набива́ть несов.

1. (наполнять) напіха́ць, напі́хваць; (чемодан, склад и т. п.) напако́ўваць, набіва́ць; напіра́ць;

набива́ть чу́чело напіха́ць (набіва́ць) чу́чала;

набива́ть тру́бку напіха́ць (набіва́ць) лю́льку;

набива́ть папиро́сы напіха́ць папяро́сы;

набива́ть карма́н напако́ўваць (напіха́ць, напіра́ць) кішэ́нь;

2. (убивать в каком-л. количестве) набіва́ць; (стреляя) настрэ́льваць; (птицы, скота) нараза́ць; (свиней) нако́лваць;

3. (вколачивать, прикреплять) набіва́ць;

набива́ть гвозде́й в сте́ну набіва́ць цвіко́ў у сцяну́;

набива́ть о́бручи набіва́ць абручы́;

4. (причинять повреждение) набіва́ць; (натирать) наму́льваць;

5. (отпечатывать узор на ткани) набіва́ць;

◊

набива́ть це́ну набіва́ць (наганя́ць) цану́; см. наби́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напаўняць, поўніць, набіваць, напіхаць, напіхваць

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ната́лкивать​II несов. (к натолкну́ть)

1. нашту́рхваць; напіха́ць, напі́хваць;

2. перен. наво́дзіць; (подстрекать) падбухто́рваць; (подбивать) падбіва́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пи́чкать несов.

1. разг. дава́ць праз ме́ру, напіха́ць (каго, што, чым);

пи́чкать больно́го лека́рствами дава́ць праз ме́ру хво́раму ле́кі;

2. перен. нашпіго́ўваць, шпігава́ць, набіва́ць, начыня́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

cram

[kræm]

1.

v.t.

1) упі́хваць (рэ́чы)

2) набіва́ць бітко́м, перапаўня́ць

3) напіха́ць (-ца) (е́жаю), адко́рмліваць (жывёлу)

4) informal убіва́ць не́каму ве́ды

5) Sl. раска́зваць не́былі, перабо́льшваць

2.

v.i.

1) аб’яда́цца, ху́тка е́сьці

2) зубры́ць (асабл. пе́рад экза́мэнамі)

3.

n.

1) цясно́та f.; сьціск -у m., таўку́чка f.

2) зубрэ́ньне матэрыя́лу

•

- crammed full

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Надзе́ць 1 ’апрануць’, ’уздзець’ (Сл. ПЗБ, Бяльк., Пятк.), надзе́цца ’апрануцца’ (Жд. 1). Да дзець (гл.), што звязана з прасл. *děti рознымі семантычнымі пераходамі, у прыватнасці пераход ’рабіць’ — ’адзяваць’ акрамя славянскіх моў прадстаўлены ў літ. dėvė́ti ’насіць адзенне’, англ. to do on ’надзяваць’, асецін. koenyn ’апранаць, надзяваць’ і інш. (Абаеў, ВЯ, 1988, 3, 36). Гл. таксама: Фасмер, 1, 509; Трубачоў, Эт. сл., 4, 229–230.

Надзе́ць 2 ’нафаршыраваць’ (навагр., З нар. сл., Сцяшк. Сл.), надзява́ць ’начыняць’ (карэл., Шатал.; Жд. 2; ваўк., Сл. ПЗБ), надзяваны ’надзеты’, ’нафаршыраваны, начынены’ (ТС; ашм., гродз., Сл. ПЗБ). Да дзець (гл.), семантычны пераход ’рабіць’ — ’наліваць, насыпаць, напіхваць’ прадстаўлены ў гаворках яшчэ дзеясловам начыні́ць ’нафаршыраваць, напіхаць’ (ад чыніць ’рабіць’), у іншых славянскіх мовах: укр. начини́ти, рус. начини́ть, польск. nadziać, чэш. nadíti, славен. nadeti, серб.-харв. на̀денути, балг. надя́на, макед. надене ’тс’; такім чынам, мяжа паміж арэаламі вытворных ад *děti і *činiti праходзіць праз беларускую моўную тэрыторыю. Паводле Махэка₂ (118), пераходнае значэнне ў гэтым выпадку — ’нацягнуць нешта на нешта, насадзіць, надзець’, гл. надзе́ць 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)