Крыху, ледзь цёплы; летні. З вечара — не часта здараецца такое ў студзені — з поўдня пацягнула цеплаватай сырасцю.Мыслівец.[Міхаліна] ўзяла з пліты цеплаватай вады.Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́ла-пама́лу, прысл.
Паступова, патроху. Пісьменнасць на Русі, занесеная з Поўдня, мала-памалу шырылася.Шакун.Мала-памалу ад Сашкі ўсе адварочваліся, гублялі з ім дружбу і сяброўства.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ву́тнуць ’ударыць’ (нараўл., Арх. ГУ). З вы́тнуць ’тс’ з характэрным для поўдня Беларусі пераходам ы пасля губных у у пад націскам. Гл. цяць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́ўдзеньI (род.по́ўдня) м., в разн. знач. юг;
пту́шкі адлята́юць на п. — пти́цы улета́ют на юг;
на по́ўдні краі́ны — на ю́ге страны́
по́ўдзеньII (род.по́ўдня) м. по́лдень;
у п. — в по́лдень;
○ сапра́ўдны п. — астр.и́стинный по́лдень
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
noon
[nu:n]1.
n.
по́ўдзень -ня m.
at noon — апо́ўдні, пад по́ўдня
2.
adj.
паўднёвы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
гармсі́ль
(тадж. harmsel)
сухі гарачы вецер, які дзьме летам з поўдня ў перадгор’ях Капетдага і Зах. Цянь-Шаня.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
a. m.
= ante meridiem (vor Mittag, vormittags) – да поўдня, з раніцы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
дыксікра́т
[англ. dixiecrat, ад Dixie = гутарковая назва поўдня ЗША + (demo)crat = дэмакрат]
прадстаўнік паўднёвых штатаў у правым крыле дэмакратычнай партыі ЗША.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
по́ўдзень1, ‑дня, м.
1. Адзін з чатырох напрамкаў свету, супрацьлеглы поўначы. Вецер з поўдня. □ Стаўшы тварам да сонца, ён лёгка вызначыў для сябе захад, поўнач і поўдзень.Якімовіч.// Мясцовасць, частка краіны, мацерыка, размешчаная ў гэтым напрамку. Адваката дома не аказалася: ён выехаў на неакрэслены час на поўдзень Украіны.Колас.
2. Мясцовасць, краіна з цёплым, гарачым кліматам.
по́ўдзень2, ‑дня, м.
Сярэдзіна дня. Туравец вярнуўся ў штаб брыгады пасля поўдня.Мележ.// У астраноміі — момант, калі цэнтр Сонца праходзіць цераз мерыдыян дадзенай мясцовасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ву́падок ’хвароба, смерць, упадак’ (КСТ). Відаць, да выпадак (у знач. ’няшчасны выпадак’) з характэрнай для поўдня Беларусі заменай ы на у пасля губных; параўн. семантычную паралель: годзіна ’непагадзь’ і ліха годзіна ’тс’ (Нар. сл.).