Aurora musis amica (est)

Аўрора ‒ сяброўка музам (г. зн. ранішнія гадзіны спрыяльныя для заняткаў навукамі і мастацтвам).

Аврора ‒ подруга музам (т. е. утренние часы благоприятны для занятий науками и искусством).

бел. Думай звечара, а рабі зрання. Ранак мудрэйшы за вечар. Ранняя адна гадзіна варта трох вечаровых.

рус. Утро вечера мудренее. Утренний час дарит золотом нас. Каждое дело надо с утра начинать. Встанешь пораньше, начнёшь подальше.

фр. La nuit porte conseil (Ночь несёт совет).

англ. An early riser is sure to be in luck (Везёт тому, кто рано встаёт).

нем. Früh auf, gut Lauf (Рано встаёшь, хороший бег).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

пагуля́ць сов.

1. в разн. знач. погуля́ть;

п. па го́радзе — погуля́ть по го́роду;

дзе́цям дазво́лілі п. да ве́чара — де́тям разреши́ли погуля́ть до ве́чера;

п. на вясе́ллі — погуля́ть на сва́дьбе;

2. в др. знач. поигра́ть;

п. у тэ́ніс — поигра́ть в те́ннис;

п. з ля́лькай — поигра́ть с ку́клой

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гусці́ несов. гуде́ть; жужжа́ть;

да ве́чара гула́ малата́рня — до ве́чера гуде́ла молоти́лка;

на дварэ́ гула́ заве́я — на у́лице гуде́ла мете́ль;

на пло́шчы гуў нато́ўп — на пло́щади гуде́ла толпа́;

у вуша́х мо́цна гуло́безл. в уша́х си́льно гуде́ло;

но́гі гудзя́ць — но́ги гудя́т;

над ву́хам гудзе́ кама́р — над у́хом жужжи́т кома́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мудрёный

1. (странный) дзі́ўны; (непонятный) незразуме́лы;

мудрёный челове́к дзі́ўны (незразуме́лы) чалаве́к;

мудрёное де́ло дзі́ўная спра́ва;

ничего́ мудрёного нічо́га дзі́ўнага;

2. (замысловатый) хі́тры, мудраге́лісты, разг. мудро́ны; (трудный) ця́жкі; (сложный) склада́ны;

мудрёная шту́чка хі́трая (мудраге́лістая, мудро́ная) шту́чка;

мудрёный узо́р склада́ны ўзор;

мудрёная зада́ча ця́жкая (склада́ная) зада́ча;

у́тро ве́чера мудрене́е посл. пераначу́ем — бо́лей пачу́ем.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Sit tibi consultum: mulierum spernere vultum

Вось табе добрая парада: пагарджай жаночай прыгажосцю.

Вот тебе добрый совет: презирай женскую красоту.

бел. 3 красы вады не піць. Не краса красіць, а розум. Краса да вянцэ, а розум да канца. Не шукай красаты, а шукай дабраты. 3 ліца не спячэш блінца. Красатой гаршка не закрасіш. Не той харош, хто тварам прыгож, а той харош, хто на спра­ву гож.

рус. Не ищи красоты, а ищи доброты. Не гонись за красотой, тянись за разумом. Красота до вечера, доброта навек. Красоту уносят годы, доброту не унесут. С лица воду не пить, умела бы пироги печь. Красотой сыт не будешь. Красота приглядится, а ум вперёд пригодится.

фр. Bonté dépasse beauté (Доброта превосходит красоту). Beauté de femme n’enrichit l’homme (Женская красота не обогощает мужчину).

англ. Beauty is but skin deep (Красота не глубже кожи). Virtue lives when beauty dies (Добродетель живёт, когда красота уже умерла).

нем. Ach wie bald schwindet Schönheit und Gestalt (Ax, как скоро исчезает красота и форма). Schön Gestalt verliert sich (Прекрасная форма теряется).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

ча́стка ж., в разн. знач. часть; (пай — ещё) до́ля;

ч. матэрыя́лу — часть материа́ла;

ч. рабо́ты зро́блена — часть рабо́ты сде́лана;

~кі све́ту — ча́сти све́та;

запасны́я ~кі — запасны́е ча́сти;

~кі це́ла — ча́сти те́ла;

афіцы́йная ч. ве́чара зако́нчылася — официа́льная часть ве́чера око́нчилась;

твор у трох ~ках — произведе́ние в трёх частя́х;

навуча́льная ч. — уче́бная часть;

рваць на ~кі — рвать на ча́сти

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

естьI несов.

1. (питаться) е́сці;

о́чень хоте́лось есть ве́льмі хаце́лася е́сці;

2. (раздражать, разъедать) е́сці;

густо́й дым ел глаза́ густы́ дым еў во́чы;

3. (мучить) перен. е́сці;

меня́ ест тоска́ мяне́ есць туга́;

4. (изводить) перен., прост. е́сці, гры́зці;

есть кого́-л. с утра́ до ве́чера е́сці (гры́зці) каго́е́будзь з ра́ніцы да ве́чара;

есть глаза́ми е́сці вача́мі;

по́едом есть е́жма (по́едам) е́сці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

доI предлог с род. да (каго, чаго);

от Ми́нска до По́лоцка ад Мі́нска да По́лацка;

отложи́ть до ве́чера адлажы́ць (адкла́сці) да ве́чара;

дойти́ до реки́ дайсці́ да ракі́э́чкі);

начи́стить до бле́ска начы́сціць да бля́ску;

зал вмеща́ет до ты́сячи челове́к за́ла ўмяшча́е да ты́сячы чалаве́к;

до вре́мени да ча́су;

до поры́ до вре́мени да пары́ да ча́су;

до свида́ния да пабачэ́ння;

от сло́ва до сло́ва ад сло́ва да сло́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пачу́ць сов.

1. услы́шать, услыха́ть; расслы́шать;

п. не́чы го́лас — услы́шать (услыха́ть) че́й-то го́лос;

з іх размо́вы я пачу́ў то́лькі асо́бныя сло́вы — из их разгово́ра я расслы́шал лишь отде́льные слова́;

2. (узнать) услы́шать, услыха́ть, прослы́шать;

ён дзе́сьці пачу́ў, што... — он где́-то услы́шал (услыха́л, прослы́шал), что...

3. разг. почу́вствовать; ощути́ть;

4. почу́ять, зачу́ять, учу́ять;

саба́ка пачу́ў зве́ра — соба́ка почу́яла (учу́яла, зачу́яла) зве́ря;

п. смак — войти́ во вкус;

пераначу́ем — бо́лей пачу́емпосл. у́тро ве́чера мудрене́е

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спра́віцца сов.

1. (сделать что-л.) спра́виться, упра́виться;

с. да ве́чара — спра́виться (упра́виться) до ве́чера;

2. (одолеть) спра́виться;

с. з пла́нам — спра́виться с пла́ном;

паляўні́чы ледзь ~віўся з раз’ю́шаным зве́рам — охо́тник едва́ спра́вился с разъярённым зве́рем;

3. оберну́ться;

за дзень тры разы́ ~віўся туды́ і наза́д — за день три ра́за оберну́лся туда́ и обра́тно;

4. сравня́ться;

у рабо́це з ім і малады́ не с. — в рабо́те с ним и молодо́й не сравня́ется

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)