прываро́тны, ‑ая, ‑ае.
У забабонных уяўленнях — які можа прывабіць, выклікаць любоў да каго‑н. Прываротны корань. Прываротнае зелле.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ziele
н. разм. зелле;
гл. zioła
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
басэ́тля, ‑і, ж.
Разм. Беларускі народны смычковы музычны інструмент нізкага рэгістру, кантрабас. Зварыла вясна прываротнае зелле. Без бубна было, без басэтлі вяселле. Зарыцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нагаво́рны, ‑ая, ‑ае.
Які набыў пасля нагавору (у 2 знач.) чарадзейныя ўласцівасці. Нагаворная вада. // Які можа ўнушыць любоў да каго‑н. Нагаворнае зелле.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Запхаць, папхаць усё, многае.
2. Запіхваючы, пералажыць у другое месца. Перапхаць зелле ў другі мяшок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
weed2 [wi:d] v. пало́ць; прапо́лваць; выпо́лваць
weed out [ˌwi:dˈaʊt] phr. v.
1. вырыва́ць (пуста зелле)
2. пазбаўля́цца;
weed out a library вы́кінуць непатрэ́бныя кні́гі з бібліятэ́кі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
эўфілі́н
(ад гр. eu = добра + phyllon = зелле)
лекавы прэпарат, сасударасшыральны і мачагонны сродак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Сямёнава кроў ’святаяннік, Hypericum L.’ (Кіс., Бяльк.). Сувязь з уласным імем Сямён застаецца няяснай, магчыма, вынік замены ўласнага імені Ян, Іван, параўн. іншыя назвы расліны святаянскае зелле, зелле св. Івана (Кіс.), укр. Іванова кров (Макавецкі, Sł. botan.), гл. свентаянскае зелле, святаяннік; другая частка назвы звязана з колерам: сямёныва кроў — цьвет жоўтый, а як натрэш, дык красна (Бяльк.), параўн. іншыя назвы расліны: крываўнік, заячча кроў і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Азе́л ’марока’, азеліваць марочыць’ (Бяльк.), азяляць ’марочыць, спакушаць’ (Нас.), азяліцца ’адурэць, як выпіўшы зелля’ (Арх. Бяльк., Нас.), азяленне ’ап’яненне’ (Гарэц.), азяліць ’затлуміць, ап’яніць’ (Яўс.), азяліцца зелле (Гарэц.). Параўн. озелить ’зачараваць зеллем’, озел ’вядзьмарства’ (Дабр.). Беларускае новаўтварэнне ад зелле (Мартынаў, SlW, 65). Гл. Фасмер, 3, 125.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ва́вер ’пустазелле, зелле’ (КЭС). З польск. wawer < wawrzyn ’лаўр’ < лац. laurus ’тс’ (Брукнер, 604).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)