Усе замоўклі надоўга, як зацяло (безас.) ім (адняло мову, голас; разм.).
◊
Няма за што рук зацяць (разм.) — нічога няма, няма чым заняцца.
|| незак.заціна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
flinty
[ˈflɪnti]
adj.
1) крамянёвы
2) цьвёрды, як крэ́мень; непадаўкі́, заця́ты
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
заўзяты, зацяты, заядлы, фанатычны
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
self-contained[ˌselfkənˈteɪnd]adj.
1.BrE асо́бны; ізалява́ны;
a self-contained flat асо́бная кватэ́ра
2. замкнёны, нетавары́скі, некампане́йскі, заця́ты (у сабе)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
адыхо́длівы, ‑ая, ‑ае.
Здольны хутка забываць крыўду, супакойвацца пасля гневу, злосці. Адыходлівае сэрца. □ Бацька ў злосці быў чалавек не зацяты — наадварот, вельмі адыходлівы.Сабаленка.Працаваць трэба было разам, ды Шаліма і не ўмеў доўга трымаць злосці, быў на дзіва адыходлівы.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zażarty
заўзяты; зацяты; бязлітасны; люты; злосны;
zażarty wróg — люты вораг
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
fanatic
[fəˈnætɪk]1.
n.
фана́тык -а m., фанаты́чка f.
2.
adj.
заця́ты; апанта́ны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Аця́цца ’згубіць жаданне есці’ (Сцяц.). Да цяць, тну з развіццём значэння ад ’рэзаць, біць’ да ’рэзка мяняць стан або паводзіны’, параўн. зацяць, уцяць ’раптоўна змоўкнуць, схаваўшыся і прыслухоўваючыся’ (Мядзв.), зацін ’прымус’, зацінлівы ’наравісты’ (Гарэц., Сцяц.), затнуцца ’занатурыцца’ (Сцяц.), зацяты ’ўпарты’; магчыма, што на семантыку гэтых слоў аказалі ўплыў даўнія ўяўленні аб умяшанні звышнатуральных сіл (чым і тлумачылася рэзкая змена паводзін ці стану), параўн. безасабовыя формы дзеяслова зацяло́ (гаварыць) (Арх. Бяльк.), цяло́ ’схапіла, узяло’ (Нас.) і асабліва архаічнае палескае зацінаць ’загаворваць хатнюю жывёлу, якая згубілася ў лесе; заткнуўшы нож у дрэва, чараваць’, параўн. таксама засека ’чараўніцтва з мэтай, каб жывёла, якая адбілася ад статка, стаяла на адным месцы’. Дзеепрыметнік ацяты ’абрэзаны’ і ’наравісты’ адпавядае польск.ociętyзацяты, упарты, свавольны, шалёны’, ociętny ’тс’ (апошняе Брукнер (374) звязвае з архаічным ocokały ’заўзяты’ няяснага паходжання), параўн. таксама ст.-польск.o(b)cięt(y) ’той, каму адрэзалі якую-небудзь частку цела, часцей за ўсё галаву’ (Крупянка, Formacje, 70); наяўнасць балг.дыял.о́тет ’які цяжка згаджаецца’, ’непаслухмяны, своеасаблівы’, параўн. таксама выраз «ега́ си про́клет и о́тет» (каб ты быў пракляты і ?), дазваляе паставіць пытанне аб праславянскім архаізме o‑tętъ ’зацяты, наравісты’ (ад o‑tęti). Параўн. таксама ацяць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
persistent
[pərˈsɪstənt]
adj.
1) напо́рысты, насто́йлівы; заця́ты(і пра боль), насты́рны
a persistent worker — заця́ты рабо́тнік
2) няспы́нны, праця́глы
a persistent headache — няспы́нны боль галавы́
3) Zool. ста́лы, нязьме́нны
persistent horns — ста́лыя ро́гі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ǘbermütig
a
1) заця́ты, заўзя́ты, сваво́льны
2) фанабэ́рысты, ганары́сты
wérde nicht ~ ! — не зазнава́йся!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)