Паюрго́нія ’герань, вазон’ (мядз., Жыв. сл.) — скажонае (пад уплывам юргі́ня) пеларго́нія, якое паходзіць са ст.-грэч. πελαργός ’бусел’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ігру́шка ’вазон’, ’від хатніх кветак’ (Бір. Дзярж.), Лексіка-семантычны тып утварэння ад ігруша (гл.) з памянш. суф. ‑к‑а.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
donica
ж.
1. гліняная міска; гаршчок;
2. вазон
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Дані́чка ’гаршчок для кветак, вазон’ (зэльв., Сцяц., Сцяшк. МГ). Запазычанне з польск. doniczka ’тс’ (а гэта ў польск. мове памяншальная форма да donica ’вазон; міска, гаршчок’ < dojnica ’гаршчок для малака’; аб польск. слове падрабязна гл. у Слаўскага, 1, 155–156). Параўн. ст.-бел.: дуница ’гаршчок’ (з XVI ст., Булыка, Запазыч., 103) < польск. dunica ’тс’ (а гэта, відаць, фанетычны варыянт да donica; параўн. Брукнер, 94).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вазо́нніца ’гаршчок з кветкамі’ (КЭС); ’вазаніца’ (Сцяц., Нар., 115); вазаніцы ’тс’. (Інстр. I, 55). Параўн. рус. прастамоўнае вазница ’бляшанка для кветак’. Да вазон 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бада́к ’асот; вазон — сталетнік’ (Сцяц.). Ад *бодак да *bod‑ ’калоць’. Параўн. бадзяк і ўкр. назвы для асота (Cirsium arvense): бодак, бодяк, будяк і г. д. Гл. Мяркулава, Очерки, 94–95.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
се́дня, ‑і, ж.
Разм. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. сядзець. Мы яшчэ не сагрэліся пасля седні ў ельніку, і цяпер у нас ні ў кога не трапляў зуб на зуб. Пташнікаў. Зноў маладзік з нябеснай седні Прасунуў рожкі праз вазон, І пахне ноч духмяным сенам, І сніцца добры даўні сон... Камейша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вазоны 1 ’від узору’ (КЭС). Да вазоны 2. Магчыма, семантычнае збліжэнне з вязаць ’плесці ўзоры’.
Вазоны 2 ’пакаёвыя кветкі’, (докш., КЭС). Метанімічны перанос з вазон 1, мн. л. па аналогіі з кветкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цвето́чный в разн. знач. кве́ткавы;
цвето́чная по́чка кве́ткавая пупы́шка;
цвето́чный горшо́к вазо́н;
цвето́чная вы́ставка кве́ткавая вы́стаўка;
цвето́чный магази́н кве́ткавы магазі́н;
цвето́чный чай кве́ткавы чай, кве́ткавая гарба́та.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ру́та ’від шматгадовых травяністых раслін і паўкустоў сямейства рутавых з жоўтымі кветкамі і лісцямі, у якіх змяшчаецца эфірнае масла’ (ТСБМ), ’рута, Ruta graveolens L.’ (Кіс., Стан.), ’нешта вельмі зялёнае (у параўнанні)’ (ТС), ’пакаёвая расліна, вазон’ (маладз., Янк. Мат.), ру́та, ру́та‑мя́та ’травяністая расліна’ (Кос., Растарг.). Укр. і рус. ру́та. Праз польск. ruta з с.-в.-ням. rûte ’рута’ < лац. ruta ’нейкая горкая трава’ (Фасмер, 3, 523).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)