Снава́дла ‘прылада для снавання красён’, ‘станок для снавання красён’ (в.-дзв., ігн., Сл. ПЗБ), снаві́дла ‘тс’ (паст., вільн., Сл. ПЗБ). З польск.snowadło, аб чым сведчыць суф. ‑dło; польскае слова ўзыходзіць да прасл.*snowadło < *snovati ‘снаваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
snuć
незак.снаваць;
snuć osnowę — набіраць аснову;
snuć marzenia — марыць;
snuć domysły — рабіць меркаванні (здагадкі)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Асну́ты ’ахоплены сном’ (Сцяшк.). Сувязь са сном, відаць, другасная, народнаэтымалагічная; хутчэй тут дзеепрыметнікавае ўтварэнне ад дзеяслова *аснуць з коранем *snu‑/snov‑ (гл. снаваць). Польск.osnuć ’снуючы нітку, абкружыць ёй’, адкуль ’ахутаць’. Магчыма, у сувязі з абмежаваным пашырэннем слова трэба лічыць яго польскім запазычаннем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кро́сны, красён; адз.няма.
1. Ткацкі станок. Ставіць кросны. □ І маці праз доўгія, сумныя вёсны Ткуць пояс квяцісты герою на кроснах.Броўка.
2. Ніцяная аснова, якая навіваецца на навой станка. Снаваць кросны. Навіваць кросны.
3. Палатно, тканіна. Ткаць кросны. □ Гэлька кросны тчэ на коўдру, на бялізну, на радно.Сташэўскі./уперан.ужыв.[Апанаска] добра бачыў кроплі расы на кроснах, вытканых павукамі.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сно́ўдаць, сно́ўдацца ‘хадзіць, рухацца туды і сюды (часцей без мэты)’, ‘бадзяцца’ (ТСБМ, Ласт., Байк., Касп., Сцяшк., Варл., Жд. 3, Сл. ПЗБ; гродз., З нар. сл.; мёрск., Нар. лекс.), ‘снаваць’ (Байк. і Некр.), сну́дацца ‘тс’ (Шат.), сно́ўдацца, сны́даць ‘тс’ (Касп.), сна́ўдацца ‘валачыцца’ (Ян.), снаўда́цца ‘тс’ (Сл. ПЗБ). Сюды ж снаўда́ль ‘хто ходзіць без справы’ з літ.snaudãlius ‘соня’ (там жа). Лаўчутэ (Балтизмы, 73) адносіць да балтызмаў, параўн. літ.snaudà, snaudala ‘чалавек, які любіць паспаць’ < snausti ‘драмаць’, ‘быць павольным, марудным’. Розніца ў значэннях узнікла, відаць, пад уплывам снаваць ‘хадзіць туды і сюды’ (гл.). Гл. таксама Свобада, Studies in Slavic Linguistics and Poetics, N. Y. — London, 1968, 246. Гл. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ла́зіць, ла́жу, ла́зіш, ла́зіць; незак.
1. Чапляючыся за што-н., узбірацца на што-н. або апускацца ўніз.
Л. па дрэвах.
2. Пранікаць куды-н. паўзком, сагнуўшыся.
Л. пад стол.
3. Уваходзіць у што-н. вадкае.
Л. у ваду.
4. Забірацца праз што-н. унутр.
Л. у хату праз вокны.
5. Прабірацца куды-н. скрытна, крадучыся.
Л. у чужы сад.
6. Забірацца рукой у што-н., шукаць, намацваць.
Л. у куфары.
7.перан. Хадзіць, снаваць дзе-н. (разм.).
Л. па загонах.
◊
Лазіць па кішэнях — займацца кішэнным крадзяжом.
|| наз.ла́зенне, -я, н.іла́жанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
То́рак (то́рок) ’праход’, ’троп звера’ (ТС), сюды ж торокова́ць ’снаваць, рабіць праходы (пра звера)’ і, магчыма, торокова́цца ’такаваць (пра цецерукоў)’ (ТС). Дэмінатыўнае ўтварэнне з суф. *‑ъkъ ад тор1 (гл.). Няясныя адносіны да таро́к ’кладка з калодаў праз рэчку’ (гл.), што бліжэй да тар, та́ра ’плыток для пераезду’ (ТС), гл.
1. Пакласці пачатак чаму‑н., стварыць што‑н. Заснаваць таварыства. Заснаваць калгас. □ Рэспубліку шчасця народ заснаваў, Аб шчасці здабытым народ заспяваў.Чарнушэвіч.
2.начым. Зрабіць на аснове чаго‑н., пакласці ў аснову што‑н. Заснаваць планы на разліках.
3. Пакрыць, зацягнуць якую‑н. паверхню чым‑н., плетучы, снуючы. Нейкі вялікі павук заснаваў акно.Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сныха́ ‘жывая бойкая дзяўчына’ (Бяльк.). Зыходзячы з дыялектнай фанетыкі, гэта рэдкі выпадак фіксацыі на беларускай моўнай тэрыторыі прасл.*snъxa ‘нявестка, жонка сына’, параўн. укр.дыял.сно́ха, рус.сноха́, стараж.-рус.снъха, польск.дыял.sneszka, старое snecha, чэш.snacha, серб.-харв.сна̀ха ‘братава або сынава жонка’, славен.snaha, sneha, балг.снъха́, макед.снаа, ст.-слав.снъха; роднаснае ст.-інд.snusā́, грэч.νυός, лац.nurus, ст.-ісл.snor, ст.-англ.snoru, ст.-в.-ням.snur, ням.Schnur, што ўзыходзяць да і.-е.*snusós ‘радавая сувязь’, адкуль форма ж. р. *snusa < sneu̯‑ ‘звязваць, злучаць’, гл. аснова, снаваць. Менш верагодна вывядзенне *snusā́ з і.-е.*sūnu‑sū‑ ‘сынава жонка’. Гл. Трубачоў, История терм., 131 і наст.; Глухак, 568; Шаўр, Etymologie, 60–62 (аддае перавагу другой версіі); Фасмер, 3, 700; ЕСУМ, 5, 337–338. Семантыка беларускага слова пярэчыць пазнейшаму запазычанню з рускай мовы і, не выключана, узнаўляе першаснае значэнне снаваць ‘хутка рухацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
warp
[wɔrp]1.
v.i.
перако́швацца, караба́ціцца
The floor has warped — Падло́га пакараба́цілася
2.
v.t.
1) крыві́ць, караба́ціць
2) снава́ць(ні́ткі)
3) Figur. перакру́чваць, скажа́ць (сэнс)
3.
n.
1) перако́шаньне, пакараба́чаньне n.
2) асно́ва f. (у ткані́не)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)