вы́лізацца, ‑ліжацца; зак.
1. Абмыць, прыгладзіць, ачысціць сябе лізаннем (пра жывёл).
2. перан. Выфранціцца, прылізацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заліза́ць, ‑ліжу, ‑ліжаш, ‑ліжа; зак., што.
1. Лізаннем ачысціць, загаіць. Залізаць рану.
2. Разм. Прычасаць, прыгладзіць языком поўсць (пра жывёлу). // перан. Вельмі гладка прычасаць. Залізаць валасы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыце́рці, прытру́, прытрэ́ш, прытрэ́; прытро́м, прытраце́, прытру́ць; прыцёр, -це́рла; прытры́, -цёрты; зак., што.
Трэннем, шліфоўкай шчыльна прыгладзіць, далучыць да чаго-н.
П. шкляны корак да графіна.
|| незак. прыціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прыціра́нне, -я, н. і прыці́рка, -і, ДМ -рцы, ж.
|| прым. прыці́рачны, -ая, -ае.
П. станок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прычаса́цца, ‑чашуся, ‑чэшашся, ‑чэшацца; зак.
Расчасаць, прыгладзіць сабе валасы. [Кузьма] павярнуўся назад, зайшоў у сваё купэ, завязаў гальштук і прычасаўся. Дуброўскі. // Зрабіць сабе якую‑н. прычоску. Прычасацца па модзе. Прыгожа прычасацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́лізаць, ‑ліжу, ‑ліжаш, ‑ліжа; зак., што.
1. Падбіраючы языком, з’есці тое, што засталося на дне і сценках пасудзіны. Вылізаць рэшткі ежы. // Ачысціць лізаннем. Вылізаць талерку.
2. Абмыць, прыгладзіць лізаннем. Вылізаць шэрсць языком. // перан. Часта датыкаючыся, абдаючы вадою, выгладзіць. Хвалі вылізалі бераг.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расчаса́ць 1, ‑чашу, ‑чэшаш, ‑чэша; зак., што.
Расправіць, разраўняць, прыгладзіць грэбенем (валасы). Павел пашыўся, расчасаў свае густыя чорныя валасы. Гроднеў. Васіль Бусыга расчасаў акуратна чорную бараду. Колас.
расчаса́ць 2, ‑чашу, ‑чэшаш, ‑чэша; зак., што.
Сякерай высечы, расшырыць адтуліну (у дрэве).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачаса́ць 1, ‑чашу, ‑чэшаш, ‑чэша; зак., што.
Прыгладзіць валасы грэбенем у адным напрамку; прычасаць. Баляслаў вымыўся ўжо, зачасаў мокрыя валасы. Чорны.
зачаса́ць 2, ‑чашу, ‑чэшаш, ‑чэша; зак., што.
1. Чэшучы тапаром, завастрыць канец палкі, кала і пад. Зачасаць палю.
2. Зрабіць засечку, зачос. Зачасаць бервяно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгрэ́бці, ‑грабу, ‑грабеш, ‑грабе; ‑грабём, ‑грабяце; пр. прыгроб, ‑грэбла; заг. прыграбі; зак., што.
1. Зграбаючы, прысунуць да чаго‑н., сабраць каля чаго‑н. Прыгрэбці сена да стога. // Грабучы, прыкрыць што‑н.
2. Разм. Прыгладзіць, прычасаць збольшага (валасы). [Макарчык] кінуў шапку на крэсла і пяцярнёй прыгроб кудлатыя валасы. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыма́зацца, ‑мажуся, ‑мажашся, ‑мажацца; зак.
1. Разм. Прыгладзіць сабе валасы, змазаўшы іх чым‑н.
2. перан. Далучыцца да каго‑, чаго‑н. з карыслівымі мэтамі. — А ці не думаеце вы, што ён [Саўка] прымазаўся да паўстанцаў? — пытае ўсё той жа Бірка. Колас.
3. У азартных гульнях — прыняць удзел у гульні, дадаўшы сваю долю да стаўкі якога‑н. іграка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашы́ць, ‑шыю, ‑шыеш, ‑шые; зак., што.
1. Злучыць краі дзіркі, распоркі швом. Зашыць мяшок з мукой. □ Зашые [Анісім] адну дзірку, паложыць латку, прыгладзіць, глядзіш, — у другім месцы кажух разлазіцца. Колас. // Рамантуючы адзежу, запаліць дзіркі. Зашыць сукенку. Зашыць падраны рукаў.
2. Паклаўшы ў сярэдзіну чаго‑н., замацаваць швом. Распарола старая падкладку сваёй ватовай курткі. Зашыла туды сцяг. Якімовіч.
3. Спец. Забіць дошкамі, шалёўкай і пад. Зашыць франтон дошкамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)