Аза́рд ’запал’ (Бяльк.), азарт ’тс’ (БРС). Першая форма запазычана (XVII ст.) з польскай мовы (azard, hazard), у якую яно трапіла з французскай. Другая форма ў беларускую мову папала з рускай у найноўшыя часы. Першакрыніца гэтых слоў араб.az‑zahr ’косць для гульні’ Шанскі, 1, А, 53.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запа́мятаваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што, накаго-што, сазлучн. «што» і без дап.
Абл. Забыць. — Нібы падмянілі мяне. Азарт такі да працы з’явіўся, да канала, што на ўсё запамятаваў.Галавач.Чытаючы, [Зося] запамятавала, што час быў позні і жыццё на вуліцы пачало глухнуць.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затума́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
Зацягнуць туманам, смугой, вільгаццю і пад. // Зацьміць, завалачы вочы (пра слёзы). Слёзы, як ні стрымлівала іх [Ганна], набеглі на вочы, затуманілі позірк.Мележ.//перан. Пазбавіць яснасці, выразнасці; замарачыць. Хваляванне затуманіла старэчы розум, выцвілыя вочы засціла сляза.Мехаў.Гандлёвы азарт, прага нажывы затуманілі свядомасць, буйных і дробных бізнесменаў.Гамолка.
•••
Затуманіць вочыкаму — звесці ў зман; абхітрыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разо́к, ‑зка іра́зік, ‑а, м.
Разм.Памянш.-ласк.да раз (у 1, 2 знач.). Страх як бы адступіў, і зноў з’явіліся адчайная смеласць, азарт паляўнічага на страшнага звера, жаданне рызыкнуць яшчэ разок.Шамякін.Мікітку Адамавага яна ўжо разок бачыла. Радкі два было тады яму.Ракітны.Шапнуў ён: «Мілая, ну, глянь, хоць разік глянь!» Яму з дакорам я прамовіла: «Адстань!»Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
namiętność
ж.
1. гарачае (моцнае) пачуццё;
2. цяга, азарт;
namiętność do kart — цяга да картаў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Éifer
m -s стара́ннасць, ру́пнасць
im ~ — у запа́ле
~ bekúnden — праяві́ць запа́л
in ~ geráten* — гарачы́цца, увайсці́ ў аза́рт
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
гара́чкаж
1. (хвароба, ліхаманка) Fíeber n -s, -;
2.перан (азарт) Errégung f -, Éifer m -s; Hast f -;
бе́лая гара́чкамед Säuferwahn m -s;
◊ паро́ць гара́чкуúnüberlegt hándeln
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ferwor, ~u
м. запал; азарт;
mówić z ~em — гаварыць з энтузіязмам;
w ~ze walki — у гарачцы бою
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
падагрэ́ць, ‑грэю, ‑грэеш, ‑грэе; зак., каго-што.
1. Крыху, злёгку нагрэць. Падагрэць ваду на сонцы.
2. Зрабіць гарачай ежу. Падагрэць суп. □ [Вільгельміна:] — Можа вам гарбаты падагрэць, Рыгор?Гартны.Гаспадар сабраў сваё паляўнічае начынне, а.. [гаспадыня] падагрэла падрыхтаванае звечара сняданне.Кірэенка.
3.перан. Давесці да стану ўзбуджэння. Рашучасць, з якой выступіў Мазоўка, падштурхнула і падагрэла Кучука.Лобан.
4.перан. Зрабіць мацнейшым; узбудзіць. Падагрэць азарт. □ Цяпер Граноўская спяшалася падагрэць і без таго гарачыя спрэчкі.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
eréifern
(sich) (überA) увайсці́ ў аза́рт, гарачы́цца, браць да галавы́; злава́ць
sich für séine Méinung ~ — го́рача адсто́йваць сваю́ ду́мку
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)