паваро́чваць несов.

1. повора́чивать, свора́чивать, завора́чивать;

2. повора́чивать;

3. повора́чивать, обора́чивать, обраща́ть; (вниз — ещё) наклоня́ть;

4. перен. (придавать иной смысл) повора́чивать; обора́чивать;

5. разг. употребля́ть, испо́льзовать, обраща́ть;

6. (вверх дном) перевора́чивать;

1-6 см. павярну́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тума́ніць несов.

1. в разн. знач. тума́нить;

дым т. не́ба — дым тума́нит небо;

слёзы ~няць во́чы — слёзы тума́нят глаза́;

віно́ т. галаву́ — вино́ тума́нит го́лову;

2. (затемнять смысл слов) темни́ть;

ён не́шта т. — он что́-то темни́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пости́гнуть сов.

1. (понять) зразуме́ць; спасці́гнуць; (охватить умом) ахапі́ць (ро́зумам);

пости́гнуть смысл чего́-л. зразуме́ць (спасці́гнуць) сэнс чаго́-не́будзь;

2. (поразить кого-л., случиться с кем-л.) здарыцца (з кім); напатка́ць (каго); спасці́гнуць (каго);

его́ пости́гло несча́стье з ім зда́рылася (яго́ напатка́ла) няшча́сце.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БЯРДЗЯ́ЕЎ Мікалай Аляксандравіч

(6.3.1874, Кіеў — 23.3.1948),

рускі філосаф і публіцыст. Вучыўся ў Кіеўскім ун-це (1894—98). З 1917 праф. філасофіі Маскоўскага ун-та. Арганізатар «Вольнай акадэміі духоўнай культуры ў Маскве» (1919). У 1922 высланы з СССР, жыў у Берліне, Парыжы. Знаходзячыся пад уплывам філасофіі І.Канта, Я.Бёме, А.Шапенгаўэра, Ф.Ніцшэ, У.Салаўёва, В.Разанава, абараняў ідэі экзістэнцыялізму, прапагандаваў прымат свабоды над быццём і чалавека над светам, адстойваў абсалютную каштоўнасць любой асобы і любой культуры. У працах «Філасофія свабоды» (1911), «Дух і рэальнасць» (1937), «Экзістэнцыяльная дыялектыка боскага і чалавечага» (1952) і інш. абгрунтаваў канцэпцыю т.зв. новай рэлігійнай свядомасці, або хрысціянскага персаналізму. Паводле Бярдзяева, задача чалавека ў вызваленні свайго духу з палону ўяўнага быцця і «выхадзе з рабства ў свабоду», з варожасці свету ў «касмічную любоў»; гэта магчыма толькі пры выкананні строгіх правіл і норм паводзін, сфармуляваных у Старым запавеце (этыка закону), перайманні подзвігу Ісуса Хрыста (этыка збавення), выхаванні святасці, духоўным узвышэнні асобы і яе свабоднай любові да Бога-творцы (этыка творчасці). Бярдзяеў лічыў неапраўданымі сац. рэвалюцыі, якія прыводзяць «да вынішчэння святасці», гібелі духоўнай культуры. Ён сцвярджаў, што марксізм «засланіў» чалавека класам і не здольны вырашыць праблему свабоды і актыўнасці асобы, асуджаў бесчалавечнасць, насілле і тэрор, якія сталі штодзённай практыкай таталітарных рэжымаў, у т. л. і сталінскага рэжыму ў СССР. Даследаваў праблемы інтэлектуальнай гісторыі Расіі, распрацаваў канцэпцыю т.зв. «камюнатарнасці» (абшчыннасці) або рускай самабытнасці, за мяжой выступаў як патрыёт, прадстаўнік рус. культуры і праціўнік розных формаў месіянскай і шавіністычнай ідэалогіі.

Тв.:

Новое религиозное сознание и общественность. СПб., 1907;

Душа России. М., 1915;

Судьба России: Опыты по психологии войны и национальности. М., 1918 (репр. изд. М., 1990);

Смысл истории. Берлин, 1923;

Тое ж. М., 1990;

О назначении человека. Париж, 1931;

Тое ж. М., 1993;

Русская идея: Осн. проблемы рус. мысли XIX — нач. XX в. Париж, 1946;

Истоки и смысл русского коммунизма. Париж., 1955 (репр. изд. М., 1990);

Философия неравенства. М., 1990;

Самопознание: (Опыт филос. автобиогр.). М., 1991;

Философия творчества, культуры и искусства. Т. 1—2. М., 1994;

Царстви Духа и царство Кесаря. М., 1995.

С.Ф.Дубянецкі.

т. 3, с. 407

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

значы́ць несов., разг.: каро́ва з. коро́ва пе́ред отёлом

зна́чыць II

1. несов. (иметь смысл, значение) зна́чить;

што гэ́та з.? — что э́то зна́чит?

2. вводн. сл., разг. зна́чит; сле́довательно;

3. в знач. союза ита́к, сле́довательно; по-э́тому;

◊ нічо́га не з. — ничего́ не зна́чит

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

обра́тный адваро́тны; зваро́тны;

обра́тный путь даро́га наза́д, зваро́тная даро́га;

обра́тная сторона́ адваро́тны бо́к;

обра́тный смысл адваро́тны сэнс;

обра́тный биле́т ж.-д. зваро́тны біле́т, біле́т для прае́зду туды́ і наза́д;

обра́тная пропо́рция, обра́тная величина́ мат. адваро́тная прапо́рцыя, адваро́тная велічыня́;

◊

обра́тная си́ла закона юр. зваро́тная сі́ла зако́на.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рассу́док м.

1. (нормальное состояние человеческого сознания) ро́зум, -му м.;

лиши́ться рассу́дка стра́ціць ро́зум;

2. (здравый смысл) здаро́вы ро́зум;

рассу́дку вопреки́ насу́перак здаро́ваму ро́зуму;

3. (умствование) разва́га, -гі ж.;

субъекти́вный рассу́док суб’екты́ўная разва́га;

◊

быть в по́лном рассу́дке быць у по́ўным ро́зуме;

люби́ть без рассу́дка любі́ць без па́мяці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разу́мны

1. у́мный; му́дрый;

р. чалаве́к — у́мный челове́к;

~ная пара́да — у́мный (му́дрый) сове́т;

2. рассуди́тельный, разу́мный, благоразу́мный;

3. осмы́сленный, созна́тельный;

р. ўчы́нак — осмы́сленный (созна́тельный) посту́пок;

◊ р. сэнс — здра́вый смысл;

лепш з ~ным згубі́ць, чым з ду́рнем знайсці́ — посл. лу́чше с у́мным потеря́ть, чем с глу́пым найти́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адпа́сці сов.

1. отпа́сть, отвали́ться;

тынк адпа́ў — штукату́рка отпа́ла (отвали́лась);

2. (выйти из состава объединения) отпа́сть;

а. ад арганіза́цыі — отпа́сть от организа́ции;

3. (утратить силу, смысл) отпа́сть;

здага́дка адпа́ла — дога́дка отпа́ла;

4. (исчезнуть) отпа́сть, пропа́сть;

адпа́ла патрэ́ба — отпа́ла на́добность;

адпа́ла ўся́кае жада́нне — отпа́ло (пропа́ло) вся́кое жела́ние;

5. (от государства) отдели́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

глыбо́кі в разн. знач. глубо́кий;

~кая рака́ — глубо́кая река́;

г. снег — глубо́кий снег;

~кае дыха́нне — глубо́кое дыха́ние;

г. го́лас — глубо́кий го́лос;

г. тыл — глубо́кий тыл;

~кія ве́ды — глубо́кие зна́ния;

~кае маўча́нне — глубо́кое молча́ние;

~кае го́ра — глубо́кое го́ре;

◊ ~кая старажы́тнасць — седа́я старина́;

г. сэнс — глубо́кий смысл;

г. пакло́н — глубо́кий покло́н;

~кая ста́расць — глубо́кая ста́рость

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)