ко́нтур, -у, мн. -ы, -аў, м.

Абрыс, лінія, якая ачэрчвае што-н.

К. лесу.

К. будынка.

|| прым. ко́нтурны, -ая, -ае.

○

Контурная карта — геаграфічная карта, на якую нанесены толькі абрысы вадаёмаў і сушы.

Контурная лінія — перарывістая лінія з кропак або кароткіх рысак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

wyścigowiec

м.

1. гоншчык;

2. скакун, рысак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

наўскапыта́, прысл.

Абл. Наўскач. [Зыгмусь:] — Я — хоп за павады! Конь спужаўся, а я — скок на яго ды наўскапыта ў лес! Толькі і бачылі мяне! Колас. Рысак наўскапыта памчаўся па роснай лугавіне. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пункці́р

(ням. punktieren = ставіць кропкі, ад лац. punctum = кропка)

лінія, якая ўтвараецца з кропак або кароткіх рысак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пункці́р, ‑у, м.

Перарывістая лінія з кропак або кароткіх рысак. Абазначыць пункцірам. □ Даўно ўжо ноч, а я сяджу над картай, Кладзе на ёй маршрут скупы пункцір. Звонак. // перан. Пра тое, што нагадвае перарывістую лінію. За вокнамі спакойным і далёкім бляскам гарэлі агні горада, роўнымі пункцірамі адзначаючы вуліцы. Скрыган.

[Ад лац. punctum — кропка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штангенрэ́йсмус

(ням. Stangenreissmass, ад Stange = стрыжань + Reissmass = рэйсмус)

інструмент (штанга 1 з рухомай рамкай) для размечвання разметкі ліній, нанясення рысак, вымярэння вышыні ўступаў на розных вырабах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

запе́рці, -пру́, -прэ́ш, -прэ́; -про́м, -праце́, -пру́ць; -пёр, -пе́рла; -пры́; -пёрты; зак.

1. што. Зачыніць (на замок, засаўку і пад.) або замкнуць (у 1 знач.).

З. дзверы на ключ.

2. каго-што. Змясціць куды-н., зачыніўшы на замок.

З. парасят у хлеўчуку.

З. варожы флот (перан.: акружыць, пазбавіўшы выхаду, магчымасці рухацца).

3. Хутка даставіць, дамчаць куды-н. або ўсунуць, упакаваць куды-н., у што-н. (разм.).

Гэты рысак мігам вас туды запрэ.

Куды ты запёр гэту скрынку?

|| незак. запіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мо́рзе

[англ. S. Morse = прозвішча амер вынаходцы (1791—1872)]

тэлеграфны код, дзе кожнай літары алфавіта адпавядае вызначаная камбінацыя кропак і рысак; выкарыстоўваецца для перадачы інфармацыі на адлегласць; азбука м.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фавары́т, ‑а, М ‑рыце, м.

1. Любімец важнай уплывовай асобы, пратэкцыю якой ён выкарыстоўвае для сваёй выгады. Адсекшы галаву каралеўскаму фаварыту і інтрыгану, паўстанцы пасадзілі яе на піку і паехалі па ваколіцах Гродні, Слоніма, Мінска вербаваць аднадумцаў. «Полымя». // Уст. Любоўнік знатнай жанчыны. // Той, каму аддаюць перавагу, кім цікавяцца больш за іншых; улюбёнец каго‑н. Фаварыт публікі.

2. У спорце — той, хто мае найбольшыя шансы на першынство (звычайна пра коней). Рысак-фаварыт атрымаў першы прыз.

[Іт. favorito ад лац. favor — прыхільнасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пуантылі́зм

(фр. pointillisme, ад point = кропка)

1) кірунак у заходнееўрапейскім жывапісе канца 19 — пач. 20 ст., для якога была характэрна манера накладваць фарбы мазкамі ў выглядзе кропак або невялікіх рысак;

2) муз. разнавіднасць тэхнікі выканання, калі кожная нота аддзяляецца ад другой паўзай пэўнай працягласці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)