асво́іць, -о́ю, -о́іш, -о́іць; -о́ены; зак., што.
Авалодаць, навучыцца карыстацца чым-н. і пад.
А. выпуск новай прадукцыі.
|| незак. асво́йваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. асвае́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аўлада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., кім-чым.
Тое, што і авалодаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрысту́пны, -ая, -ае.
1. Такі, да якога цяжка або немагчыма наблізіцца, якім цяжка авалодаць.
Непрыступныя скалы.
Непрыступная крэпасць.
2. Такі, да якога цяжка падступіцца; ганарысты.
Н. начальнік.
|| наз. непрысту́пнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыдба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. каго-што і чаго. Набыць, займець, нажыць.
П. сваю гаспадарку.
П. добрую рэч.
2. што і чаго. Атрымаць што-н., авалодаць чым-н.
П. вопыт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даскана́ласць, ‑і, ж.
Найвышэйшая ступень і паўната дадатных якасцей; узорнасць, беззаганнасць, бездакорнасць. Верх дасканаласці. У дасканаласці авалодаць прафесіяй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захо́пніцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да захопу, звязаны з імкненнем гвалтоўна авалодаць чым‑н. Захопніцкія войны. Захопніцкая палітыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дабы́ць ’здабыць’, дабыва́ць ’здабываць’. Агульнаславянскі дзеяслоў праславянскага характару. Параўн. укр. добу́ти ’здабыць, набыць, дастаць’, рус. добы́ть дастаць, набыць і г. д.’, ст.-рус. добыти ’набыць, здабыць; дажыць’, чэш. dobyti ’здабыць, набыць, зарабіць; завалодаць, авалодаць; дастаць, выцягнуць’, славац. dobyť ’захапіць, авалодаць; дабыць, дабіцца’, в.-луж. dobyć ’астацца; здабыць, зарабіць; авалодаць, захапіць, перамагчы’, н.-луж. dobyś ’астацца, выцерпець да канца’, польск. dobyć ’астацца, прабыць; выцягнуць, дастаць; захапіць, авалодаць’, балг. доби́я ’здабыць; раджаць’, серб.-харв. до̀бити ’здабыць, атрымаць’, славен. dobíti ’атрымаць і да т. п.’ Прасл. *dobyti (прэфікс *do + дзеяслоў *byti). Агляд форм гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 47–48. Не вельмі ясным застаецца пытанне аб першапачатковым значэнні слова. Некаторыя даследчыкі мяркуюць, што зыходзіць трэба з ’раджаць’ (агляд гл. Махэк₂, 122). Паводле Трубачова (там жа, 48), лепш думаць, што гэта апошняе з’яўляецца мясцовым сінонімам. Махэк услед за Матлам (гл. Махэк₂, 122) лічыць, што развіццё семантыкі ішло так, як у лац. слова pecu ’жывёла’ > ’маёмасць, грошы’. Зыходным, паводле Махэка, для *dobyti з’яўляецца ’нарадзіць’. Гэта значэнне было агульным, але сёння захавалася ў балг. мове.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
opanować się
зак. стрымацца; авалодаць сабой
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
драпе́жны, -ая, -ае.
1. Які корміцца жывёламі (пра звяроў, птушак і пад.).
Д. звер.
Драпежныя рыбы.
2. перан. Прагны, поўны імкнення авалодаць кім-, чым-н., захапіць што-н., а таксама такі, што выражае такое імкненне.
Драпежная натура.
Д. погляд.
|| наз. драпе́жнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
искуси́ться уст.
1. (соблазниться) спакусі́цца;
2. (стать искусным в чём-л.) авало́даць майстэ́рствам (уме́льствам), стаць ма́йстрам сваёй спра́вы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)