абабра́ць, абабяру́, абабярэ́ш, абабярэ́; абабяро́м, абабераце́, абабяру́ць; абабяры́; абабра́ны; зак.
1. што. Зняць, сабраць плады з чаго-н.
А. агрэст з куста.
2. каго-што. Абакрасці, забраць усё, што ёсць.
Суседа абабралі да ніткі.
3. што. Зняць лушпінне з чаго-н.
А. бульбіну.
|| незак. абабіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абабіра́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акы́н, ‑а, м.
Народны паэт-імправізатар і спявак у некаторых народаў Азіі (казахаў, кіргізаў і інш.). Ляці, мая песня, ляці і спявай, Суседа-акына як след прывітай. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непаша́на, ‑ы, ж.
Непачцівыя, няветлівыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Васіль усё ж пайшоў к Міканору неахвотна: так, абы не пакрыўдзіць маткі і не паказаць непашаны да суседа. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ По́сял ’чалавек, які ходзіць па сяле без справы’ (барыс., лях., Сл. ПЗБ). Вытворнае ад сяло. па сяле, аналагічна пахату́ха ’тс’ ад хата, па хатах (Янк., 1: Сцяц., Афікс. наз., 243; Панюціч, 106). Параўн. віц. пайшоў на сяло ’пайшоў у госці да суседа’ (Непакупны, Связи. 82–84). Гл. пасялда.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падсялі́цца, ‑сялюся, ‑селішся, ‑селіцца; заг. падсяліся; зак.
Пасяліцца сумесна з кім‑н. або блізка да каго‑, чаго‑н. Падсяліцца да суседа. □ Гаспадар — былы хутаранін. З год, як падсяліўся да вёскі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экспансі́ўны, ‑ая, ‑ае.
Нястрыманы, які бурна выяўляе свае пачуцці. Антось быў значна маладзейшы за свайго субяседніка-суседа. Можа таму і больш экспансіўны ў гутарцы, у думках. Машара. // Узбуджаны, усхваляваны. Экспансіўны голас.
[Фр. expansif.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адмежава́цца сов., прям., перен. отмежева́ться;
а. ад сусе́да — отмежева́ться от сосе́да;
а. ад шко́днай тэо́рыі — отмежева́ться от вре́дной тео́рии
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
друг, -а, м.
1. Той, хто дружыць 3 кім-н., блізкі сябар, прыяцель.
Стары д. лепш за новых двух (з нар.). Сустрэча з другам.
Зялёны д. (пра лес).
2. Ужыв. як зварот да блізкага чалавека, а таксама як ветлівы зварот да таварыша, суседа ці сустрэчнага чалавека.
Дапамажы, д.
3. К дру́жа (разм.). Ужыв. як форма звароту да каго-н.
Дарагі дружа, спачуваю табе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
загаі́цца, ‑гоіцца; зак.
Зацягнуцца, зарубцавацца (пра рану); зажыць. У суседа гэтага рука правая адарвана, і хоць загаілася рана, але баіцца холаду. Галавач. Сядзіць Ілька са шрамам на ілбу, што нядаўна загаіўся, і слухае. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
піль, выкл.
Загад сабаку кінуцца на дзічыну. Так Воўк у «Гуманіста» гадаваўся... Калі ж спусцілі з ланцуга І закрычалі: — Піль! Цюга! Каб за суседа ён узяўся, А Воўк, бы ашалелы сатана, Наскочыў на... Апекуна... Валасевіч.
[Фр. pille.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)