Hörrohr

n -(e)s, -e

1) слыхава́я тру́бка

2) слыхавы́ ражо́к

3) мед. стэтаско́п

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

рэфле́кс, ‑у, м.

1. Рэакцыя жывога арганізма на знешнія раздражненні. Зрокавы рэфлекс. Слыхавы рэфлекс.

2. Адценне колеру якога‑н. прадмета, якое ўзнікае пры адлюстраванні святла, што падае ад іншых асветленых прадметаў. І вочы паступова прывыклі да чырванаватых рэфлексаў ва ўсім наваколлі. Шыцік.

•••

Безумоўны рэфлекс — прыроджаны рэфлекс.

Умоўны рэфлекс — рэфлекс, выпрацаваны на працягу жыцця пры ўдзеле галаўнога мозга.

[Ад лац. reflexus — адлюстраванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аку́стыка

(гр. akustikos = слыхавы)

1) раздзел фізікі, які вывучае гук;

2) ступень чутнасці музыкі, голасу ў якім-н. памяшканні, напр. у канцэртнай зале.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

тэст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Стандартнае заданне, якое прымяняецца для вызначэння разумовых здольнасцей, схільнасцей, ведаў, уменняў чалавека і іншых бакоў яго асобы.

Т. на інтэлектуальнае развіццё.

Т. ацэнкі матэматычных здольнасцей.

2. Пробныя ўздзеянні на арганізм для вывучэння розных фізіялагічных працэсаў у ім, а таксама для вызначэння функцыянальнага стану асобных органаў, тканак і арганізма ў цэлым.

Зрокавы, слыхавы т.

Т. на наяўнасць цяжарнасці.

3. У інфарматыцы: задача з вядомым рашэннем, прызначаная для праверкі правільнасці работы ЭВМ і яе праграмнага забеспячэння.

Т. для праверкі памяці ЭВМ.

|| прым. тэ́ставы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аўдыфо́н

(ад лац. audio = слухаю + -фон)

1) слыхавы апарат для асоб са слабым слыхам;

2) апарат для ўлоўлівання на адлегласці гукаў матораў самалётаў, якія набліжаюцца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

аку́стыка

(гр. akustikos = слыхавы)

1) раздзел фізікі, які вывучае гукавыя з’явы;

2) чутнасць гукаў (музыкі, гутаркі і інш.) у якім-н. памяшканні (напр. а. канцэртнай залы).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

aid​1 [eɪd] n.

1. дапамо́га, по́мач, падмо́га, падтры́мка;

economic/humanitarian aid эканамі́чная/гуманіта́рная дапамо́га;

come to smb.’s aid дапамагчы́ каму́-н.

2. дапамо́жны сро́дак;

a hearing aid слыхавы́ апара́т;

teaching aids дапамо́жныя сро́дкі пры навуча́нні

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ВУ́ХА,

орган слыху і раўнавагі ў чалавека і пазваночных жывёл; частка слыхавога апарата. У чалавека і большасці сучасных відаў пазваночных падзяляецца на вонкавае, сярэдняе і ўнутранае вуха (у кітападобных, ластаногіх, у рыючых жывёл, якія жывуць у тоўшчы глебы, у дарослых птушак, некаторых земнаводных і рэптылій адзначаецца рэдукцыя вонкавага, а ў шэрагу відаў і сярэдняга вуха). Вонкавае вуха (вушная ракавіна і вонкавы слыхавы праход) перадае ваганні паветра на барабанную перапонку.

Зачаткі яго ёсць у кракадзілаў, найб. складаную форму яно набыло ў млекакормячых. Сярэдняе вуха знаходзіцца ў скроневай косці за барабаннай перапонкай, уключае барабанную поласць, комплекс слыхавых костачак (малаточак, кавадлачка, стрэмечка ў млекакормячых, слупок — у амфібій, рэптылій і птушак), злучана з вонкавым асяроддзем (праз глотку) еўстахіевай трубой. Перадае гукавыя ваганні з барабаннай перапонкі на авальнае акенца ўнутранага вуха і ахоўвае яго ад перагрузак, узмацняе гукавыя частоты на аснове з’яў рэзанансу. Унутранае вуха размешчана ў тоўшчы скроневай косці, складаецца з перапончатага (сістэма злучаных паміж сабой і запоўненых эндалімфай танкасценных поласцей — мяшочкаў і праток) і касцявога (пераддзвер’е, паўкружныя каналы, улітка, запоўненыя перылімфай) лабірынтаў. Унутранае вуха ўключае т.зв. кортыеў орган, да слыхавых клетак якога падыходзяць канцы слыхавых нерваў, слыхавую частку (улітка) і вестыбулярны апарат. Вушная ракавіна, вонкавы слыхавы праход, барабанная перапонка, слыхавыя костачкі і лабірынтавая вадкасць складаюць гукаправодны апарат вуха, кортыеў орган, слыхавыя клеткі і нервы — гукаўспрымальную частку, вестыбулярны апарат — орган раўнавагі. Аналіз інфармацыі, якую атрымала вуха, адбываецца ў нерв. цэнтрах стваловай і коркавай частак мозга.

А. С.Леанцюк.

т. 4, с. 296

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

апара́т, ‑а і ‑у, М ‑раце, м.

1. ‑а. Спецыяльны прыбор для выканання якой‑н. работы. Тэлефонны апарат. Даільны апарат. Фатаграфічны апарат. Тарпедны апарат.

2. ‑у. Сукупнасць органаў, якія выконваюць пэўную функцыю ў арганізме. Зрокавы апарат. Слыхавы апарат. Апарат кровазвароту.

3. ‑у. Сукупнасць дзяржаўных устаноў, якія абслугоўваюць пэўную галіну кіраўніцтва ці гаспадаркі. // Работнікі гэтых устаноў.

•••

Вестыбулярны апарат — орган у хрыбетных жывёлін і чалавека, які з’яўляецца часткай ўнутранага вуха і служыць для каардынацыі рухаў і захавання раўнавагі.

Дыфузійны апарат — апарат для атрымання шляхам дыфузіі каштоўных рэчываў з раздробненай сыравіны.

Касмічны апарат — спецыяльны апарат, прызначаны для палёту ў касмічнай прасторы.

Крытычны апарат — варыянты і заўвагі ў навуковым выданні літаратурнага ці гістарычнага тэксту.

Навуковы апарат — паказальнікі, каментарыі, бібліяграфія і пад. ў навуковым выданні.

[Ад лац. apparatus — абсталяванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паро́г м., в разн. знач. поро́г;

пераступі́ць це́раз п. — переступи́ть че́рез поро́г;

рачны́я ~гі — речны́е поро́ги;

п. свядо́масці — поро́г созна́ния;

слыхавы́ п. — слухово́й поро́г;

светлавы́ п. — светово́й поро́г;

◊ стая́ць на паро́зе чаго́ — стоя́ть на поро́ге чего́;

на п. не пуска́ць — на поро́г не пуска́ть;

абіва́ць ~гі — обива́ть поро́ги;

не выхо́дзіць за п. — не выходи́ть за поро́г;

пераступа́ць п. — переступа́ть поро́г

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)