Спарня́ ‘кавалак хлеба, які закопваюць у зямлю ў час дажынак, каб на будучы год быў добры ўраджай’ (паст., астрав., Сл. ПЗБ), ‘барада (абрад у час жніва)’ (вілен., ЛА, 3), ‘спор’ (брасл., Сл. ПЗБ), ‘прыбытак’ (Касп.). Да спары́ць ‘добра расці (пра збожжа)’ (Жд. 2), спор, споры (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Наспары́ць ’нарасці ў вялікай колькасці’ (полац., Нар. лекс.), ’іназбірацца’ (міёр., Нар. сл.). Да спор ’прыбытак, нарашчэнне’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рассу́джваць несов.

1. (выносить решение) рассу́живать; (спор — ещё) разреша́ть;

2. (соображать) рассу́живать, реша́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рассудзі́ць сов.

1. (вынести решение) рассуди́ть; (спор — ещё) разреши́ть;

2. (сообразить) рассуди́ть, реши́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

удача; спор; лафа (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

◎ Наспара́цца ’набрацца, назапасіцца’ (віл., Жыв. сл.). Калі гэта не апіска (гл. настарицца), то хутчэй за ўсё да спор ’прыбытак, нарашчэнне’, параўн. наспарыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Спарыння́ ‘паразітны грыб на збожжы, Claviceps purpurea Tul. (L.)’ (ТСБМ), спары́ня, спарыня́, спары́ння ‘тс’ (Шчарб.; шчуч., мядз., глыб., в.-дзв., Сл. ПЗБ). Параўн. укр. споринья́ ‘тс’, рус. спорынья́ ‘тс’, ‘поспех, працвітанне, прыбытак’, стараж.-рус. спорыня ‘багацце, лішак; ураджай’. Да спор 1. Паводле Трубачова (гл. Фасмер, 3, 738), пераход да значэння ‘спарыння’, мабыць, меў эўфемістычны характар, хутчэй за ўсё, на базе знешняга падабенства зросшыхся каласоў (гл. спор, спарыш) з каласамі, заражанымі Claviceps purpurea.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рассуди́ть сов.

1. (вынести заключение) рассудзі́ць;

рассуди́ть спор рассудзі́ць спрэ́чку;

2. (обдумать, решить) разва́жыць; вы́рашыць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Спаро́міць ‘падганяць, прыскорваць’, спаро́міцца ‘спяшацца’, ‘паспяваць, упраўляцца’ (Нас.), ‘назапашваць, збіраць; запасіць’, спо́рам ‘назапашванне’ (Ласт.). Відаць, да спор 1, у аснове дзеепрыметнік на ‑ом ад спары́ць ‘памнажаць, прыбываць’ (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

алахары́я

(ад ала- + -харыя)

распаўсюджанне пладоў, насення і спор пры дапамозе знешніх фактараў — ветру (анемахарыя), вады (гідрахарыя), жывёл (заахарыя), чалавека (антрапахарыя).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)