Маста́к ’творчы работнік у галіне выяўленчага мастацтва’, ’той, хто дасягнуў высокай дасканаласці ў сваёй справе’ (ТСБМ, Нас., Касп., Бяльк.; паўд.-усх., КЭС). Укр. (Катлярэўскі) маста́к, рус. масто́к, пск. маста́к ’рабочы, які ведае справу і кіруе’. Утворана ад рус. мастер шляхам замены суфікса ‑ер на ‑ак. У бел. мову ў савецкі перыяд увайшло ў якасці семантычнай (сэнсавай) калькі (Крукоўскі, Уплыў, 151).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
маста́к, -ка́ м.
1. (работник искусства) худо́жник;
2. разг. (мастер своего дела) до́ка, маста́к;
○ во́льны м. — свобо́дный худо́жник
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
штука́р, -ра́ м.
1. фо́кусник;
2. ма́стер, изобрета́тель; до́ка;
3. (склонный к выдумкам, затеям, проделкам) зате́йник, штука́рь, шут
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рису́нок
1. рысу́нак, -нка м.;
ма́стер рису́нка ма́йстар рысу́нка;
2. (картинка) малю́нак, -нка м.;
акваре́льный рису́нок акварэ́льны малю́нак;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тра́вщик
1. спец. траві́льшчык, -ка м.;
2. (мастер, делающий травчатые узоры) уст. тра́ўшчык, -ка м., узо́рнік, -ка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
КУ́ШНЕР Юрый Захаравіч
(н. 18.4.1936, г. Пугачоў Саратаўскай вобл., Расія),
бел. вучоны ў галіне педагогікі. Д-р пед. н. (1995), праф. (1998). Скончыў Гур’еўскі пед. ін-т (1959). З 1981 у Магілёўскім пед. ін-це. Навук. працы па праблемах выхавання і вытв. навучання ў сістэме прафес.-тэхн. адукацыі.
Тв.:
Система воспитательной деятельности мастера производственного обучения профтехучилища. М., 1992;
Мастер и личность учащегося: гуманист. аспект. М., 1994 (у сааўт.);
Воспитательная деятельность мастера производственного обучения профтехучилища: (вопросы теории и практики) Мн., 1998.
т. 9, с. 67
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
заслу́жаны заслу́женный;
~ная ўзнагаро́да — заслу́женная награ́да;
~ная паша́на — заслу́женная честь;
○ з. дзе́яч наву́кі — заслу́женный де́ятель нау́ки;
з. ма́йстар спо́рту — заслу́женный ма́стер спо́рта
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Omnis musae mancipium
Служка любой музы (г. зн. майстар на ўсе рукі).
Служитель любой музы (т. е. мастер на все руки).
бел. Майстар ‒ залатыя рукі. І шытае, і поранае ведае. І швец, і жнец, і на дудзе ігрэц. Умее блыху падкаваць.
рус. Мастер на все руки. И швец, и жнец, и в дуду игрец. У Лёвки всё ловко.
фр. Serviteur de toute muse (Служитель любой музы).
англ. Somebody is a good hand at any job (Умелец на все руки).
нем. Er möchte jeder Laus einen Stelzen machen und jeder Gans ein Hufeisen anlegen (Ему хотелось бы каждой вши сделать ходули, каждого гуся подковать).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
КУ́ХАРАЎ Мікалай Васілевіч
(н. 21.6.1925, в. Шарэйкі Касцюковіцкага р-на Магілёўскай вобл.),
бел. вучоны ў галіне педагогікі. Д-р пед. н., праф. (1991). Засл. настаўнік Беларусі (1968). Скончыў Гомельскі настаўніцкі ін-т (1946), БДУ (1950). З 1973 у Гомельскім ун-це. З 1982 у Гомельскім ін-це павышэння кваліфікацыі кіруючых работнікаў і спецыялістаў адукацыі (з 1988 заг. кафедры). Навук. працы па праблемах тэорыі і практыкі навучання, прафес. падрыхтоўкі пед. кадраў.
Тв.:
Педагогическая теория и школьная практика: Эксперимент.-дидакт. исслед. на материале обучения учителей мастерству формирования умственной самостоятельности учащихся. Мн., 1978;
На пути к профессиональному совершенству. М., 1990;
Педагог-мастер — педагог-исследователь. Гомель, 1992.
т. 9, с. 62
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
де част., прост. бо; ні́бы; маўля́ў;
он-де тако́й ма́стер ён бо (ні́бы) такі́ ма́йстар;
скажи́те ему́, го́сти-де ждут скажы́це яму́, го́сці, маўля́ў, чака́юць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)