Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
распаце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Стаць потным, спацець. [Бацька:] — У цябе часта бывае ангіна? [Віка:] — Не часта, але бывае. Мы працавалі на ферме. Я распацела і напілася вады.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упа́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Дайсці да гатоўнасці ў выніку парання.
Буракі ўпарыліся.
2.Спацець ад напружанай дзейнасці, цяжкай працы.
У. на рабоце.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра каня: пакрыцца потам, узмыліцца ад гонкі.
Конь упарыўся.
|| незак.упа́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ваўрэ́ць ’моцна спацець’ (Касп., Гарэц., Яруш., Бяльк.). Рус.дыял.вреть ’моцна пацець’. Параўн. укр.дыял.врі́ти ’кіпець’, бел.врэць, ст.-рус.вьрѣти ’кіпець’, польск.wrzeć, чэш.vřiti, ст.-слав.вьрѣти, серб.вре̏ти і г. д. Прасл.*vьrěti ’кіпець і да т. п.’ Падрабязней гл. Фасмер, 1, 362. Бел.ваўрэ́ць < *о‑вьрѣти (з пратэтычным о‑ > ва‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пропре́тьсов.
1. прапрэ́ць; (стать готовым — ещё) упрэ́ць;
2.(пропотеть) прост.спаце́ць, прапаце́ць;
3.(некоторое время) прапрэ́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запаце́ць
1.ánlaufen*vi (s);
акно́ запаце́ла die Schéiben sind ángelaufen;
2. (спацець) schwítzen vi, verschwítzt sein
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
спа́рыцца1, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
Разм. Аб’яднацца ў пару для сумеснай працы, дзеянняў.
спа́рыцца2, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
1.Разм.Спацець, угрэцца. [Мохарт:] — Ідзі ў шынялі, бо ў куртцы спарышся. Вазьмі аўтамат.Алешка.
2.(1і2ас.неўжыв.). Закіпець (пра малако).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упаце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць потным, спацець. Невысокі рыжаваты хлопец звяртаецца да Блахіна: — ..Твае хлопцы ўсё робяць, нібы гуляючы, з перакурамі, з жарцікамі, і ні адзін не ўпацее, а мы аж са скуры вылузваемся.Грахоўскі.— Пакажыце данясенне Дзічкоўскага, — папрасіў Сякач. Косцін упацеў, шукаючы яго.Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапаце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Моцна спацець; выдзеліць многа поту. — Ты дужа не раскрывайся, — сказаў Мар’ян. — Табе трэба як след прапацець.Васілёнак.
2. Стаць вільготным ад поту; насыціцца потам. Шапка прапацела. Кашуля прапацела.
3.перан.Разм. Патраціць некаторы час на цяжкую работу, справу і пад. Прапацець над чарцяжом дацямна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запаце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Зрабіцца вільготным ад асеўшай пары; запатнець. Затуманіліся, запацелі ад пары, нібы заінелі, на кухні вокны, і мне здавалася, што на дварэ зіма.М. Стральцоў.
2.Разм. Пакрыцца потам; спацець. Твары.. [рабочых] ужо запацелі, від[аць] было, што яны працавалі даўно.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)