише́ние
1. (действие) пазбаўле́нне, -ння
лише́ние свобо́ды пазбаўле́нне во́лі;
лише́ние гражда́нских прав
2. (потеря) стра́та, -ты
3. лише́ния
перенести́ мно́го лише́ний перажы́ць (перане́сці) мно́га няго́д (го́ра, няшча́сця, ліхі́х прыго́д).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прапада́ць
1. (без пользы) пропада́ть;
2. (теряться) пропада́ть, исчеза́ть;
3. (утрачиваться) пропада́ть;
4. (переставать быть видимым, слышимым) пропада́ть, исчеза́ть;
5. погиба́ть, ги́бнуть, пропада́ть;
6. (о скоте) па́дать, до́хнуть, подыха́ть, издыха́ть;
1-6
7. (отсутствовать) пропада́ть;
8. (испытывать страдания, мучения) страда́ть, му́читься; бе́дствовать; погиба́ть;
9. (за кім)
◊ дзе на́ша (маё) не ~да́ла! — где на́ше (моё) не пропада́ло!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
не́сці I
1.
2. (увлекать за собой) нести́, уноси́ть, мчать;
3.
4.
◊ нясе́ як з бо́чкі — несёт (тя́нет) как из бо́чки;
н. свой крыж — нести́ свой крест;
куды́ но́гі нясу́ць — куда́ но́ги несу́т
не́сці II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нужда́
1. (надобность) патрэ́ба, -бы
нужды и запро́сы патрэ́бы і запатрабава́нні;
испы́тывать нужду́ в ко́м-л., в чём-л. мець (адчува́ць) патрэ́бу ў кім-не́будзь, у чым-не́будзь;
без нужды́ без патрэ́бы;
в слу́чае нужды́ калі́ зда́рыцца (калі́ бу́дзе) патрэ́ба, у вы́падку патрэ́бы;
нет нужды́ няма́ патрэ́бы;
по нужде́ па неабхо́днасці;
2. (недостаток) няста́ча, -чы
он вы́рос в нужде́ ён вы́рас у бе́днасці (у гале́чы);
жить без нужды́ жыць бязбе́дна;
быть в нужде́ быць у бе́днасці, цярпе́ць няста́чы;
3. (затруднительное положение) ця́жкае стано́вішча; (беда) бяда́, -ды́
помо́чь в нужде́ дапамагчы́ (памагчы́) у бядзе́ (у ця́жкім стано́вішчы);
◊
нужды́ нет не бяда́, не ва́жна, дармо́ што;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
страда́ть
1. (от чего и без
страда́ть от бо́ли паку́таваць ад бо́лю;
он о́чень страда́л ён ве́льмі паку́таваў (му́чыўся);
страда́ть душо́ю паку́таваць (му́чыцца) душо́ю;
2. (за кого, за что) цярпе́ць (непрые́мнасці), паку́таваць; (переживать) перажыва́ць;
страда́ть за пра́вду цярпе́ць (непрые́мнасці) за пра́ўду;
страда́ть за больно́го дру́га паку́таваць (перажыва́ць) за хво́рага ся́бра;
3. (
страда́ть от тесноты́ цярпе́ць (непрые́мнасці) ад цеснаты́;
4. (быть плохим) быць дрэ́нным; мець зага́ны (у чым), быць у заняпа́дзе; кульга́ць; (быть недостаточным) нехапа́ць (каму, чаго), бракава́ць (каму, чаго);
у него́ страда́ет па́мять у яго́ дрэ́нная па́мяць;
у него́ страда́ет орфогра́фия у яго́ дрэ́нная арфагра́фія, у яго́ зага́ны (ён ма́е зага́ны) у арфагра́фіі, у яго́ кульга́е арфагра́фія;
страда́ть ра́зными недоста́тками мець ро́зныя недахо́пы;
5. (болеть) хварэ́ць (на што, чым);
страда́ть головны́ми бо́лями у яго́ ча́ста балі́ць галава́;
6. (тосковать, томиться по ком-, чём-л.) сумава́ць (па кім, па чым, аб кім, аб чым).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
во́чы (
◊ быць на вача́х — быть на виду́;
адве́сці в. — (каму) отвести́ глаза́ (кому);
адкры́ць (раскры́ць) в. — (каму) откры́ть (раскры́ть) глаза́ (кому);
аж — в. на лоб выла́зяць (ле́зуць) глаза́ на лоб ле́зут;
аж і́скры з вачэ́й пасы́паліся — да́же и́скры из глаз посы́пались;
адбіра́ць в. — (о ярком свете) слепи́ть; бить в глаза́;
асо́ю ў в. кі́дацца — лезть в глаза́ осо́ю;
бе́гчы за вача́мі — бежа́ть, куда́ глаза́ глядя́т;
вача́м ве́ры не дава́ць — глаза́м свои́м не ве́рить;
вачэ́й не адарва́ць — глаз не оторва́ть (не отвести́);
біць у в. — бить в глаза́;
вачэ́й не зве́сці — глаз не сомкну́ть;
вачэ́й не зво́дзіць — глаз не своди́ть;
вачэ́й не пака́зваць — глаз не пока́зывать;
в. адкры́ліся — (у каго) глаза́ откры́лись (у кого);
в. б мае́ не ба́чылі (не глядзе́лі) — глаза́ бы мои́ не ви́дели (не смотре́ли, не гляде́ли);
в. лупі́ць — глаза́ пя́лить;
в. гара́ць — глаза́ горя́т;
в. зама́заць — глаза́ зама́зать;
в. на мо́крым ме́сцы — глаза́ на мо́кром ме́сте;
в. заслані́ць — (каму) зама́зать глаза́ (кому);
в. праглядзе́ць — глаза́ прогляде́ть;
в. прадра́ць (пралупі́ць) — глаза́ продра́ть;
в. разбяга́юцца — глаза́ разбега́ются;
вы́драць в. — вы́царапать глаза́;
вы́лупіць в. — вы́таращить глаза́;
вы́плакаць в. — вы́плакать (пропла́кать) глаза́;
вы́расці на вача́х — вы́расти на глаза́х;
вачэ́й не спуска́ць — (з каго) глаз не спуска́ть (с кого);
глядзе́ць чужы́мі вача́мі — смотре́ть чужи́ми глаза́ми;
вы́расці ў вача́х — (чыіх) вы́расти (в чьих) глаза́х;
глядзе́ць вялі́кімі вача́мі — смотре́ть больши́ми глаза́ми;
глядзе́ць пра́ма ў в. — смотре́ть (гляде́ть) пря́мо в глаза́;
глядзе́ць пра́ўдзе (сме́рці) у в. — смотре́ть (гляде́ть) пра́вде (сме́рти) в глаза́;
глядзе́ць у в. (зу́бы) — (каму) смотре́ть (гляде́ть) в глаза́ (зу́бы) (кому);
губля́ць (тра́ціць) з вачэ́й — теря́ть из ви́ду;
для адво́ду вачэ́й — для отво́да глаз;
е́сці вача́мі — есть глаза́ми;
з адкры́тымі вача́мі (рабі́ць што) — с откры́тыми глаза́ми (де́лать что);
з завя́занымі вача́мі — с завя́занными глаза́ми;
з п’я́ных вачэ́й — с пья́ных глаз;
згубі́ць з вачэ́й — потеря́ть из ви́ду;
з вачэ́й не спуска́ць — не теря́ть (не упуска́ть) из ви́ду;
з заплю́шчанымі вача́мі — с закры́тыми глаза́ми;
за в. — за глаза́;
забе́галі в. — забе́гали глаза́;
закаці́ць в. — закати́ть глаза́;
закрыва́ць в. — (на што) закрыва́ть глаза́ (на что);
закры́ць в. — закры́ть глаза́;
залі́ць в. — зали́ть глаза́;
засло́на з вачэ́й упа́ла — пелена́ с глаз упа́ла;
затума́ніць в. — затума́нить глаза́;
зме́раць вача́мі — изме́рить глаза́ми;
зні́кнуць з вачэ́й — скры́ться с глаз; исче́знуть;
кало́ць в. — (каму) коло́ть глаза́ (кому);
кі́нуцца ў в. — а) бро́ситься в глаза́; б) пригляну́ться;
куды́ в. глядзя́ць — куда́ глаза́ глядя́т;
ле́зці сляпі́цаю ў в. — пристава́ть как ба́нный лист (как смола́);
ле́зці ў в. — а) лезть в глаза́; б) броса́ться в глаза́;
лю́дзям у в. глядзе́ць — лю́дям в глаза́ смотре́ть;
лы́паць вача́мі — хло́пать глаза́ми;
мазо́ліць (намазо́ліць) — в. мозо́лить (намозо́лить) глаза́;
мець свае́ в. і ву́шы — име́ть свои́ глаза́ и у́ши;
на вача́х — а) на глаза́х, на виду́; б) (воочию) на глаза́х;
на свае́ (ула́сныя) в. ба́чыць — свои́ми (со́бственными) глаза́ми ви́деть;
не ве́даць, куды́ в. дзець — не знать, куда́ глаза́ деть;
не ве́рыць сваі́м вача́м — не ве́рить свои́м глаза́м;
не пака́звацца на в. — не пока́зываться на глаза́;
не пака́зваць вачэ́й — не пока́зывать глаз;
не́куды вачэ́й дзець — не́куда глаза́ деть;
ні на в. — не
пага́ныя (благі́я) в. — дурно́й глаз;
папа́сціся (тра́піць) на в. — попа́сться на глаза́;
паро́ць в. — ты́кать в глаза́;
плю́нуць у в. — плю́нуть в глаза́;
прабе́гчы вача́мі — пробежа́ть глаза́ми;
прапа́сці з вачэ́й — скры́ться с глаз;
прапла́каць в. — пропла́кать (вы́плакать) глаза́;
праце́рці в. — протере́ть глаза́;
прэч з вачэ́й — прочь с глаз (с глаз доло́й);
пуска́ць пыл у в. — пуска́ть пыль в глаза́; втира́ть очки́;
рабі́ць вялі́кія в. — де́лать больши́е глаза́;
рэ́заць пра́ўду ў в. — ре́зать пра́вду в глаза́;
рэ́заць в. — ре́зать глаза́;
свяці́ць вача́мі — горе́ть от (со) стыда́; хло́пать глаза́ми;
соль табе́ ў в.! — соль тебе́ в глаза́!;
страля́ць вача́мі — стреля́ть глаза́ми;
сысці́ з вачэ́й — уйти́ (скры́ться) с глаз;
ты́каць у в. — ты́кать в глаза́;
у вача́х дваі́цца —
у вача́х пацямне́ла —
у в. не ба́чыць — в глаза́ не вида́ть;
у саба́кі вачэ́й пазы́чыць (пазы́чыўшы) — стыд потеря́ть;
у мае́ в. — на мои́х глаза́х;
у в. — в глаза́;
хава́ць в. — пря́тать глаза́;
чыта́ць у вача́х — по глаза́м ви́деть;
стая́ць у вача́х — стоя́ть в глаза́х;
шука́ць вача́мі — иска́ть глаза́ми;
у стра́ха в. вялі́кія — у стра́ха глаза́ велики́;
гро́зны (гро́зен) рак, ды в. зза́ду —
пра́ўда в. ко́ле —
со́рам не дым, вачэ́й не вы́есць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)