верхаўё, ‑я, н., зб.
Разм. Верхняя частка спілаванага і ачышчанага ад галля дрэва. [Буднік:] — Дзялянка вялікая, хаця б да вясны ўправіліся паваліць. А падборка верхаўя, сучча, ламачча мала зойме? Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спакваля́, прысл.
Разм. Паступова, патроху; марудна, павольна. Ноч спакваля ахінала зямлю. Асіпенка. Сучча трашчала, языкасты Касцёр займаўся спакваля. Лойка. Асобныя лісты, пачырванеўшы, абрываюцца і спакваля падаюць на дарогу. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прут, -а, М пру́це, мн. пруты́, -о́ў, м.
1. Тонкая палка без сучча.
Асінавы п.
2. Тонкі металічны стрыжань, кавалак дроту.
Жалезны п.
|| памянш. пруто́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м. і пру́цік, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. прутко́вы, -ая, -ае (да 2 знач.) і пруцяны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Прутковы каркас.
Пруцяная агароджа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сушня́к, ‑у. м., зб.
Разм. Сухастой; сухое сучча, галлё. Назбіраўшы яшчэ сушняку, Міколка з дзедам расклалі невялікі агонь. Лынькоў. Лячу па лесе, як лось. Трашчыць сушняк, шчыміць пад ударамі голля твар. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ігрушшо́ ’сухое грушавае галлё’ (ушац., Нар. лексіка, 7). Утварэнне ад ігруша (гл.) з суф. ‑j‑o (са значэннем сукупнасці), які ў выніку асіміляцыі дае падаўжэнне ‑ш‑, як колля, сучча, елле і г. д. Сцяцко, Афікс. наз., 204.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
амаладзі́ць, ‑ладжу, ‑лодзіш, ‑лодзіць; зак., каго-што.
1. Зрабіць маладзейшым. // Увесці моладзь у склад чаго‑н. Амаладзіць праўленне.
2. Узмацняючы дзейнасць залоз унутранай сакрэцыі, вярнуць арганізму ўжо страчаныя адзнакі маладосці. // Абрэзаць сучча і голле старога дрэва для ўзмацнення росту маладых парасткаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бервяно́, ‑а́; мн. бярвёны, ‑аў (з ліч. 2, 3, 4 бервяны́); н.
Круглы, тоўсты, ачышчаны ад галін і сучча ствол вялікага дрэва. Лявон Здрок меў такую сілу, што падымаў за камель і клаў на перадок воза самае тоўстае бервяно. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жага́ры ’трэскі’ (Сцяшк. МГ), ’тонкія сухія галінкі’ (Зданюкевіч, Лапатаўшчызна), жагу́ры, жагя́ры ’тонкае сучча, лом; трэскі’ (Сл. паўн.-зах.). Польск. żagary. З літ. žãgaras ’галлё, ламачча’, лат. žagari ’тс’ (< літ.). Цыхун, Лекс. балтызмы, 52; Фрэнкель, 1284; Лаўчутэ, Сл. балт., 45 (дзе іншая літ-ра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абсячы́, ‑сяку, ‑сячэш, ‑сячэ; ‑сячом, ‑сечаце, ‑сякуць; пр. ‑сек, ‑секла; зак., каго-што.
1. Адсякаючы, аддзяліць. Абсячы сучча на дрэве.
2. перан. Спыніць, абарваць каго‑н. Дзе ж.. [хлопцам] пасівець, калі яны цэлы год нібы ў госці на заняткі ходзяць? — абсекла Сашу Люба. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галлё, ‑я, н., зб.
Дробнае сучча, галіны. У ззянні песцяцца бярозы, Галлё спусціўшы да зямлі. Колас. Верхавіны .. дрэў былі такія пышныя, што спляталіся галлём угары і ўтваралі цяністы зялёны тунель. Чарнышэвіч. // Сухія абламаныя галіны дрэў, кустоў; хвораст, ламачча. Паабапал дарогі .. ляжала вялікае ляда, заваленае сухім галлём. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)