сінява́та-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сінява́та-бу́ры сінява́та-бу́рая сінява́та-бу́рае сінява́та-бу́рыя
Р. сінява́та-бу́рага сінява́та-бу́рай
сінява́та-бу́рае
сінява́та-бу́рага сінява́та-бу́рых
Д. сінява́та-бу́раму сінява́та-бу́рай сінява́та-бу́раму сінява́та-бу́рым
В. сінява́та-бу́ры (неадуш.)
сінява́та-бу́рага (адуш.)
сінява́та-бу́рую сінява́та-бу́рае сінява́та-бу́рыя (неадуш.)
сінява́та-бу́рых (адуш.)
Т. сінява́та-бу́рым сінява́та-бу́рай
сінява́та-бу́раю
сінява́та-бу́рым сінява́та-бу́рымі
М. сінява́та-бу́рым сінява́та-бу́рай сінява́та-бу́рым сінява́та-бу́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

цёмна-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. цёмна-бу́ры цёмна-бу́рая цёмна-бу́рае цёмна-бу́рыя
Р. цёмна-бу́рага цёмна-бу́рай
цёмна-бу́рае
цёмна-бу́рага цёмна-бу́рых
Д. цёмна-бу́раму цёмна-бу́рай цёмна-бу́раму цёмна-бу́рым
В. цёмна-бу́ры (неадуш.)
цёмна-бу́рага (адуш.)
цёмна-бу́рую цёмна-бу́рае цёмна-бу́рыя (неадуш.)
цёмна-бу́рых (адуш.)
Т. цёмна-бу́рым цёмна-бу́рай
цёмна-бу́раю
цёмна-бу́рым цёмна-бу́рымі
М. цёмна-бу́рым цёмна-бу́рай цёмна-бу́рым цёмна-бу́рых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

чо́рна-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. чо́рна-бу́ры чо́рна-бу́рая чо́рна-бу́рае чо́рна-бу́рыя
Р. чо́рна-бу́рага чо́рна-бу́рай
чо́рна-бу́рае
чо́рна-бу́рага чо́рна-бу́рых
Д. чо́рна-бу́раму чо́рна-бу́рай чо́рна-бу́раму чо́рна-бу́рым
В. чо́рна-бу́ры (неадуш.)
чо́рна-бу́рага (адуш.)
чо́рна-бу́рую чо́рна-бу́рае чо́рна-бу́рыя (неадуш.)
чо́рна-бу́рых (адуш.)
Т. чо́рна-бу́рым чо́рна-бу́рай
чо́рна-бу́раю
чо́рна-бу́рым чо́рна-бу́рымі
М. чо́рна-бу́рым чо́рна-бу́рай чо́рна-бу́рым чо́рна-бу́рых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

чырво́на-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. чырво́на-бу́ры чырво́на-бу́рая чырво́на-бу́рае чырво́на-бу́рыя
Р. чырво́на-бу́рага чырво́на-бу́рай
чырво́на-бу́рае
чырво́на-бу́рага чырво́на-бу́рых
Д. чырво́на-бу́раму чырво́на-бу́рай чырво́на-бу́раму чырво́на-бу́рым
В. чырво́на-бу́ры (неадуш.)
чырво́на-бу́рага (адуш.)
чырво́на-бу́рую чырво́на-бу́рае чырво́на-бу́рыя (неадуш.)
чырво́на-бу́рых (адуш.)
Т. чырво́на-бу́рым чырво́на-бу́рай
чырво́на-бу́раю
чырво́на-бу́рым чырво́на-бу́рымі
М. чырво́на-бу́рым чырво́на-бу́рай чырво́на-бу́рым чырво́на-бу́рых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сарга́сы, ‑аў; адз. няма.

Марскія бурыя водараслі, распаўсюджаныя ў цёплых частках Ціхага і Атлантычнага акіянаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бу́ры 1, ‑ая, ‑ае.

Шаравата-карычневы. Бурыя скалы. Бурыя тарфянікі. □ Спіна ў ліня мае цёмна-бурую афарбоўку, бакі — бурыя ці зеленавата-жоўтыя з характэрным залацістым адценнем. Матрунёнак. Чорныя, як смоль, валасы і буры ад загару твар, высокі рост і магутныя плечы Арцёма вылучалі яго сярод астатніх у людскім патоку. Ваданосаў. // Цёмна-руды з чырванаватым адлівам (пра масць жывёл). Бурая карова. Буры мядзведзь.

•••

Буры жалязняк гл. жалязняк.

бу́ры 2, ‑аў; адз. бур, ‑а, м.

Нашчадкі еўрапейскіх (пераважна галандскіх) каланістаў, якія асталяваліся на поўдні Афрыкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вывіва́цца, ‑аецца; незак.

Рухацца па звілістай лініі. Бурыя, пад колер зямлі, берагавыя ластаўкі.. спрытна выбіваліся над вадой. Пальчэўскі. // Мець звілісты напрамак. Срэбнаю істужкаю вывіваўся Нёман. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БУРАЗЁМЫ,

тое, што бурыя лясныя глебы.

т. 3, с. 342

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

беража́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Птушка атрада вераб’іных, якая жыве ў норах на высокіх берагах рэк; берагавая ластаўка. Бурыя, пад колер зямлі, берагавыя ластаўкі, ці, як іх яшчэ называюць, беражанкі, спрытна выбіваліся над вадой, мільгаючы белымі паласатымі жывоцікамі. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГНЯЗДО́ЎНІК

(Neottia),

род кветкавых раслін сям. ятрышнікавых. Каля 10 відаў. Пашыраны пераважна ва ўмераных абласцях Еўропы і Азіі. На Беларусі зрэдку трапляецца гняздоўнік звычайны, або сапраўдны (N. nidus-avis). Расце ў цяністых хвойных і мяшаных лясах. Сапратроф. Цвіце ў маі—чэрвені.

Шматгадовыя жаўтавата-бурыя травяністыя расліны з тоўстым голым узыходным сцяблом выш. да 50 см. Карэнішча кароткае, з мясістымі каранямі, якія ўтвараюць шчыльнае спляценне накшталт птушынага гнязда (адсюль назва). Лісце сядзячае, лускападобнае, без хларафілу. Кветкі жаўтавата-бурыя, з адтапыранай двухраздзельнай верхняй губой, з мядовым пахам, сабраныя ў шматкветную доўгую гронку. Плод — шматнасенная каробачка. Лек. (проціглісны сродак) расліны.

Г.У.Вынаеў.

т. 5, с. 317

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)