прыладкава́цца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; зак.
Разм. Тое, што і прыладзіцца. Пасля гэтага [Міканор] прынёс аднекуль кошык бульбы, прыладкаваўся побач з Юзікавым ложкам і пачаў абіраць. Кулакоўскі. Панкратаў прыладкаваўся дзесьці рахункаводам, я — у райпрамкамбінаце — кладаўшчыком. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пристро́иться сов.
1. (устроиться) разг. прыла́дзіцца; прымасці́цца;
2. (на работу, службу) ула́дзіцца, уладкава́цца;
3. воен. прыстро́іцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
zahaczyć się
зак.
1. зачапіцца;
2. gdzie перан. разм. прыладзіцца; уладкавацца дзе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Прыстака́ніцца ’прыжыцца; прывыкнуць, прызвычаіцца’; ’прыладзіцца’; ’далучыцца, прысуседзіцца’ (рагач., Мат. Гом.; в.-дзв., шуміл., круп., Сл. ПЗБ). Да стакана́, стакані́цца (гл.) з пашырэннем семантыкі пад уплывам рус. стака́н (гарэлкі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прысукрава́цца ’прыладзіцца, прысуседзіцца (да каго-небудзь, чаго-небудзь дзела сваёй выгады, карысці), паддобрыцца’ (Янк. 1, Мат. Гом.). Утворана па аналогіі з прысука́цца (гл.) ад су́крыцца ’завівацца’, гл. сукры, сукрутка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыкадо́ліцца ’прыладзіцца’ (Касп.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад незафіксаванага *кадо́ліць/кадо́ліцца, параўн. рус. арханг. кодо́лить ’прывязваць каня на пашы’, якія ад кадо́л/кадо́ла ’вяроўка (рознага прызначэння)’ (гл.), што, магчыма, сведчыць пра запазычанне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
устро́иться
1. ула́дзіцца; (наладиться) нала́дзіцца; (прийти в порядок) упара́дкавацца;
2. (расположиться) устро́іцца, ула́дзіцца; (приспособиться) прыла́дзіцца;
устро́иться в уголке́ устро́іцца (прыла́дзіцца) у куто́чку;
3. (поступить на работу, занять какое-л. положение) устро́іцца, ула́дзіцца, уладкава́цца;
устро́иться на рабо́ту устро́іцца (ула́дзіцца, уладкава́цца) на рабо́ту.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыме́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
Прыладзіцца, намерыцца зрабіць што‑н. Ля адчыненага акенца Міхась яшчэ раз прымерыўся і нарэшце выняў з кішэні гранату. Якімовіч. Вось праціўнікі яшчэ раз прымерыліся, папрасілі локці, каб былі строга на адной лініі, пераглянуліся, і барацьба пачалася. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыладня́цца ’прыстасоўвацца’ (жлоб., Нар. словатв.). Верагодна, як і ладна́ць ’рыхтаваць’ (гл.), з укр. приладна́тися ’прыладзіцца’, приладна́ти ’прыладзіць’. Аб гэтым жа сведчыць арэал рус. дыял.: кур. приладня́ться ’падладжвацца, падлізвацца да некага’, бранск., арл. приладня́ть ’прыладзіць, прымацаваць што-небудзь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыстро́міцца ’прыладзіцца, уладкавацца, прыстасавацца’, прыстро́млены ’прыладжаны да чаго-небудзь’ (Мат. Гом.), прыстро́м ’прымак’ (Мат. Маг.). Укр. пристроми́ти ’прыкалоць, прабіўшы чым-небудзь вострым (калом, дзідай і пад.)’. Да стром, стро́мкі, стрэ́мка (гл.). Беларускія словы маюць пераважна пераноснае значэнне ў параўнанні з украінскім.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)