рукапісны зборнік, створаны ў Аршанскім езуіцкім калегіуме ў канцы 17 ст. (да 1693). Уключае 4 польскія барочныя драмы з бел. інтэрмедыямі, якія ставіліся ў школьных тэатрах у Полацку («Духоўнае прычасце святых Барыса і Глеба»), Оршы («Слаўная дапамога для Раміравай перамогі, учыненая анёльскімі палкамі»), Навагрудку («Містычнае прычасце ў жалю нявінных Караля і Фрыдэрыка»), Віцебску («Містычнае вяселле прычасця Генсерыка і Трызімунда»). У інтэрмедыях адна або дзве асобы гавораць на бел. мове. Захоўваецца ў бібліятэцы імя Асалінскіх у Вроцлаве (Польшча).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Сакра́мант ’нешта свяшчэннае, рытуальнае; талісман’ (ТСБМ), сакра́мэнт ’прычасце’ (Нас., Байк. і Некр.). Ст.-бел.сакраментъ ’таінства’. Запазычанне з польск.sakrament < лат.sakrāmentum ’наданне святасці’ (Кюне, Poln., 95); ст.-бел.сакраментъ (секраментъ) са ст.-польск.sakrament, гл. Булыка, Лекс. запазыч., 181.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
літургі́я
(гр. leiturgia)
хрысціянскае набажэнства, у час якога робяць прычасце (у праваслаўных — абедня, у католікаў і лютэран — меса 1).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
каму́нія
(польск. komunia, ад лац. communio = супольнасць)
1) прычасце, прыняцце асвячонага хлеба і віна;
2) трэцяя частка імшы ў касцёле.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
kommunizíeren
1.
vt
1) паведамля́ць
2) злуча́ць
3) рэл. дава́ць прыча́сце
2.
vi
1) злуча́цца
~de Röhren — фіз. сазлу́чаныя сасу́ды
2) рэл. прыма́ць прыча́сце
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
supper[ˈsʌpə]n.
1. вячэ́ра;
have supper вячэ́раць;
at/over supper за вячэ́раю
2. : the Last Supperrelig. Та́йная вячэ́ра;
the Supperrelig. прычашчэ́нне, прыча́сце, каму́нія (у каталікоў)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Wégzehrung
f -, -en праду́кты на даро́гу
die létzte ~ — рэл. апо́шняе прыча́сце (паміраючага)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ábendmahl
n -(e)s, -e
1) вячэ́ра
2) рэл.прыча́сце
das Héilige ~ — Tа́йная вячэ́ра
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
komunia
komuni|a
ж.царк.прычасце, прычасць; камунія;
udzielić komu ~i — прычасціць каго;
przystąpić do ~i — прычасціцца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ВІ́ЦЕБСКІ ШКО́ЛЬНЫ ТЭА́ТР.
Існаваў у 1671—1766 пры Віцебскім езуіцкім калегіуме. У канцы 17 ст. былі пастаўлены лац. («Два браты, святыя Канцый і Канцыян») і польская («Містычнае прычасце вяселля Генсерыка і Трызімунда») драмы. У 18 ст. ставіліся панегірычная драма «Каштоўны камень у дзюбе крумкача Гасеўскіх, які ўпрыгожвае дзедаў пярсцёнак Корвінаў» (1737; прысвечана гербу віцебскіх магнатаў і 50-годдзю існавання калегіума), польск. трагедыі «Артахар» Я.Кушаля (1765) і «Сеннахерыб» (1766). Школьныя драмы пісалі выкладчыкі рыторыкі і паэтыкі калегіума С.Макоўскі, Ян Заранак і інш.