Той, хто працуе з тэадалітам. — Маўчаць тэадалітчыкі, — сказаў Лёня. — Здаецца, не крывім лініі.Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гу-гу́,
У выразе: ні гу-гу (узнач.вык.) — а) загад або просьба маўчаць. — Толькі, браткі, ні шэп! Нікому ні гу-гу, што гэта я вам сказаў!Колас; б) маўчаць, не падаваць голасу. Пастукалася ў сенцы Палашка — ні гу-гу. Як морак па сядзібе прайшоў.Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
stíllschweigen
*аддз.viмаўча́ць; замо́ўкнуць; змо́ўчаць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Нішкну́ць ’маўчаць’ (Ян.), ні чхні́, ні шкні́ ’загад маўчаць’ (лоеў., Полымя, 1978, 5, 255), укр.ни́шкнути ’маўчаць’, рус.нишкну́ть, ничкну́ть, ничхну́ть, ни́шнуть ’тс’. Цёмнае слова, несумненна звязанае з ні́шкам, ’цішком, моўчкі’ (гл.). Паводле Фасмера (3, 77), з ні і шы́каць; у такім выпадку формы з ‑чх‑ — вынік народнаэтымалагічнага збліжэння з чыха́ць, чхаць, параўн. чхну́ць ’пыхнуць’: Сядзі і ні чхні, каб цябе ніхто і ні чуў! (Бяльк.), а формы з ‑чк‑, магчыма, з чыкаць ’цікаць’ (Бяльк.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Маўчу́ла ’маўклівы чалавек’ (рагач., Мат. Гом.). Да маўча́ць (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 42.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
keep one’s counsel
маўча́ць, не гавары́ць пра свае́ пля́ны; трыма́ць у сакрэ́це
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Моўчкі ’нічога не гаворачы’, ’паціху’, ’тайком’, ’пакорліва’, ’не пратэстуючы’ (ТСБМ, Яруш., Бяльк., ТС; КЭС, лаг.), моўчачкі, моўчыкі ’тс’ (петрык., З нар. сл.; Ян.), ст.-бел.мовчки — прыслоўе ў форме Т. скл. мн. л. о‑асноў (‑кы > ‑кі), утворанае ад наз. маўчок (< мовчокъ). Сюды ж моўчыкі ’асобная частка ў дзіцячай гульні ў скокі, калі трэба маўчаць’ (ТС). Да маўча́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
памаўча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Маўчаць некаторы час. Хвіліну [хлопцы] памаўчалі, глядзелі, як скварыцца мяса.Маўр.Калі Алесь скончыў чытаць [вершы], Апейку захацелася памаўчаць, падумаць.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уну́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.
1.у што. Утуліцца ў што-н. або, паваліўшыся з разгону наперад, уткнуцца тварам у зямлю, снег і пад.
У. ў падушку.
З разгону ў. тварам у пясок.
2.у што. Захапіўшыся, паглыбіцца ў што-н.
У. ў чытанне.
3. Апусціць галаву, панурыцца.
У. і маўчаць.
|| незак.уну́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)