ко́вы, ‑аў; адз. няма.

Паэт. Тое, што і аковы. Вы ішлі наперад віхрам-бураломам, Разбівалі ковы, векавыя путы. Колас. Патрэскаўся лёд на Лене, Волга скрышыла ковы, Калі Нарадзіўся Ленін У ясны Ранак вясновы. Дзеружынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агіта́тар, ‑а, м.

1. Той, хто вядзе агітацыю (у 1 знач.). Палітычны, камсамольскі, прафесійны агітатар.

2. Тое, пры дапамозе чаго вядзецца агітацыя. Газета — не толькі калектыўны прапагандыст і калектыўны агітатар, але таксама і калектыўны арганізатар. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падо́ўгу, прысл.

На працягу доўгага часу, доўга. Цяпер бацька працаваў на камбайне і зноў падоўгу не бываў дома. Даніленка. Пачуўшы.. вясёлыя крыкі [дзяцей], Ленін прыходзіў на.. дарожку, садзіўся на лаўку і падоўгу глядзеў на забавы малых. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самадзе́ючы, ‑ая, ‑ае.

1. Які дзейнічае аўтаматычна, сам сабою. Самадзеючыя апараты.

2. Заснаваны на актыўным самастойным дзеянні. Асобая грамадская ўлада неабходна таму, што самадзеючая ўзброеная арганізацыя насельніцтва зрабілася немагчымай з часу расколу грамадства на класы... Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіні́льны 1, ‑ая, ‑ае.

У выразе: сінільная кіслата гл. кіслата.

сіні́льны 2, ‑ая, ‑ае.

Фарбавальны. У Пермскай губерні рамяство яшчэ вельмі развіта, параўнаўча з цэнтральнай Расіяй: дастаткова спаслацца на такі промысел, як сінільны (або фарбавальны). Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апартаме́нты, ‑аў; адз. апартамент, ‑а, М ‑нне, м.

Уст., часам іран. Вялікія раскошныя пакоі. Ленін, калі гэта трэба было, прымаў і ў пышных дзяржаўных апартаментах. «Маладосць». Мацвей Давідзюк вадзіў мяне па не вельмі раскошных апартаментах рэдакцыі. Сабаленка.

[Ад фр. appartement — памяшканне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гра́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; незак., каго-што.

Сілай забіраць чужое дабро; рабаваць. Акупанты грабілі беларускі народ, вывозілі ў Германію збожжа, жывёлу, лес. «Весці». // Разм. Разараць паборамі, узяткамі. Дваранскія камітэты прама грабілі сялян пры дапамозе царскага ўрада. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скажа́льнік, ‑а, м.

Той, хто скажае што‑н. З нейкай бязмежнай лёгкадумнасцю нашы навейшыя скажальнікі сацыял-дэмакратызму выкідваюць за борт усё, што дорага для сацыял-дэмакратаў, што дае права бачыць у рабочым руху сусветна-гістарычны рух. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фальварко́вец, ‑коўца, м.

Уладальнік фальварка. — З Беларусі? — перапытаў Ленін. — Людзі там, кажуць, у вас добрыя. Пралетарыят гераічны. Ды і сяляне ў шапку не спалі: фальваркоўцам часта чырвоных пеўнікаў пад стрэхі пускалі. Сабаленка. // Той, хто жыве ў фальварку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

завяшча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што або з інф.

Пакідаць, перадаваць пасля сваёй смерці каму‑н. што‑н. у спадчыну. Завяшчаць маёмасць сыну. // Выказваць волю, даваць наказ паслядоўнікам, нашчадкам. У.І. Ленін завяшчаў моладзі «вучыцца, вучыцца і вучыцца». «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)