Verbum

перапыні́ць, -ыню́, -ы́ніш, -ы́ніць; -ы́нены; зак.

1. што. Спыніць або прыпыніць якое-н. дзеянне.

П. сяўбу.

2. каго-што. Умяшаннем спыніць таго, хто гаворыць, робіць што-н.

П. дакладчыка пытаннем. П. на паўслове.

3. каго-што. Спыніць, затрымаць у час руху.

Прахожых перапыніў патруль.

|| незак. перапыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

пераспа́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; зак.

1. што і бездап. Перабыць які-н. час у стане сну; пераначаваць, правесці ноч дзе-н.

П. у суседзяў.

Пераспім, а раніцай — у дарогу.

2. Праспаць больш, чым трэба (разм.).

3. каго. Праспаць даўжэй за каго-н.

П. усіх.

прашчу́паць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Шчупаючы, выявіць, адчуць, праверыць.

П. пухліну.

2. перан., каго-што. Назіраючы, даследуючы, скласці сабе ўяўленне пра каго-, што-н. (разм.).

П. веды новага работніка.

П. глебу (тое, што і зандзіраваць глебу).

|| незак. прашчу́пваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прашчу́пванне, -я, н.

прыкупі́ць, -уплю́, -у́піш, -у́піць; -у́плены; зак.

1. каго-што і каго-чаго. Купіць дадаткова.

П. бульбы.

2. У некаторых картачных гульнях: атрымаць у прыкупе.

П. дзясятку і даму.

|| незак. прыкупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і прыку́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыку́пка, -і, ДМ -пцы, ж. і прыку́пліванне, -я, н.

прытулі́ць, -улю́, -у́ліш, -у́ліць; -у́лены; зак.

1. каго-што. Шчыльна або з пяшчотай прыціснуць, прыхіліць да сябе.

П. трубку да вуха.

П. дзіця да грудзей.

2. каго (што). Даць прытулак (у 1 знач.), узяць пад сваю апеку.

П. сірот.

|| незак. прыту́льваць, -аю, -аеш, -ае і прытуля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

рэвізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак.

1. каго-што. Зрабіць (рабіць) рэвізію (у 1 знач.) каго-, чаго-н.

Р. магазін.

2. што. Падвергнуць (падвяргаць) рэвізіі (у 2 знач.; кніжн.).

Р. чые-н. погляды, вучэнне.

|| зак. таксама абрэвізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны (да 1 знач.).

узвалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; -ло́к, -лакла́, -ло́; -ло́чаны; зак. (разм.).

1. каго-што. Падняць наверх што-н. цяжкае, грувасткае.

У. мех на воз.

2. каго (што). З цяжкасцю паставіць на ногі.

У. каня на ногі.

|| незак. узвалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і узвала́кваць, -аю, -аеш, -ае.

узвы́сіць, -ы́шу, -ы́сіш, -ы́сіць; -ы́шаны; зак., каго-што.

1. Узняць увысь, падняць вышэй навакольнага (паэт.).

2. перан. Надаць каму-, чаму-н. больш высокае становішча, значэнне.

У. каго-н. у чыіх-н. вачах.

◊

Узвысіць голас — тое, што і павысіць голас.

|| незак. узвыша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. узвышэ́нне, -я, н.

упамяну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -нёны і -ну́ты; зак., каго-што, пра каго-што, аб кім-чым або са злуч. «што».

Назваць, закрануць мімаходам у размове, пры пералічэнні.

У. чыё-н. імя.

У. пра даўняе здарэнне.

|| незак. упаміна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; наз. упаміна́нне, -я, н.

урадзі́цца, ураджу́ся, уро́дзішся, уро́дзіцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра плады, злакавыя расліны і пад.: вырасці, паспець.

Добры авёс урадзіўся.

2. якім і ў каго. Аказацца з якімі-н. якасцямі, асаблівасцямі ад нараджэння; нарадзіцца падобным на каго-н. (разм.).

Такім ён ужо ўрадзіўся.

У. ў бацьку.