Матарны́ ’жвавы, лоўкі’ (КТС, Дунін–Марцінкевіч). Да маторны (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спры́тны, -ая, -ае.

1. Якому ўласцівы фізічны спрыт; лоўкі, умелы, паваротлівы ў рабоце.

Ён быў с., здольны да ўсякай работы.

Спрытныя рукі ўсё зробяць.

2. Які знаходзіць выхад з любога становішча, прадпрымальны, кемлівы, знаходлівы.

С. арганізатар.

3. Зграбны, прыгожага аблічча, стройнага складу.

С. хлопец.

4. Зручны для карыстання (пра рэчы, прылады; разм.).

Спрытная лапата.

|| наз. спры́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Лаўча́к ’лаўкач’ (Янк. III). Да лоўкі (гл.). Аб суф. ‑ак гл. Сцяцко, Афікс. наз., 130–132.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прайдзісве́т, ‑а, М ‑свеце, м.

Разм. Пранырлівы, лоўкі, хітры чалавек. Ты ведаеш, Васіль, — да чаго.. [Капейка] дайшоў, — таптацца думаў са мной, як з другімі, кампаніі са мной шукаць!.. Прайдзісвет! Ён мне пра нашых людзей!.. Брыль. [Вяржбіцкі:] — Клікаў — прайдзісвет. І лізаблюд. Прадасць і выменяе, калі нявыкрутка падапрэ. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

slick [slɪk] adj.

1. спры́тны, ло́ўкі; хі́тры;

a slick answer бо́йкі адка́з

2. гла́дкі; ко́ўзкі; слі́зкі (пра паверхню);

slick with mud слі́зкі ад гразі́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Лаўчы́цца ’знаходзіць зручны момант, каб спрытным рухам зрабіць што-небудзь’ (ТСБМ). Да лоўкі (гл.), як мя́ккі — мякчыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

hot dog​1 [ˈhɒtdɒg] n.

1. бу́лачка з гара́чай сасі́скай, «хо́т-дог»

2. AmE ло́ўкі спартсме́н (які эфектна выконвае складаныя практыкаванні, трукі і да т.п.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Лаўка́ч ’пранырлівы чалавек, які ўмее выгадна ўладкаваць асабістыя справы’ (ТСБМ), ’дзялок, махляр’ (Яўс.). Да лоўкі (гл.). Параўн. лаўчак ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыло́ўчыць ’прыстасаваць’, прыло́ўчаныя ’прыстасаваныя’ (мядз., Жд. 3). Ад ло́ўкі ’спрытны, умелы, добры, якасны’ (гл.), якое працягвае прасл. *lovъkъ(jь).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прайдзісве́т ’пранырлівы, лоўкі, хітры чалавек’ (ТСБМ, Нас., Сл. ПЗБ). Ад формы заг. ладу дзеяслова прайсці і свет. Параўн. верціхвост, верцішыйка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)