грабшты́хель

(ням. Grabstichel)

разец для гравіравання самых тонкіх ліній.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

паглы́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., што.

1. Зрабіць больш глыбокім (у 1 і 4 знач.).

П. сажалку.

П. свае веды (перан.).

2. Змясціць глыбей, урэзаць што-н.

П. разец у метал.

|| незак. паглыбля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. паглыбле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

цвердаспла́ўны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да цвёрдых сплаваў, вырабаў з іх. Цвердасплаўная прамысловасць. Цвердасплаўны разец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шты́хель, ‑я, м.

Ручны разец, які выкарыстоўваецца для гравіроўкі і абточвання дробных дэталей у гадзіннікавай справе, дакладнай механіцы.

[Ням. Stichel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рэ́зчык ’той, хто рэжа; разьбяр’ (ТСБМ), ’хто пілуе дровы’ (ТС), рэ́шчыкразец’ (вільн., Сл. ПЗБ, Шатал.). Ад рэзаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

балшты́хель

(ад ням. Ball = мяч + Stichel = разец)

гравёрны інструмент з паўкруглым лязом.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Ро́нтмэйсар ’спецыяльная шавецкая прылада для апрацоўкі рантаў па краях абутку’ (Скарбы) — з ням. Rand ’край, шлячок, аблямоўка’ і Meißel ці Messerразец, зубіла, нож’, магчыма, праз ідыш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перавастры́ць, ‑вастру, ‑вострыш, ‑вострыць; зак., што.

1. Навастрыць іначай, яшчэ раз. Перавастрыць разец.

2. Навастрыць усё, многае.

3. Навастрыць вельмі моцна, больш, чым трэба. Перавастрыць брытву.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

boaster

I [ˈboʊstər]

n.

хвалько́ -а́ m. & f.

II [ˈboʊstər]

n.

шыро́кае разьбя́рскае до́лата, разе́ца́ m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Ры́ла ’лыч’ (ТСБМ; лудз., Сл. ПЗБ), ’твар чалавека’ (ТСБМ; пін., Сл. ПЗБ), ’пашча ў рыбы’ (ігн., Сл. ПЗБ), ’вузкі ўваход у рыбалоўную снасць (пух., Сл. ПЗБ), ’верхняя вузкая частка графіна, бутэлькі’ (барыс., Шат.), ры́ло ’рыла, морда’, ’горла бутэлькі’ (ТС, ПСл), руск. ры́ло ’морда’, ’пашча’, ’лыч’, укр. ри́ло, ст.-руск. рыло, польск. rydel ’рыдлёўка’, чэш. rydlaразец’, славац. rydloразец, лапата’, славен. rílo ’хобат’, серб.-харв. ри̏ло ’рыла’, ’губа’, балт. ри́ло ’рыла, морда’. Прасл. *rydlo (< *ru‑tlo‑m), звязанае з рыць, рваць, выяўляе значны паралелізм структуры з лац. rutrum ’лапатка’, лат. raûklis ’скрабок’ (ЭССЯ, Проспект, 76–77; Фасмер, 3, 528; Копечны, 313; БЕР, 6, 259–260).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)