Уст. Гадавіна з дня смерці; адзначэнне гэтай даты. // Наогул урачыстасць, прысвечаная гадавіне якой‑н. падзеі. Добра і тое, што кніга А. Лойкі ўбачыла свет іменна сёлета, калі наша грамадскасць адзначае 75‑я ўгодкі з дня нараджэння Максіма Багдановіча.Юрэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
a. d.
=
1.
a dato – з прызначанай даты
2.
an der – на (на рацэ і г.д.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
парахрані́зм
(ад пара- + гр. chronos = час)
храналагічная памылка, якая заключаецца ў аднясенні даты падзеі да пазнейшага часу, чым яна на самой справе адбывалася.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Віншаваць ’вітаць, славіць каго-небудзь з выпадку знамянальнай даты ці радаснай падзеі’ (БРС, КТС, Шпіл., Мал., Гарэц., Касп., Нас.), ст.-бел.виншовати ’жадаць’ (з XVI ст.). Укр.віншувати, вінчувати, польск.winszować ’віншаваць, выказваць пажаданні’, уст. ’жадаць што-небудзь каму-небудзь’; ’прасіць’. Бел. лексема запазычана з польск.winszować (< с.-в.-ням.wünschen) (Булыка, Запазыч., 64; Чартко, Дасл. (Гродна), 1967, 54; Карскі, Белорусы, 161).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
салю́т, -у, М -лю́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Ваенная форма прывітання або аддача пашаны каму-, чаму-н. ружэйнымі або артылерыйскімі залпамі, падняццем ці апусканнем сцяга і пад., а таксама стральба і феерверк з прычыны ўрачыстай даты, падзеі.
С. дваццаццю артылерыйскімі залпамі.
2. Прывітанне пры сустрэчы з кім-н.
Салют, сябры!
○
Піянерскі салют — прывітанне, якое выражаецца ў падняцці над галавой правай рукі.
|| прым.салю́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
apprise, apprize
[əˈpraɪz]
v.t.
паведамля́ць; нака́зваць, інфармава́ць
We apprised him of the change of date — Мы паведамі́лі яго́ аб зьме́не да́ты
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
курга́н
(цюрк. kurhan)
1) высокі старадаўні магільны насып (напр. скіфскі к.);
2) земляны насып у памяць якой-н. падзеі, даты, асобы (напр. к. Міцкевіча).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Арфагра́фія. Пад рускім уплывам гэта форма замацавана ў 1933 (Шакун, Гісторыя, 292). Да гэтага ў практыцы выкарыстоўваўся тэрмін у польскім афармленні: ортографія (Красней, Лекс. і грам., 19). У канцы XVI — пачатку XVII ст. ст.-бел.орѳографія (Зізаній). Недакладна КЭСРЯ, 302, аб французскім паходжанні рус.орфография ў XVIII ст. Фасмер (3, 154 без даты) указвае на грэчаскую крыніцу (ὀρθογραφία ’правільнае пісьмо’) пры ўздзеянні лацінскага націску.