owijać

owija|ć

незак. абвіваць, абмотваць, абкручваць;

nie ~j w bawełnę — не хітруй

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

obwijać

незак. абвіваць; абгортваць; загортваць; абкручваць

nie obwijać w bawełnę — гаварыць проста, без намёкаў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

обвора́чивать несов. (чем) абвіна́ць, абго́ртваць; (во что) укру́чваць, завіна́ць, заго́ртваць; (книгу, тетрадь и т. п.) абго́ртваць, абклада́ць, абкла́дваць; (обматывать) абкру́чваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Бапіне́нка ’валеная хустка’ (ДАБМ, 946). Дыял. форма, замест *абапіне́нка (да *абапінаць, абапнуць ’нацягваць, абкручваць і г. д.’), што ясна з наступных назваў пераважна вялікай, зімняй, цёплай хусткі, якія прыводзяцца ў ДАБМ: апяна́льнік (945), хустка‑опына, ху́стка‑гопы́нка, ху́стка‑опі́нанка, апіна́ха, апіня́нка, во́пінка, опіна́ка, апі́ненкі (мн.) (946), хустка апіні́стая, напі́нка, апіна́тка, абапіна́ха, ху́стка‑опыно́чка, опіні́нка (947). Параўн. яшчэ апіна́лка ’вялікая хустка’ (Бяльк.). Назвы хусткі, утвораныя ад дзеяслова *pęti, *pьnǫ, вядомыя ў асноўным на поўдні і на паўд. усходзе Беларусі. Параўн. укр. обпина́ти ’надзяваць, нацягваць’, обпи́нка, опи́нка ’род адзення’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

обвёртывать​I (к обверну́ть) несов., разг. (чем) абвіна́ць, абго́ртваць; (во что) укру́чваць, завіна́ць, заго́ртваць; (книгу, тетрадь и т. п.) абго́ртваць, абклада́ць; (обматывать) абкру́чваць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

обёртывать​I несов. (чем) абго́ртваць, абвіва́ць; (во что) укру́чваць, завіна́ць, заго́ртваць; (книги, тетради и т. п.) абго́ртваць, абклада́ць, абкла́дваць (чым); (обматывать) абкру́чваць; см. оберну́ть​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абкру́чвацца несов.

1. (обматывать себя чем-л.) обма́тываться; окру́чиваться;

2. (вокруг чего-л.) обма́тываться; обвива́ться;

3. (вокруг чего-л.) объезжа́ть, обходи́ть, облета́ть;

4. страд. обма́тываться; окру́чиваться; обёртываться, обвёртываться, завёртываться; см. абкру́чваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

обора́чивать​I (к оберну́ть​I) несов. (чем) абвіна́ць, абго́ртваць; (во что) укру́чваць, завіна́ць, заго́ртваць; (книгу, тетрадь и т. п.) абго́ртваць, абкла́дваць, абклада́ць (чым); (обматывать) абкру́чваць; см. оберну́ть​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ума́тывать несов.

1. (обматывать) разг. абкру́чваць, абмо́тваць, укру́чваць, умо́тваць;

2. (наматывая, умещать) умо́тваць;

3. (сильно утомлять) прост. вымо́тваць; (изнурять — ещё) мардава́ць; (утомлять) змо́рваць, стамля́ць; (лишать сил — ещё) знясі́льваць;

4. см. ума́тываться​ 4;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Вярце́ць ’круціць’ (БРС, КТС, Яруш.); ’абмотваць, абкручваць’ (БРС); ’хітраваць’ (Юрч.), укр. вертіти ’вярцець’; ’свідраваць’, рус. вертеть ’тс’; ’абарочваць’, ’вярнуць каго-небудзь’; ’падманваць’, уладз., валаг. ’боўтаючы, збіваць што-небудзь’, перм. ’пячы (у роце)’, вяц. ’ванітаваць’. Ст.-рус. вертѣти, врътѣти ’вярцець’; ’свідраваць’; ’загортваць, згортваць’. Польск. wiercić ’круціць’; ’свідраваць’; ’круціўшы, расціраць што-небудзь’, н.-луж. wjerśeś ’вярцець, круціць’; ’свідраваць’, в.-луж. wjerćeć ’тс’, чэш. vrtěti ’вярцець, круціць’; ’думаць, варочаць мазгамі’, славац. vrtieť ’круціць’, славен. vrtẹ́ti ’тс’, серб.-харв. vŕtjeti, вр̀тети ’круціць’; ’ківаць (галавой)’; ’віляць, махаць (хвастом)’; ’сукаць’; ’свідраваць’, макед. врти ’абарачаць, вярцець, круціць’; ’мяняць палажэнне’; ’зварочваць (з дарогі)’; ’гартаць (старонку)’; ’віцца (аб сцежцы)’; ’пераварочваць, ніцаваць’; ’перакручваць’; ’(добра) весці гаспадарку’; ’тачыць (дрэва)’, балг. въртя́ ’вярцець, круціць, абарочваць’; ’віцца’; ’добра валодаць (зброяй, інструментам)’; ’весці гаспадарку’; ’варочаць (справамі)’, ст.-слав. врьтѣти, врътѣти ’вярцець, круціць’. Прасл. vьrtěti (аснова vьrt‑/vert‑/vort‑) мае адпаведнікі ў літ. ver̃sti, verčiù ’валіць, перакульваць’; ’ніцаваць’; ’пераўтвараць’; ’перакладаць (на іншую мову)’; ’прымушаць’, лат. vḕrst ’звяртаць (увагу)’; ’паварочваць’; ’абярнуць’, ст.-прус. wīrst ’станавіцца’, wartint ’абарачаць’, гоц. wairþan ’станавіцца’, лац. verto, ‑ere ’паварочваць, вярцець’ — усе ўзыходзяць да і.-е. u̯ert‑ (< u̯er‑). Гл. Праабражэнскі, 1, 77; Вальдэ, 824; Траўтман, 354; Фік, 1, 131; Торп, 397; Мюленбах-Эндзелін, 4, 566; Міклашыч, 384; Брукнер, 617; Фасмер, 1, 301; Шанскі, 1, В, 65–66; КЭСРЯ, 76; Махэк₂, 701; БЕР, 1, 212; Голуб-Копечны, 423; Младэнаў, 91; Скок, 3, 631–633.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)