мочааддзяле́нне, ‑я, н.

Працэс утварэння мачы ў нырках і выдалення яе з арганізма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АДЭНО́МА ПРАСТА́ТЫ,

дабраякаснае пухлінападобнае разрастанне прастаты. Назіраецца ў мужчын часцей пасля 50 гадоў. У развіцці адрозніваюць стадыі: перадклінічная, дызурыі (парушэнне мочаспускання), няпоўнай хранічнай затрымкі мачы, парадаксальнай затрымкі мачы. Ускладненні пры адэноме прастаты: вострая затрымка мачы, цыстыт, піеланефрыт і інш. Лячэнне на першых дзвюх стадыях кансерватыўнае (гігіенічны рэжым, дыета, медыкаментознае лячэнне, мясцовыя фізіяпрацэдуры), пасля — аперацыйнае.

т. 1, с. 146

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

мачаві́на, ‑ы, ж.

Арганічнае рэчыва, якое з’яўляецца канчатковым прадуктам бялковага абмену ў чалавека і ў многіх жывёл (упершыню знойдзена ў мачы).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мача́, ‑ы, ж.

Вадкасць, якая выдзяляецца ныркамі як прадукт абмену рэчываў і выходзіць з арганізма праз мочаспускальны канал.

•••

Нетрыманне мачы гл. нетрыманне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГІДРАНЕФРО́З

(ад гідра... + нефр... + ...оз),

хвароба нырак чалавека, якая характарызуецца стойкім, прагрэсіўна нарастаючым расшырэннем лаханкі і чашачкі ныркі з застоем мачы і атрафіяй нырачнай тканкі. Бывае гідранефроз першасны (пры прыроджаных анамаліях ныркі, яе сасудаў, лаханкі, мачаточнікаў, мачавога пузыра і урэтры) і другасны (пры набытых фактарах цяжкага адтоку мачы — траўматычныя ці запаленчыя звужэнні мачаточніка, спайкі і фіброз у перыурэтральных тканках, структуры і інш. набытыя хваробы урэтры, камяні мачаточніка, неўрагенныя атаніі і інш.). Поўнае спыненне адтоку мачы выклікае гібель ныркі без гідранефратычнай трансфармацыі. Ускладненні: цяжкі адток мачы, мочакамянёвая хвароба, піеланефрыт. Гідранефроз развіваецца без сімптомаў, іншы раз бываюць прыступы нырачнай колікі, часцей тупыя болі ў вобласці нырак, зменена мача. Лячэнне хірургічнае.

М.Я.Саўчанка.

т. 5, с. 230

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГЛЮКАЗУРЫ́Я

(ад глюкоза... + грэч. uron мача),

павышаная наяўнасць глюкозы ў мачы. Бывае пры парушэнні зваротнага ўсысання глюкозы з першаснай мачы ў нырачных канальцах, залішнім ўжыванні вугляводаў, нырачным дыябеце, узмацненні гліколізу і гліканеагенезу пасля мех., хім. ці таксічнага раздражнення ц. н. с., траўмах, інфекц. хваробах, пухлінах мозга і інш.

т. 5, с. 310

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

лаха́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

У выразе: нырачная лаханка — частка ныркі, якая служыць для збірання мачы і пераходзіць непасрэдна ў мачаточнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ішуры́я

(ад гр. ischo = затрымліваю + -урыя)

затрымка мачы, няздольнасць звальнення мачавога пузыра ад мачы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

глюказуры́я

[ад глюко(за) + -урыя]

павышаная наяўнасць глюкозы ў мачы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

wet3 [wet] v. (wet or wetted) мачы́ць

wet one’s whistle infml, dated прамачы́ць го́рла;

wet the/one’s bed паку́таваць на начно́е нетрыва́нне мачы́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)