Пе́калны ў выразе: пе́кална дзежка ’дзяжа, у якой расчыняюць цеста і замешваюць яго’ (Янк. 1; гом., Мат. Гом.), пе́кальніца ’дзежка для цеста’ (рэч., б.-каш., Мат. Гом.), ’дзяжа’ (Янк.). Узыходзіць да незафіксаванага ⁺пекаць (гл. пекці), параўн. рус. (дыял.) пека́ть ’пячы’, пекательная печь = русская печь ’печ’. Аб другасным зацвярдзенні ‑л‑ гл. Карскі (1, 316). Параўн. таксама рус. пе́кная печь ’пякарня’, пе́кная дежа ’дзяжа’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Недаты́ка ’незачэпа’ (Жд. 2), ’самалюбівы чалавек’ (Растарг.), літаральна ’чалавек, які не любіць, каб да яго дакраналіся; чалавек, які крыўдзіцца за кожную дробязь’ (Нас.), недоты́ка ’незачэпа’ (ТС), недаты́чка ’неразумны’ (Бяльк.), укр. недоти́ка ’незачэпа’, рус. недот́ыка ’тс’. Ад не датыкаць (‑цца) ’не дакранацца’, параўн. укр. недото́рка, рус. недотро́га ’незачэпа’; значэнне ’неразумны’, магчыма, пад уплывам слоў тыпу недапёка, недацёпа, недаробак і пад. Да ты́каць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малодуха ’маладзіца’ (пруж., Сл. ПЗБ). Да маладу́ха ’маладзіца’, ’маладая на вяселлі’, драг. молоду́ха ’тс’, укр. молоду́ха ’маладая на вяселлі’, рус. молоду́ха ’маладзіца’, ’маладая жонка’, ’дзяўчына’, ’нявеста’, ’нявестка’, ст.-рус. молодушка ’маладая замужняя жанчына’; польск. młoducha, чэш. mladucha ’маладзіца’, ’нявеста’, славац. mladucha ’маладая перад вяселлем і ў час яго’. Прасл. molduxa, цэнтрам арэалу пашырэння якога з’яўляецца бел. моўная тэрыторыя. Да малады́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плаву́ха ’яжджаль, ранняя асака, Carex L.’ (слуц., ЛА, 1), плаву́шка ’тс’ (Сл. Брэс.), паплаву́ха, паплаву́шка, паплаўны ’тс’ (Нар. лекс., ТС. Расл. св.). Да плаў t (гл.). Семантыка развівалася ад ’нізкі луг, балота’ (параўн. польск. pławy ’тс’) > ’трава, якая вырастае на такім балоце, лузе, ці пакрывае яго’, параўн. рус. пск. плаву́ха -зелень на паверхні сажалкі, става’, плавучина ’балотная трава, мох, што шчыльна пакрываюць возера’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разбро́іць ’падоўжыць воз’ (КЭС). Верагодны роднаснае да збруя, укр. збру́я ’збруя, вупраж’, рус. сбру́я, якія лічацца запазычаннямі з польск. zbroja ’зброя, рыштунак’ (Фасмер, 3, 568; ЕСУМ, 2, 248). На карысць гэтага сведчыць балг. збройа ’прылады для вупражы або пры яздзе на кані’. Рускае і ўкраінскае словы звязваюць з серб. бро̑ј, харв. brȏj ’лічба, колькасць’ (пра яго этымалогію гл. Бернекер, 1, 87).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
prawie
амаль, траха;
prawie że — амаль што;
jestem prawie że gotów — я амаль што гатовы;
prawie go nie znam — я яго амаль не ведаю
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
impress [ɪmˈpres] v.
1. рабі́ць ура́жанне (на каго-н.);
His sincerity impressed me. Яго шчырасць уразіла мяне.
2. (on/upon) перако́нваць; угаво́рваць;
She impressed on us the need for caution. Яна пераканала нас у неабходнасці асцярожнасці.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
nonetheless [ˌnʌnðəˈles] adv. fml тым не менш, усё ж, нягле́дзячы на;
It was not a difficult task, but they failed nonetheless. Заданне не было такім ужо складаным, але, нягледзячы на гэта, яны не здолелі яго выканаць.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
pulse1 [pʌls] n.
1. пульс;
feel/take smb.’s pulse ма́цаць чый-н. пульс;
I checked his pulse – he was still alive. Я памацаў яго пульс – ён быў яшчэ жывы.
2. пульсава́нне
3. mus. рытм
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
repulse2 [rɪˈpʌls] v. fml
1. адбіва́ць;
repulse an attack адбіва́ць ата́ку
2. выкліка́ць агі́ду, адваро́чваць
3. адхіля́ць, не прыма́ць;
He offe red to help but was repulsed. Ён прапанаваў дапамагчы, але яго прапанову не прынялі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)