партэ́сны
(ад лац. pars, -rtis = частка)
шматгалосы (пра царкоўнае харавое спяванне).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
◎ Пеў (пев) ’спяванне маткі ў пчолаў’ (Анох.). Рэгіянальны архаізм, звычайна адваротны дэрыват спеў. Да паць ’спяваць’ (гл.) < прасл. pūti ’тс’. Заканчэнне -ντ > , як у zovb ’кліч, гуканне’, zevb ’зеў’, параўн. зваць. зяваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
надо́ўга, прысл.
На доўгі час, на вялікі адрэзак часу, на вялікі тэрмін. Надоўга асталася ў памяці гэтая язда, густыя лясныя пахі, спяванне птушак. Мурашка. Часта ішлі дажджы, але яны не ўсталёўваліся, неба не бывала хмурным надоўга. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Партэ́сны ’шматгалосы (пра царкоўнае харавое спяванне)’ (ТСБМ), партэ́с ’зладжанасць’ (Нас.). Рус. парте́сное пение ’шматгалосае’. Ад сяр.-лац. partēs ’галасы’: pars ’частка’ (Фасмер, 3, 209). У бел. з рус. або польск. partes ’ноты’, аб пасрэдніцтве якога і для рус. мяркуе Гараеў (Доп., 1, 32).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рула́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Хуткі, раскацісты, віртуозны перакат у спяванні. Коля .. вярнуўся магам, чараўніком: іграў на гітары, высвістваў пакручастыя рулады. Навуменка. Пачаў Кастусь выводзіць тэнаравыя рулады. Шынклер. // Пра раскацістае, пералівістае спяванне птушак. А ў лесе, нібы ў мюзік-холе, Галоп салаўіных рулад. Пысін.
[Фр. roulade.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рула́да
(фр. roulade, ад rouler = каціць)
1) раскацісты, хуткі, віртуозны перакат у спяванні;
2) перан. пералівістае спяванне птушак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
канцыяна́л
(с.-лац. cantionale, ад лац. cantio = спяванне)
зборнік шматгалосых рэлігійных песнапенняў евангелісцкай царквы для сумеснага выканання царкоўным хорам і абшчынай.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Мелодыя ’напеў, матыў’, ’музыкальнасць, меладычнасць’ (ТСБМ), ст.-бел. мелодийный (XVII ст.) ’меладычны’, меледия ’мелодыя’ (XVII ст.) запазычаны са ст.-польск. melodyja, якое з с.-лац. melōdia < ст.-грэч. μελῳδία ’спосаб спявання’ < μέλος ’песня’ + ᾠδή ’спяванне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 165; Фасмер, 2, 596). Памылкова Крукоўскі (Уплыў, 77) выводзіць бел. лексему з рус. мелодия ’тс’, якое запазычана са ст.-бел. ці ст.-польск. мовы (Мольнар, SSlav., 6, 1966, 208).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лагаэ́д
(гр. logaoidikos, ад гр. logos = слова + aoide = спяванне)
разнавіднасць антычнага верша, у радках якога чаргаваліся ў строгай паслядоўнасці розныя па характару стопы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пе́ние ср.
1. (действие) спява́нне, -ння ср., мн. нет; спеў, род. спе́ву м.;
2. (вокальная музыка) спе́вы, -ваў мн.;
учи́тель пе́ния наста́ўнік спе́ваў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)