су́чий
1. су́ччын;
су́чья бу́дка су́ччына бу́дка;
2. сучы́ны;
су́чье вы́мя мед., разг. сучы́нае вы́мя;
3. су́чий / бран. су́чьи де́ти су́кіны дзе́ці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГУРЭ́ВІЧ Эсфір Саламонаўна
(н. 22.11.1921, мяст. Татарск Манастыршчынскага р-на Смаленскай вобл., Расія),
бел. літ.-знавец і крытык. Д-р філал. н. (1973). Скончыла Маскоўскі пед. ін-т (1941). З 1950 у Ін-це л-ры АН Беларусі. Друкуецца з 1948. Даследуе гісторыю бел. л-ры (творчасць Я.Купалы, Я.Маўра, М.Лынькова, В.Віткі, Я.Брыля і інш.), праблемы бел. дзіцячай л-ры («Беларуская дзіцячая літаратура (1917—1967)», 1970; «Дзіцячая літаратура Беларусі», 1982; «Янка Маўр», 1983).
Тв.:
Творчая гісторыя раманаў Мікалая Астроўскага. Мн., 1957;
Пафас гераізму: Сучасная сав. проза аб Вялікай Айчыннай вайне. Мн., 1979;
Боль и тревога наши: Дети, война, литература. Мн., 1986.
т. 5, с. 540
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
узбудзі́цца сов.
1. разг. просну́ться;
дзе́ці ўзбудзі́ліся ад шу́му — де́ти просну́лись от шу́ма;
2. возбуди́ться; взвинти́ться;
не́рвы ўзбудзі́ліся — не́рвы взвинти́лись
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
переигра́ть сов.
1. муз., театр. перайгра́ць;
2. в др. знач. перагуля́ць;
переигра́ть па́ртию в ша́хматы перагуля́ць па́ртыю ў ша́хматы;
де́ти переигра́ли дзе́ці перагуля́лі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паканча́ць сов. (всё, многое) ко́нчить, зако́нчить, око́нчить;
п. рабо́ту — ко́нчить (зако́нчить, око́нчить) рабо́ту;
дзе́ці ~ча́лі шко́лу — де́ти ко́нчили (зако́нчили, око́нчили) шко́лу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АДО́РАНАСЦЬ,
індывідуальная своеасаблівасць задаткаў чалавека, якая забяспечвае патэнцыяльныя магчымасці і дазваляе дасягнуць значных поспехаў у пэўнай галіне дзейнасці. Залежыць ад біялагічна вызначаных прычын (уласцівасцяў мозга, нервовай сістэмы і інш.). Высокая ступень спецыяльнай адоранасці — талент. Тэрмінам «агульная адоранасць» вызначаюць адоранасць інтэлектуальную — праяўленне здольнасцей у рознай сферы дзейнасці. Звычайна адоранасць праяўляецца на ранніх этапах узроставага развіцця, у т. л. і праз якасці характару, асаблівасці сну, актыўнасці. Рэалізацыя адоранасці залежыць: ад адпаведных абставін жыцця, спец. навучання і выхавання; запатрабавання з боку грамадства; самарэалізацыі (самавыхавання) асобы.
Літ.:
Лейтес Е.С. Способности и одарённость в детские годы. М., 1984;
Одарённые дети: Пер. с англ. М., 1991;
Леви В. Нестандартный ребёнок. 3 изд. Хабаровск, 1990.
Т.У.Васілец.
т. 1, с. 126
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
переболе́тьI сов., прям., перен. перахварэ́ць (на што);
он переболе́л мно́гими боле́знями ён перахварэ́ў шмат на які́я хваро́бы;
де́ти переболе́ли ко́рью дзе́ці перахварэ́лі на адзёр.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Est phrasis in puero bene consentanea vero
Слова дзіцяці адпавядае праўдзе.
Речь ребёнка соответствует правде.
бел. Дзіця не салжэ. Дзіця і п’яны праўду скажа. Чалавек да сямі лет праўду гаворыць. Малое і п’янае найлепшу праўду скажа.
рус. Устами младенца глаголет истина. Глупый да малый всегда правду говорят.
фр. Les paroles de l’enfant correspondent à la vérité (Слова ребёнка соответствуют истине).
англ. Truth comes out of the mouths of babes and sucklings (Устами младенцев глаголет истина).
нем. Kinder und Narren sprechen die Wahrheit (Дети и дураки говорят правду).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
бо́ўтацца несов.
1. (о жидкостях) болта́ться, взба́лтываться;
2. (в воде) плеска́ться, бара́хтаться, бултыха́ться;
дзе́ці ~таюцца ў рэ́чцы — де́ти пле́щутся (бара́хтаются, бултыха́ются) в реке́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
игра́ться несов.
1. безл. ігра́цца;
мне сего́дня не игра́ется мне сёння не ігра́ецца;
2. разг. гуля́ць;
де́ти игра́ются дзе́ці гуля́юць;
3. страд. ігра́цца; см. игра́ть 2, 5.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)