арыентава́цца, -ту́юся, -ту́ешся, -ту́ецца; -ту́йся; незак.
1. Вызначаць сваё месцазнаходжанне або кірунак руху.
А. ў вялікім лесе.
А. ў новых абставінах (перан.).
2. на каго-што. Вызначаць, браць кірунак на каго-, што-н.
А. на маяк.
А. на шырокага чытача (перан.).
3. перан. Разбірацца ў чым-н.
|| зак. зарыентава́цца, -ту́юся, -ту́ешся, -ту́ецца; -ту́йся.
|| наз. арыенціро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. і арыентава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мінарэ́т
(ар. minārat = маяк, вежа)
вежа пры мячэці, з якой муэдзін заклікае мусульман на малітву.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
круйс-пе́ленг
(гал. kruispeiling)
спосаб вызначэння месцазнаходжання судна ў моры па двух пеленгах на адзін і той жа прадмет, напр. маяк.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Візірка 1 ’прасека’ (КТС), рус. перм., калуж. визирка ’тс’ паходзіць ад візір 1. Па ўзору прасека атрымала суфікс ‑ка.
*Ві́зірка 2 драг. вы́зырка, вэ́зырка ’вышка, маяк, трыангуляцыйны пункт’ (З нар. сл.; Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.). Да візір 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
афекта́цыя, ‑і, ж.
Незвычайная ўзрушанасць, штучнасць у манерах, паводзінах, прыўзнятасць у мове. Калі аднойчы на пасяджэнні бюро райкома ўстала пытанне аб замене старшыні ў заняпалым калгасе «Маяк», .. [Сцяпан Апанасавіч] папрасіў слова і без усякай асаблівай афектацыі сказаў, што калі б члены бюро даверылі яму, ён паехаў бы туды працаваць. Краўчанка.
[Лац. affectatio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пуцяво́дны, ‑ая, ‑ае.
Які паказвае дарогу, напрамак; які вядзе куды‑н., да чаго‑н. Ён відаць адусюль — пуцяводны маяк, — З новых плошчаў і вуліц, з-за Свіслачы зоркай, Дзе шуміць галасамі і музыкай парк,.. Быццам мора пасля праляцеўшага шторму. Танк.
•••
Пуцяводная зорка гл. зорка.
Пуцяводная ніць гл. ніць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падражні́цца, ‑дражнюся, ‑дражнішся, ‑дражніцца; зак.
1. Дражніцца некаторы час. [Брыгадзір:] — Бывала, нас, малых, так і цягнула залезці ў папоўскі сад, падражніцца з папоўскімі сабакамі. Якімовіч.
2. Даць падставу каму‑н. спадзявацца на што‑н. Грыша зразумеў, што ў калекцыі Валіка такой этыкеткі няма, і вырашыў падражніцца. — Што дасі? Фабрыка «Маяк». Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
latarnia
ж. ліхтар;
latarnia morska — маяк;
latarnia górnicza — шахцёрская лямпа;
latarnia magiczna — праекцыйны ліхтар
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
нараджэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. нараджаць — нарадзіць і нараджацца — нарадзіцца. // Момант надыходу, з’яўлення, узнікнення на свет. Высока ў неба ўзвіліся жаваранкі, спевам сваім вітаючы нараджэнне дня. В. Вольскі. У грозных бітвах і паходах З дня нараджэння, Як маяк, І праўдай і душой народа Была ты — Партыя мая! Хведаровіч.
2. Дзень, дата, калі хто‑н. нарадзіўся, а таксама святкаванне гэтага дня. У дзень нараджэння імкліва Ляціць тэлеграмны лісток... Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
відо́ка Віднае з усіх бакоў, адкрытае, высокае месца (Слаўг.). Тое ж відоцы, лабок, лыса́гар, кол, далонь, тычок, вока, звані́ца, мая́к (Слаўг.), відоліца (Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)