кі́шка, ‑і, ДМ ‑шцы, Р мн. ‑шак; ж.

1. Эластычная трубка, якая з’яўляецца часткай стрававальнага апарата ў чалавека і жывёл. Тонкая кішка. Тоўстая кішка.

2. Разм. Рызінавая або брызентавая трубка для падачы вады; рукаў. Нарыхтаваўшы кішку, Пажарнікі збянтэжыліся крышку: А дзе ж пажар? Крапіва.

•••

Абадочная кішка — частка тоўстай кішкі ад сляпой да прамой, якая акружае тонкія кішкі ў выглядзе вобада.

Дванаццаціперсная кішка — частка тонкай кішкі чалавека, якая пачынаецца ад страўніка (назву атрымала ад даўжыні, роўнай 12 пярстам, г. зн. пальцам, у іх папярочніку).

Заварот кішак гл. заварот.

Сляпая кішка — пачатковая частка тоўстага кішэчніка, якая мае чэрвепадобны адростак (апендыкс).

Выматаць (усе) кішкі гл. выматаць.

Выпусціць кішкі гл. выпусціць.

Ірваць кішкі гл. ірваць.

Кішка тонка (тонкая) у каго — не хапае сіл, здольнасцей, сродкаў, каб зрабіць што‑н.

Кішкі марш іграюць — пра моцнае адчуванне голаду, хаценне есці.

Пераесці (ад’есці) кішкі каму гл. пераесці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

энтрапі́я

(гр. entropia = паварот, ператварэнне)

1) фізічная велічыня, якая характарызуе цеплавы стан цела або сістэмы цел;

2) мера няпэўнасці сітуацыі з канчатковым або цотным лікам зыходаў у тэорыі інфармацыі;

3) мед. заварот павек унутр.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

зварата́ Месца на полі, дзе заварочваюцца з плугам у час ворыва (Стол.). Тое ж зварота (Стол.), заварот (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

вы́гін

1. Кругавы заварот ракі, калена (БРС). Тое ж за́вараць, за́хін, кручок, выгіна́стасць, лучок, за́хісць (Слаўг.), вы́гіб (БРС).

2. Паглыбленне, нізіна (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

изло́м

1. злом, род. зло́му м.; (реки, дороги и т. п.) зало́м, -му м.; (поворот) заваро́т, -ту м.; паваро́т, -ту м.;

2. перен. надры́ў, -ры́ву м.;

душе́вные изло́мы душэ́ўныя надры́вы;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

skręt, ~u

м.

1. паварот;

zakaz ~u w lewo — паварот улева забаронены;

2. выгін;

skręt ciała — выгін цела;

skręt jelit (kiszek) мед. заварот кішак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

winding

[ˈwaɪndɪŋ]

1.

n.

1) намо́тваньне n.; скру́чваньне

2) зьві́ліна, заві́ліна f.; вы́гін -у m.; заваро́т -у m.

3) скру́так -ка m., сьпіра́ль f.

2.

adj.

1) зьві́лісты, заві́лісты, лучы́сты; пакруча́сты

2) сьпіра́льны

winding stairs — сьпіра́льныя схо́ды

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

nasty [ˈnɑ:sti] adj.

1. непрые́мны, бры́дкі, агі́дны;

a nasty smell агі́дны пах, смуро́д;

nasty weather дрэ́ннае надво́р’е

2. зло́сны, зласлі́вы, нядобразычлі́вы; раздражнёны;

a nasty remark з’е́длівая/ядаві́тая заўва́га;

a nasty temper ця́жкі хара́ктар

3. бры́дкі, непрысто́йны;

nasty language ла́янка, брыдкасло́ўе, бры́дкая гаво́рка

4. небяспе́чны, пагража́льны;

a nasty accident небяспе́чнае/жу́даснае здарэ́нне;

a nasty bend небяспе́чны паваро́т/заваро́т, небяспе́чная паваро́тка (дарогі);

a nasty cut глыбо́кі парэ́з;

a nasty illness ця́жкае/сур’ёзнае захво́рванне

♦

get/turn nasty узлава́цца, раззлава́цца; перайсці́ да пагро́з

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Пераваро́т ’рэзкі паварот, змены ў развіцці, ходзе чаго-небудзь’ (Яруш., ТСБМ), ’заварот кішок’ (даўг., Сл. ПЗБ; метрык., Мат. Гом.). Да прасл. *per‑vortъ, якое з *per‑vortiti ’перавярнуць’: ст.-рус. переворотити ’павярнуць у іншы бок; даць справе іншы ход’, польск. przewrócić ’перакінуць; перавярнуць, папераварочваць’, ст.-чэш. přěvrátiti ’перавярнуць, знішчыць, звесці, змяніць, падавіць’, серб.-харв. превра́тити ’перавярнуць’, славен. prevráčati ’перакідваць, пераварочваць, перакульвацца’, балг. превръ́щам ’пераўтвараць, пераварочваць, перарабляць’, ст.-слав. прѣвратити ’пераўтварыць’; параўн. лац. pervertere ’перакульваць, псаваць, перакручваць, скажаць’, гоц. frawardjan ’псаваць’, ст.-в.-ням. farwarttan, far‑werten, ст.-англ. for‑weorþan, ст.-сакс. far‑werdan ’знікаць’, ’псавацца’ — словаўтваральна-семантычны паралелізм. З іншых і.-е. адпаведнікаў прасл. *vьrtiti < *vertiti (якое не захавалася) можна адзначыць ст.-інд. vartatē, літ. ver̃sti ’пераварочваць, перакульваць, пераўтвараць адно ў іншае’ (Трубачоў, Проспект, 71). Лексема пераварот ’гвалтоўная змена манарха’ (ТСБМ) — калька (XVIII ст.) з франц. révolution ’тс’ < лац. revolūtio ’адкат, кругаварот’ — праз польск. ці рус. мовы (Фасмер, 3, 236). Сюды ж піраваро́тнік ’чалавек, што добраахвотна ці па прымусу прыняў іншую веру’ (Варл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кі́шка ж.

1. анат. кишка́;

то́нкая к. — то́нкая кишка́;

2. разг. кишка́, рука́в м., шланг м.;

○ прама́я к. — пряма́я кишка́;

абадо́чная к. — анат. ободо́чная кишка́;

дванаццаціпе́рсная к. — двенадцатипе́рстная кишка́;

заваро́т кі́шак — за́ворот кишо́к;

сляпа́я к. — слепа́я кишка́;

◊ к. то́нкая — (у каго) кишка́ тонка́ (у кого);

вы́матаць (усе́) ~кі — вы́мотать (все) кишки́;

вы́пусціць ~кі — вы́пустить кишки́;

парва́ць ~кі са сме́ху — надорва́ть живо́тики;

~кі марш ігра́юць — живо́т подвело́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)