Verbum

аксіёма, -ы, мн. -ы, -сіём, ж.

Палажэнне, якое не патрабуе доказу і прымаецца ў якасці зыходнага прынцыпу якой-н. тэорыі (спец.), а таксама (перан.) наогул палажэнне, якое прымаецца без доказу; бясспрэчная ісціна.

|| прым. аксіяматы́чны, -ая, -ае.

абрысава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак.

1. што. Абвесці рысай, абчарціць.

2. перан., каго-што. Ахарактарызаваць, апісаць.

А. сітуацыю.

|| незак. абрысо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абрысо́ўка, -і, ДМ -со́ўцы, ж. і абрысо́ўванне, -я, н.

абсмакта́ць, -макчу́, -мо́кчаш, -мо́кча; -макчы́; -макта́ны; зак., што.

1. Пасмактаць з усіх бакоў.

А. цукерку.

2. перан. Усебакова вывучыць, абдумаць; смакуючы, падрабязна расказаць аб чым-н. (разм.).

А. усё да дробязей.

|| незак. абсмо́ктваць, -аю, -аеш, -ае.

абцяка́льны, -ая, -ае.

1. Які мае такія вонкавыя абрысы, што забяспечваюць пры руху найменшае супраціўленне паветра, вады і пад.

Аўтамабіль абцякальнай формы.

2. перан. Які абыходзіць спрэчныя пытанні́; няпэўны, ухілісты.

А. адказ.

|| наз. абцяка́льнасць, -і, ж.

адду́шына, -ы, мн. -ы, -шын, ж.

1. Адтуліна для выхаду паветра, дыму і пад.

А. ў печы.

2. перан. Тое, што дае выхад чаму-н. (пачуццям, настрою і пад.).

Знайсці аддушыну ў гутарках з блізкім чалавекам.

крамо́ла, -ы, мн. -ы, -мо́л, ж.

1. Змова, мяцеж, бунт (уст.).

2. перан. Учынкі, погляды, якія супярэчаць агульнапрынятым нормам, агульнаму парадку (разм.).

У гэтым я не бачу ніякай крамолы.

|| прым. крамо́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

крыклі́вы, -ая, -ае.

1. Які многа, часта крычыць.

Крыклівыя дзеці.

2. Прарэзлівы, гучны, непрыемна рэзкі.

К. голас.

3. перан. Які прымушае звярнуць на сябе ўвагу сваёй стракатасцю, яркасцю.

Крыклівыя афішы.

К. ўбор.

|| наз. крыклі́васць, -і, ж.

ку́пал, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Дах, верхняе скляпенне ў форме паўшар’я.

К. цырка.

2. перан. Пра якую-н. паверхню, прадмет, што маюць такую форму.

К. неба.

К. парашута.

|| прым. ку́пальны, -ая, -ае.

Купальнае перакрыцце.

лейтматы́ў, -ты́ву, мн. -ты́вы, -ты́ваў, м.

1. Асноўны матыў, які паўтараецца на працягу ўсяго музычнага або літаратурнага твора.

Л. рамана.

2. перан. Асноўная думка твора або выказвання, якая неаднаразова паўтараецца і падкрэсліваецца.

|| прым. лейтматы́ўны, -ая, -ае.

мабі́льны, -ая, -ае.

1. Рухомы, здольны хутка перамяшчацца.

Мабільныя войскі.

2. перан. Здольны хутка дзейнічаць, прымаць рашэнні.

3. Звязаны з функцыянаваннем пераносных радыётэлефонаў.

Мабільная сувязь.

М. тэлефон.

|| наз. мабі́льнасць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).