да́мба, ‑ы, ж.

Штучны насып для засцярогі мясцовасці ад затаплення, для абгароджвання вадасховішч і пад. Насыпаць дамбу. □ Сажалкі аддзелены адна ад адной землянымі дамбамі, на якіх расце высокая трава. А. Вольскі.

[Ад гал. dam.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лагу́на ’мелкаводны заліў, аддзелены ад мора пясчанай касой’ (ТСБМ). Запазычана, відавочна, з рус. лагуна ’тс’, якое праз ням. мову запазычана з іт. laguna < лац. lacūna ’паглыбленне, яма’, ’лужа’, ’багна’ (Клюге₁₇, 418; Фасмер, 2, 447; Слаўскі, 4, 27).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

separated

[ˈsepəreitɪd]

adj.

1) разьдзе́лены; адлу́чаны, аддзе́лены

2) які́ не жыве́ ра́зам (пра му́жа ці жо́нку)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

дакла́дны, -ая, -ае.

1. Які адпавядае ісціне, правільны.

Дакладная вага.

Д. гадзіннік.

2. Поўнасцю адпаведны ўзору, правілам, патрабаванням.

Дакладная копія.

Д. пераклад.

3. Канкрэтны, вычарпальны, не прыблізны.

Д. ўлік.

Д. адрас.

4. Акуратны, пунктуальны.

Д. выканаўца.

5. У якім асобныя элементы выразна аддзелены адзін ад аднаго.

Дакладныя рухі.

Дакладныя прыёмы.

○

Дакладныя навукі — навукі, заснаваныя на матэматычных метадах.

|| наз. дакла́днасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэташэ́

(фр. détaché = аддзелены)

здабыванне кожнага гуку асобна плаўным рухам смычка ў час ігры на музычных інструментах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сепараты́́зм

(фр. séparatisme, ад лац. separatus = аддзелены)

імкненне да аддзялення, адасаблення (напр. палітычны с.); проціл. уніянізм.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

перале́сак, ‑ску, м.

Невялікі лес, аддзелены полем ад іншых лясных участкаў, або рэдкі ці малады лес паміж ляснымі масівамі. Лесу не відаць, толькі сям-там пералескі, маленькія, вельмі ўтульныя цяністыя гаёчкі. Сачанка. Дарога была прасёлкавая, глухая — яна вілася між палямі і пералескамі воддаль ад паселішчаў. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ЗАТО́Н,

1) доўгі непраточны заліў ракі, утвораны са старыцы, пратокі або аддзелены ад асн. рэчышча касой.

2) Прыродная або штучная рачная акваторыя для стаянкі і рамонту суднаў, ахаваная ад цячэння і крыгаходу.

т. 7, с. 8

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АКА́БА,

заліў Чырвонага м., паміж п-авамі Аравійскім і Сінайскім. Даўж. 180 км, шыр. да 28 км, глыб. да 1828 м. Аддзелены ад Чырвонага м. падводным парогам глыб. да 958 м. Парты Акаба (Іарданія), Эйлат (Ізраіль).

т. 1, с. 178

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГА́ФЫ

(ад ням. Haff лагуна, возера),

назва лагун ў вусцевых участках рэк на паўд. узбярэжжы Балтыйскага м. Утвараюцца ў выніку дзейнасці прыбярэжных цячэнняў і прыбою. Маюць выгляд паўзамкнёнага лімана, які аддзелены ад мора астравамі або пясчанымі косамі.

т. 5, с. 95

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)