◎ Пацярпе́нне ’ўстрыманне, цярпенне’ (Нас.). Паланізм, параўн. устарэлае польск. pocierpienie, якое з pocierpieć ’пабыць цярплівым, цярпліва пачакаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пачэ́каць ’пачакаць’ (воран., брасл., Сл. ПЗБ), петрык. почэкаць ’тс’. З польск. poczekać ’тс’ (Мацкевіч, Сл. ПЗБ, 3, 473).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
упершыню́, прысл.
Першы раз. Упершыню за ўсю дарогу .. [Васілю] захацелася не спяшацца, прыпыніцца, пачакаць. Мележ. «Мама!».. Упершыню пачула баба такое слова ад пасынка. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zaczekać
зак. na kogo/co пачакаць каго/чаго
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
хвілі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Памянш.-ласк. да хвіліна.
•••
Адну хвілінку — просьба трохі пачакаць.
На хвілінку — на кароткі час, ненадоўга.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удне́ць, ‑ее; безас. зак.
Разм. Развіднець. З дома [мы з сястрой] выйшлі на вуліцу, як ужо добра ўднела. Сабаленка. Ніна засталася ў ельнічку, каб пачакаць, пакуль уднее. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павыклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і без дап.
Выкладаць некаторы час. З дысертацыяй варта пачакаць.. Павыкладаць год ці два, каб заваяваць на факультэце вагу. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зара́на, прысл.
Разм. Занадта рана; ранавата. Жанчын.. на вуліцы яшчэ не было, і Алена падумала, што паднялася зарана, што трэба было б пачакаць трохі дома. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памару́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.
Пачакаць рабіць што‑н. Ля дзвярэй.. [Аня] памарудзіла. Званіць? Так, адразу? Адчыняць, і што яна скажа? Хадановіч. Чырвонаармеец памарудзіў, збіраючыся з думкамі, відаць, не адважваючыся незнаёмцу паведаміць нумар часці. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паглумі́ць, ‑глумлю, ‑глуміш, ‑глуміць; зак., каго-што.
Разм. Сапсаваць, зглуміць што‑н. [Трактарыст:] — То мо трэба было пачакаць? А то парэзалі, паглумілі поплаў... Місько. — А нашто ты [каваль] плугі паглуміў? — выразна прагуў голас. Чорны. Паглумілі маладую віку коні, уцякаючы да сёл. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)