капе́йка ж.

1. (монета) копе́йка;

2. собир., разг. (деньги) копе́йка;

завяла́ся лі́шняя к. — завела́сь ли́шняя копе́йка;

3. мн. (маленькая сумма) гроши́;

гэ́та кашту́е ~кіэ́то сто́ит гроши́;

све́жая к. — све́жая копе́йка;

жыва́я к.жива́я копе́йка;

лі́шняя к. — ли́шняя копе́йка;

на ~ку — на копе́йку;

не мець ~кі пры душы́ (за душо́й) — не име́ть копе́йки за душо́й;

к. ў ~ку — копе́йка в копе́йку;

як адна́ к. — как одна́ копе́йка;

як адну́ ~ку — как одну́ копе́йку;

без ~кі ў кішэ́ні — без копе́йки (гроша́) в карма́не;

да (апо́шняй) ~кі — до (после́дней) копе́йки;

узбі́цца на ~ку — разжи́ться на де́ньги;

у бе́лы свет, як у ~ку — в бе́лый свет, как в копе́йку;

абарва́ць ~ку — зашиби́ть копе́йку;

збі́цца з ~кі — оста́ться без де́нег; обезде́нежать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сі́ла ж., в разн. знач. си́ла;

мець вялі́кую сі́лу — облада́ть большо́й си́лой;

прымяня́ць сі́лу — применя́ть си́лу;

у ро́сквіце сіл — в расцве́те сил;

цэнтрабе́жная с. — центробе́жная си́ла;

с. цяжа́ру — си́ла тя́жести;

раўнадзе́йная с. — равноде́йствующая си́ла;

с. прыцяжэ́ння зямлі́ — си́ла притяже́ния земли́;

с. то́ку — си́ла то́ка;

прадукцы́йныя сі́лы — производи́тельные си́лы;

с. во́лі — си́ла во́ли;

тво́рчыя сі́лы наро́да — тво́рческие си́лы наро́да;

узбро́еныя сі́лы — вооружённые си́лы;

сі́лы мі́ру — си́лы ми́ра;

ко́нская с.тех. лошади́ная си́ла;

рабо́чая с. — рабо́чая си́ла;

жыва́я с.жива́я си́ла;

з пазі́цыі сі́лы — с пози́ции си́лы;

у сі́ле — в си́ле;

нячы́стая с. — нечи́стая си́ла;

сваі́мі сі́ламі — свои́ми (со́бственными) си́лами;

па ме́ры сіл — по ме́ре сил;

це́раз сі́лу — че́рез си́лу;

на по́ўную сі́лу — в по́лную си́лу;

з усі́х сіл — изо всех сил;

з аста́тніх сіл — из после́дних сил;

вы́біцца з сіл — вы́биться из сил;

убіра́цца ў сі́лу — набира́ться сил;

нія́кімі сі́ламі — никаки́ми си́лами;

ад сі́лы — от си́лы;

ко́лькі ёсць сі́лы — что есть си́лы;

кла́сці сі́лы — класть си́лы;

сабра́цца з сі́ламі — собра́ться с си́лами;

палажы́ць сі́лы — положи́ть си́лы;

с. (і) сало́му ло́міцьпосл. си́ла (и) соло́му ло́мит

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ва́да ж., разг. поро́к м., изъя́н м.

вада́ ж., в разн. знач. вода́;

дажджава́я в. — дождева́я вода́;

вялі́кая в. — высо́кая вода́;

мя́ккая в. — мя́гкая вода́;

у кні́жцы мно́га вады́ — в кни́ге мно́го воды́;

ця́жкая в.хим. тяжёлая вода́;

жо́ўтая в.мед. жёлтая вода́;

цёмная в.мед. тёмная вода́;

як у ваду́ апу́шчаны — как в во́ду опу́щенный;

канцы́ ў ваду́ — концы́ в во́ду;

вадо́й не разалье́ш — водо́й не разольёшь;

як у ваду́ ка́нуў — как в во́ду ка́нул;

шмат вады́ сплыло́ — мно́го воды́ утекло́;

як з гу́сі в. — как с гу́ся вода́;

як дзве кро́плі вады́ — как две ка́пли воды́;

вады́ не заму́ціць — воды́ не заму́тит;

пасадзі́ць на хлеб і ваду́ — посади́ть на хлеб и (на) во́ду;

вы́йсці сухі́м з вады́ — вы́йти сухи́м из воды́;

муці́ць ваду́ — мути́ть во́ду;

мно́га вады́ працякло́ — мно́го (нема́ло) воды́ утекло́ (ушло́);

як пу́гай па вадзе́ — как об сте́нку горо́х;

сплы́сці з вадо́ю — уплы́ть с водо́й;

вы́весці на чы́стую ваду́ — вы́вести на чи́стую во́ду;

пайсці́ з вадо́ю — поплы́ть по тече́нию;

жыва́я в.фольк. жива́я вода́;

мёртвая в.фольк. мёртвая вода́;

як ры́ба ў вадзе́ — как ры́ба в воде́;

прайсці́ аго́нь, ваду́ і ме́дныя тру́бы — пройти́ ого́нь, во́ду и ме́дные тру́бы;

чы́стай вады́ — чи́стой воды́;

як у ваду́ глядзе́ў — как в во́ду гляде́л (смотре́л);

ліць ваду́ на (чый) млын — лить во́ду на (чью) ме́льницу;

набра́ць вады́ ў рот — набра́ть воды́ в рот;

насі́ць у рэ́шаце ваду́ — носи́ть решето́м во́ду;

сёмая (дзяся́тая) в. на кісялі́погов. седьма́я (деся́тая) вода́ на киселе́;

таўчы́ ваду́ ў сту́пе — толо́чь во́ду в сту́пе;

як ка́мень у ваду́ — как ка́мень в во́ду;

бу́ра ў шкля́нцы вады́ — бу́ря в стака́не воды́;

як вадо́й змы́ла — как водо́й смы́ло;

апёкшыся малако́м, і ваду́ сту́дзішпосл. обжёгшись на молоке́, ду́ешь и на во́ду;

цішэ́й вады́, ніжэ́й травы́погов. ти́ше воды́, ни́же травы́;

ві́ламі па вадзе́ пі́санапогов. ви́лами по воде́ пи́сано;

у гара́чай вадзе́ купа́ныпогов. до трёх не говори́;

гато́ў у лы́жцы вады́ ўтапі́цьпогов. гото́в в ло́жке воды́ утопи́ть;

пад ляжа́чы ка́мень в. не цячэ́посл. под лежа́чий ка́мень вода́ не течёт;

лаві́ць ры́бу ў каламу́тнай вадзе́погов. лови́ть ры́бу в му́тной воде́;

пабы́ў у вадзе́ і не мо́кры нідзе́погов. вы́шел сухи́м из воды́;

да пары́ збан ваду́ но́сіцьпосл. пова́дился кувши́н по́ воду ходи́ть, там ему́ и го́лову сломи́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)