сашні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (спец.).
1. Частка сахі, плуга і некаторых іншых сельскагаспадарчых прылад — востры жалезны нарог, які падразае пласт зямлі знізу, праводзіць у глебе баразёнкі.
2. Шырокая стальная пласціна, прымацаваная да лафета, якая, упіраючыся ў зямлю, перашкаджае адкату гарматы пасля выстралу.
|| прым. сашніко́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Та́хля ’вялікі ліст шкла’ (ТС). З польск. tafla ’пліта, пласціна, ліст’, што з ням. Tafel ’дошка, пліта’ (Брукнер, 563), магчыма, пад уплывам кафля (ЕСУМ, 5, 528), гл. Параўн. тапля.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АПАНЕЎРО́З
(ад апа... + неўроз),
злучальнатканкавая пласціна са шчыльных, б.ч. размешчаных паралельна калагенавых і эластычных валокнаў, з дапамогай якой фіксуюцца мышцы. Прымацоўвае шырокія мышцы да касцей або да інш. тканак цела і абмяжоўвае іх. Напр., далонны апанеўроз абмяжоўвае рухомасць згінальнікаў пальцаў, апанеўроз вонкавай косай мышцы жывата — рухомасць сценкі брушной поласці і інш.
т. 1, с. 418
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
цы́кля
(ад ням. Ziehklinge)
сталёвая пласціна з вострым кантам, якая прымяняецца для канчатковай даводкі і зачысткі драўляных вырабаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
піла́, -ы́, мн. пілы і (з ліч. 2, 3, 4) пілы́, піл, ж.
1. Стальная зубчастая пласціна (або дыск) для разразання дрэва, металу і пад.
Ручная п. (інструмент у выглядзе такой пласціны з ручкай). Механічная п. (машына для пілавання). Цыркулярная п.
2. перан. Пра чалавека, які пілуе (у 2 знач.) каго-н. (разм., неадабр.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ДАРО́ЖКА,
снасць для лоўлі драпежнай рыбы. Прадаўгаватая металічная пласціна з кручком або якарком на канцы, прымацаваная да доўгага шнура, што цягнуць за чаўном ці лодкай. Кручок (якарок) маскіруюць чырвонымі ніткамі ці тканінай. Шнур намотваюць на спец. калаўроцік (матавільца) або дошчачку. Д. вядома на Беларусі са старажытнасці, у наш час выкарыстоўваецца рыбаловамі-аматарамі.
І.М.Браім.
т. 6, с. 55
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пла́та
(фр. plat = плоскі)
пласціна з электраізаляцыйнага матэрыялу для ўстаноўкі і злучэння электра- і радыёэлементаў радыёэлектроннага або электратэхнічнага ўстройства.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Падко́ва ’жалезная дугападобная пласціна, якая прыбіваецца пад конскія капыты’. Агульнаславянскае: рус. подко́ва, укр. підко́ва, ст.-рус. подкова (1576 г.), польск. podkowa, славен. podkòva і г. д. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад падкаваць < каваць (гл.) (Брукнер, 279; Махэк, 285).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пласці́нка, -і, ДМ -нцы, м. -і, -нак, ж.
1. гл. пласціна.
2. Дыск з гукавым запісам для прайгравальніка, патэфона і пад.
3. Шкло са святлоадчувальным слоем для фатаграфічных здымкаў.
Зарадзіць пласцінку.
4. Плоская, пераважна шырокая частка лістоў раслін (спец.).
Ліставыя пласцінкі.
5. Складка на ніжнім баку шапачкі ў некаторых грыбоў (спец.).
6. Здымны зубны пратэз.
|| прым. пласці́начны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ды́шаль, ‑шля, м.
1. Жэрдка, прымацаваная да сярэдзіны пярэдняй восі калёс пры парнай запрэжцы. // Такая жэрдка ў калёсным сельскагаспадарчым інвентары для злучэння яго з трактарам або іншай машынай.
2. Жалезная выгнутая пласціна ў плузе, да пярэдняга канца якой прымацоўваецца ворчык. Стары Карповіч падвёў каня да свайго загону, усадзіў плуг у баразну, сеў на дышаль, закурыў, пачаў чакаць. Карпюк.
[Польск. dyszel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)