спары́шнік, ‑у, м.
Тое, што і спарыш 2. [Вучні] выраўнялі .. [пляцоўку] як належыць і пасеялі на ёй насенне спарышніку. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пятрэ́ць ’сохнуць, высыхаць (на сонцы, ветры і пад.)’ (ТСБМ), ’жыць надгаладзь, прычым працяглы час’ (Янк. 1), пя́траць ’сохнуць, знясільваць’ (Шат., Нас.). Дубоўка (Узвышша, 1929, 8, 105) выводзіў ад пя́тра ’вышкі ў асеці для сушкі снапоў’, ’паліцы ў ганчароў, на якіх сушаць вырабы з гліны’. Паводле Янкоўскага, “трэба думаць, ад назвы летняга посту — пятроўка” (Янк. 1, 158), што сумнеўна. Спецыяльна гл. Коген, Узвышша, 1929, 8, 102. Гл. пе́траць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыспусці́цца, ‑пушчуся, ‑пусцішся, ‑пусціцца; зак.
Трохі апусціцца, спусціцца. Прыпусціўся ў даліну з узвышша, каб узняцца ізноў, і — вышай! Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скудла́ціць, ‑лачу, ‑лаціш, ‑лаціць; зак., каго-што.
Разм. Зрабіць кудлатым; раскудлаціць. Заенчыў і вецер хаўтурна, скудлаціў дзяўчат валасы. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стукатня́, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і стукат. Працую, стукаю ўсё каля дрэў. За стукатнёй хіба пачуеш спеў? Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вокамгне́нне, ‑я, н.
Вельмі кароткі прамежак часу, імгненне. Праз вокамгненне з гоманам і гулам далечыня ад воч яе схавала... Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рудаво́з, ‑а, м.
Баржа, па якой возяць руду. Плывуць цеплаходы, плывуць рудавозы, шумяць з берагоў ім дубы і бярозы. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асягну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.
Ахапіць, акінуць, спасцігнуць. А хараства, а пекнаты — не асягнеш і думкай шчырай. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цярплі́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць цярплівага. Цярплівасць — гэта маці вынаходлівасці, маці творчасці. Дубоўка. // Здольнасць доўга вытрымліваць што‑н. непрыемнае, надакучлівае. Страціць цярплівасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мажджэ́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.
Разм. Драбіць, таўчы; раздрабляць. Зразумела, што [у будаўнікоў] было і начынне: кувалдачкі, каб разбіваць, мажджэрыць камень, кельмы. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)